ارتباط فرانسوی

مهرنوش سلماسی-  روزنامه‌نگار

   سینمای ایران حضورش در کن را با جایزه شورای‌عالی تکنیک در بخش فیلم‌های کوتاه آغاز و حدود ۳۵سال بعد نخل طلا را برای نخستین و تا امروز آخرین بار دریافت کرد؛ نخل طلایی که مهم‌ترین دستاورد سینمای ایران از کن بوده و کنارش می‌توان به 2 جایزه بهترین فیلمنامه اشاره کرد و بعد از آن یک جایزه بهترین بازیگر مرد و 3جایزه دوربین طلایی و جایزه ویژه هیأت داوران و جوایزی از بخش‌های جنبی کن (هفته منتقدان، پانزده روز کارگردان‌ها و نوعی نگاه) مهم‌ترین دستاوردهای سینمای ایران از مهم‌ترین جشنواره سینمایی جهان هستند. نگاهی به حضور سینمای ایران در سال‌های اخیر در کن و فیلم‌هایی که از ایران مورد توجه قرار گرفته‌اند نشان می‌دهد جز مورد خاص اصغر فرهادی، فیلم‌ها اغلب به دلایل سیاسی و نه سینمایی مورد توجه کن قرار گرفته‌اند. کن همیشه جشنواره مهمی بوده ولی این اهمیت نمی‌تواند مانع از مشاهده این حقیقت شود که فرانسوی‌ها وقتی به سینمای ایران می‌رسند صرفا با دلایل سینمایی با آن طرف می‌شوند. در فهرست فیلم‌های ایرانی موفق در کن تعداد آثاری که تقریباً فاقد ارزش‌های سینمایی هستند کم نیست؛ فیلم‌هایی که نگاه سیاسی آنها را مورد توجه قرار داده است. در واقع اگر فیلم‌های عباس کیارستمی و اصغر فرهادی را از فهرست آثاری از کارگردان‌های ایرانی که در کن درخشیده‌اند کنار بگذاریم، کارنامه سینمای ایران در کن چندان هم درخشان به‌نظر نمی‌رسد. چه در سال‌هایی که مقلدان عباس کیارستمی می‌کوشیدند با حرکت در مسیری امتحان پس داده برای خودشان اعتبار کسب کنند و چه در سال‌های اخیر که تعدادی از ضعیف‌ترین فیلم‌های ساخته شده توسط کارگردان‌های ایرانی به‌دلیل حاشیه‌های سیاسی مورد توجه قرار گرفتند. البته که در همه این سال‌ها چهره‌های شاخصی از سینماگران ایرانی به ضیافت کن راه یافتند؛ جشنواره‌ای که روزگاری حضور در یکی از بخش‌های فرعی‌اش نیز می‌توانست اتفاقی مهم ارزیابی شود. مثل ابتدای دهه 90میلادی که «بدوک» مجیدی و در «کوچه‌های عشق» سینایی و «زندگی و دیگر هیچ» کیارستمی راه را باز کردند. کیارستمی خیلی زود ارتفاع گرفت و در کمتر از 5سال توانست مرتفع‌ترین قله جشنواره کن را فتح کند‌ بعد از نخل طلایی که کیارستمی گرفت، گویی همه‌‌چیز با مهم‌ترین جایزه فستیوال کن سنجیده می‌شد و پس از آن فیلم‌های ایرانی بارها از کن جایزه گرفتند و سینماگران ایرانی بارها داور بخش‌های مختلف این فستیوال شدند. درباره کیفیت این حضور اما حرف و حدیث زیاد است. در دوران افول سینمای جشنواره‌ای که با درگذشت عباس کیارستمی و ترانسفر اصغر فرهادی، هنوز نتوانسته چهره جهانی تازه‌ای رو کند، برخی تنها با مخالف خوانی و تکیه بر عنوان «توقیف شده در ایران» به کن آمده‌اند و حتی جوایزی هم برده‌اند. به هر حال کن همچنان مهم‌ترین جشنواره سینمایی جهان است و حضور در آن برای هر سینماگری افتخار است. اینکه برخی کارگردان‌ها بیشتر از فوت و فن فیلمسازی راه و رسم ارتباط فرانسوی را یاد گرفته‌اند، احتمالا خیلی مایه مباهات نیست ولی همین نام‌ها و همین فیلم‌ها و همین جوایز (که اغلب از بخش‌های جنبی به‌دست آمده‌اند) رخداد به‌وجود می‌آورند و کارنامه می‌سازند. می‌ماند قضاوت تاریخ که خیلی با حاشیه‌ها میانه‌ای ندارد و متن را در کانون توجه قرار می‌دهد‌. آن وقت از لشکر فیلمسازان متعلق به سینمای جشنواره‌ای نام‌های زیادی به‌جا نمی‌ماند. هرچند مرور آنچه بر حضور سینمای ایران در کن گذشته، نشان می‌دهد لحظات غرورآفرین و تاریخ‌ساز هم کم نداشته‌ایم. این شما و این تاریخچه حضور سینمای ایران در کن.

