حذف قالیبافان چهارمحال و بختیاری از حمایت بیمه

ستاره حجتی ـ خبرنگار

 نخستین روزهای آبان سال99 بود که رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال‌وبختیاری از پوشش بیمه‌ای رایگان بافندگان فرش دستباف که دارای شناسنانه یا کد بودند، خبر داد. بلافاصله ثبت‌نام‌ها به‌ویژه در بخش روستایی که تولیدکنندگان اصلی فرش و دستبافته‌های سنتی چهارمحال‌وبختیاری هستند، شروع شد.
با این حال گویی تحت پوشش بیمه قرار گرفتن بافندگان قالی این استان که اقدامی مؤثر برای تامین امنیت اقتصادی آینده‌شان بود، خیلی زود معایبش را نشان داد. هنوز به یک سال نرسیده که پرداخت حق بیمه قالیبافان از سوی دولت در چند مرکز روستایی قطع شده است. این موضوع در کنار رکود بازار قالی در شرایط کرونا و مشکلات اقتصادی چون نداشتن حقوق بازنشستگی و هزینه‌های بالای درمان مشکلات این صنف را افزایش داده است.

ریه‌های بی‌نفس قالیبافان
معصومه بیگم،30سال است که قالی می‌بافد. انگار در خط های کف دستش رنگ و طرح قالی نقش بسته است. می‌گوید: ۵۸ ساله ام و از ۹ سالگی پشت دار قالی نشسته‌ام. دستم پینه بسته و پشتم کنار این دارها خم شده. ۳ماه بود برایمان حق بیمه واریز می‌کردند، حالا آن را قطع کرده‌اند و می‌گویند دولت دیگر سهم خودش را نمی‌دهد.
معصومه بیگم ادامه می‌دهد: برای زن ایلات و زن روستایی قالی یک زمانی هنر بود، اما امروز نان است. اگر بگویم حالا بافتن هیچ لذتی ندارد، باور نمی‌کنید. دیگر با دل خوش نمی‌بافیم. نه من که در این کار پیر شدم و عمرم را گذاشتم بلکه جوان‌ها هم اینطور هستند. بیمه ما را قطع کردند و گفتند شما به تعهدتان برای بافتن قالی عمل نکرده‌اید. گفتند کارگاه شما یک‌ماه تعطیل بوده. می‌دانید چرا تعطیل بودیم؟ چون کرونا گرفته بودیم. ریه‌های ما ضعیف است. هر کدام مان سال‌هاست گردوغبار قالیباف‌خانه خورده‌ایم. ما یکی از دختران مان را هم از دست دادیم. حالا می‌گویند چون کارگاه را تعطیل کرده‌اید، دولت سهمی به بیمه شما نمی‌دهد.

پیری و قالیبافی
محمد زینالی، هم یکی دیگر از قالیبافان چهارمحال‌وبختیاری است که در روستای ای‌ناز کارگاه خانوادگی بافندگی دارد. زینالی هم می‌گوید: همان آبان که گفتند برای بیمه ثبت‌نام کنید، نتوانستیم. یعنی گفتند مهلتش تمام شده، دوباره به شما اعلام می‌کنیم، اما اعلام نکردند. هفته پیش دوباره سر زدم، گفتند امکان دارد کلا قالیبافی از شمول بیمه خارج شود.
او ادامه می‌دهد: ۳۰سال است که این کار شغل من بوده. آن موقع پسربچه کوچکی بودم.
پدرم در یگ کارگاه قالیبافی در گوهرنگ کار و نخ، دار و وسایل مختلف را جا‌به‌جا می‌کرد. من از همان زمان کنار دست دیگران قالیباف شدم، اما فکر کنم اگر پیر شوم دیگر خودم توان نداشته باشم قالی ببافم. وقتی بچه‌هایم، بزرگ شوند، ازدواج کنند، دانشگاه بروند و خلاصه خودم بمانم و زندگی‌ام، حتی یک حقوق بازنشستگی هم نخواهم داشت. سر پیری باید دستم جلوی فرزندانم دراز باشد.

بافندگان دوباره بیمه می‎شوند
رئیس اداره فرش سازمان صمت چهارمحال‌وبختیاری با بیان اینکه بیمه قالیبافان مربوط به سال گذشته نیست، بلکه ۷سال است در استان انجام می‌شود، می‌گوید: از سال قبل شناسایی افراد واجد شرایط که مشمول نشده بودند، شروع شد. قبلا سازمان تامین اجتماعی همه خدمات بیمه‌ای از قبیل درمان، مستمری، از کارافتادگی، فوت و بازنشستگی را به قالیبافان ارائه می‌داد، اما با تصویب مجلس شورای اسلامی در طرح بیمه روستاییان و عشایر خدمات مربوط به درمان ارائه نمی‌شود.
علیرضا جیلان ادامه می‌دهد: در بازدید مسئولان سازمان تامین اجتماعی از کارگاه‌های قالیبافی یا دارهای قالی در منازل بافندگان، برخی از بافندگان که به دلایلی چند‌ماه نتوانسته بودند فرش را به موقع ببافند یا در کنار قالیبافی فعالیت‌های دیگر نیز انجام می‌دادند را بهانه قرار داده و بیمه آنان را قطع کردند، اما در طرح اخیر تعدادی از این بافندگان دوباره به بیمه‌شدگان اضافه شدند.
او با بیان اینکه تفاهمنامه‌ای بین مرکز ملی فرش ایران و صندوق بیمه روستاییان و عشایر منعقد شده است، توضیح می‌دهد: براساس این تفاهمنامه قالیبافان می‌توانند تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بدون پوشش درمانی قرار گیرند. این بیمه سطح‌های مختلفی دارد که در بازنشستگی تأثیرگذار است. براساس این تفاهمنامه همه حق بیمه بیمه‌شدگان در سال اول به‌طور کامل از سوی دولت پرداخت و از سال بعد به مرور، مبلغ کمی را بیمه‌شده پرداخت خواهد کرد و طی 5سال به‌طور کامل پرداخت همه حق بیمه به بیمه‌شده واگذار می‌شود. صندوق بیمه در اجرای تعهدات خود کوتاهی کرده و 6ماه از ارسال مدارک بافندگان گذشته است.
در طرح جدید 7هزار نفر در استان ثبت‌نام کرده اند و مدارک آنان به مرکز ملی فرش ایران تحویل شده است، اما با وجود دریافت اطلاعات کامل بافندگان هنوز جواب رسمی از صندوق بیمه دریافت نشده است.