موج نویی‌ها در کن

1- ماجرا با فیلم‌های کوتاه شروع شد و چند سالی طول کشید تا فیلم‌های بلند ایرانی هم به کن راه یابند. فرخ غفاری با سابقه سال‌ها حضور در فرانسه و فعالیت در سینما تک پاریس، با فیلم «شب قوزی» گام اول را برداشت و یک دهه طول کشید تا موج نوی سینمای ایران به راه بیفتد و یکی از نخستین محصولاتش (فیلم «گاو» ساخته مهرجویی) در بخش پانزده‌روز کارگردان‌ها به نمایش درآید‌. هرچند که شهرت جهانی گاو نه از جشنواره کن که با حضور در فستیوال ونیز آغاز شد‌. مهرجویی با «پستچی» و «دایره مینا» هم حضور در کن را تجربه کرد. همچنان که فرمان‌آرا هم با «شازده احتجاب» و «سایه‌های بلند باد» به کن رفت‌. «چریکه تارا»ی بهرام بیضایی هم گرچه بعد از پیروزی انقلاب در فستیوال کن به نمایش درمی‌آید ولی قاعدتاً این حضور را باید در راستای موج نوی سینمای ایران در سال‌های قبل از انقلاب ارزیابی کرد‌. در این سال‌ها هیچ فیلمی از سینمای ایران به بخش مسابقه جشنواره کن راه نمی‌یابد و فیلم‌ها در بخش‌های جنبی پذیرفته می‌شوند. سهراب شهیدثالث به‌عنوان مهم‌ترین چهره جهانی سینمای ایران در دهه 70 میلادی هم در برلین کشف می‌شود و می‌درخشد و چهره می‌شود و هنگامی که در دهه 80 میلادی به کن می‌رود فیلمش محصول سینمای آلمان است. در این سال‌ها حضور فیلمی چپ‌گرا از کارگردانی با نام مستعار رفیق پویا هم در کن جالب توجه است.‌ در این سال‌ها هنوز خبری از عباس کیارستمی در کن نیست. مهرجویی سه بار به کن می‌رود و مسعود کیمیایی هم با فیلم «سفرسنگ» راهی این فستیوال می‌شود. پس از پیروزی انقلاب و در دهه 80 میلادی، جشنواره سه قاره نانت و لوکارنو و کارلو وی واری، اوج تلاش‌های به ثبت جهانی رسیده سینمای نوین ایران است. بخش بین‌الملل فارابی تلاش خودش را می‌کند ولی هنوز کن حاضر به رخ نشان دادن نشده است.
سینمای ایران برای اولین‌بار با فیلم «کورش کبیر» ساخته مصطفی فرزانه در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه جشنواره کن سال ۱۹۶۱ حضور یافت و پس از آن در دومین حضور درسال ۱۹۶۴، فیلم «طلوع فجر» ساخته احمد فاروقی‌قاجار در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه حضور یافت و جایزه شورای‌عالی تکنیک را نیز دریافت کرد.
در همین سال، نخستین فیلم بلند ایرانی «شب قوزی» ساخته‌ فرخ‌ غفاری در بخش هفته منتقدان به‌نمایش درآمد. سینمای ایران پس از 6سال غیبت و در سال ۱۹۷۱ با فیلم گاو ساخته‌ داریوش مهرجویی در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور یافت. مهرجویی در سال بعد نیز یعنی در ۱۹۷۲، فیلم پستچی را در بخش پانزده‌روز کارگردان‌ها به‌نمایش درآورد. فیلم کوتاه انیمیشن «شهر خاکستری» ساخته فرشید مثقالی، سینمای ایران را درسال ۱۹۷۳ در بخش پانزده روز کارگردان‌ها نمایندگی کرد. سال ۱۹۷۵ شاهد حضور فیلم شازده احتجاب ساخته‌ بهمن فرمان‌آرا و فیلم انیمیشن «تداعی» ساخته‌ نورالدین زرین‌کلک در بخش پانزده روز کارگردان‌ها بود. فرمان‌آرا بار دیگر با فیلم «سایه‌های بلندباد» در سال۱۹۷۹ در بخش هفته منتقدین حضور یافت. بهرام بیضایی با فیلم چرتکه تارا نخستین حضور پس از انقلاب ایران را در بخش نوعی نگاه در سال۱۹۸۰ رقم زد و درهمین سال، سهراب شهیدثالث نیز با فیلم «نظم» و البته به‌عنوان محصول آلمان در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور داشت. رفیق‌پویا،  با فیلم «دفاع‌ ازخلق»  به‌عنوان محصول ایران و آمریکا در سال۱۹۸۱ در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حاضر بود و قاسم ابراهیمیان نیز «خواستگاران» را به‌عنوان محصول آمریکا درهمان بخش در سال۱۹۸۸ به جشنواره کن برد.

کیارستمی وارد می‌شود

2- دهه 90 میلادی دهه عباس کیارستمی است. دورانی که فرانسوی‌ها شیفته فیلم‌های کیارستمی می‌شوند و بعد از درخشش «زندگی و دیگر هیچ» برای نخستین بار فیلمی از سینمای ایران به بخش مسابقه اصلی کن راه می‌یابد. مدیران کن امید بسیار به برگزیده شدن «زیر درختان زیتون» داشتند ولی کلینت ایستوود، رئیس هیأت داوران کن در آن سال، دیگر داوران را متقاعد کرد نخل طلا را به تارانتینو برای «پالپ‌فیکشن» بدهند و نه کیارستمی جایزه‌ای گرفت و نه حتی کیشلوفسکی که با «قرمز» در کن حاضر بود. فرانسوی‌ها از اینجا یک نخل طلا به کیارستمی بدهکار شدند و به همین دلیل حاضر شدند تا آخرین لحظه منتظر «طعم‌گیلاس» بمانند‌‌. فیلمی که به‌دلیل مضمونش در ایران توقیف شده بود و در نهایت هم با مساعدت وزارت خارجه از کشور خارج شد تا مهم‌ترین دستاورد سینمای ایران در کن با حضوری دقیقه نودی به دست‌ آید. مورد عباس کیارستمی و توجه جهانی به فیلم‌هایش یکی از فرازهای مهم سینمای جشنواره‌ای ایران است. نخل طلای طعم گیلاس با گشایش‌هایی در عرصه سیاست و اجتماع همراه شد‌. بعد از این درخشش فضا برای حضور گسترده فیلم‌های ایرانی در کن فراهم شد و دستیاران کیارستمی و دنباله‌روهایش با فیلم‌هایشان به کن رفتند. حتی جنجالی‌ترین فیلمساز دهه60 هم در دهه70 شمسی به سودای تکرار موفقیت‌های کیارستمی، سبک و سیاق فیلمسازی‌اش را عوض کرد‌. ترافیک فیلم‌های ایرانی در کن در این دوره سنگین‌تر از همیشه شد‌‌‌. در این سال‌ها کیارستمی بارها داوری بخش‌های مختلف جشنواره کن را می‌پذیرد و فیلم‌های ایرانی جوایز متعدد و متنوعی می‌گیرند.‌هرچند دیگر خبری از نخل طلا نیست.
سینمای نوین ایران برای نخستین‌بار در سال۱۹۹۱ با فیلم «درکوچه‌های عشق» ساخته خسرو سینایی در بخش نوعی نگاه حضور یافت. سال۱۹۹۲ سالی پربار برای سینمای ایران در کن بود. فیلم کوتاه انیمیشن «قلب» ساخته سعید مجاوری در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه کن حضور یافت و عباس کیارستمی زندگی و دیگر هیچ را در بخش نوعی نگاه به نمایش درآورد و 2جایزه معتبر «جایزه روسلینی» و جایزه «بهترین فیلم بخش نوعی نگاه» را دریافت داشت.
فیلم «بدوک» ساخته مجید مجیدی در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور یافت و 10فیلم انیمیشن ایرانی نیز در بخش «سینما همیشه» روی پرده رفتند. بنیاد سینمایی فارابی نیز در همین سال با اختصاص فضایی به عرضه و بازاریابی فیلم‌های ایرانی در بازار فیلم کن پرداخت که تا به امروز همه‌ساله در این بازار حضور داشته است.
عباس کیارستمی در سال۱۹۹۳ بر مسند داوری جشنواره کن نشست و سال پس از آن، فیلم «زیر درختان زیتون» را در بخش مسابقه کن به نمایش درآورد. ابراهیم مختاری نیز همان سال، فیلم «زینت» را در بخش هفته منتقدین عرضه کرد. محسن مخملباف نیز در سال۱۹۹۵ برای نخستین‌بار به کن پا گذاشت و 2فیلم «نوبت عاشقی» و «سلام سینما» در بخش نوعی نگاه حضور یافت. جعفر پناهی نیز در همین سال با فیلم «بادکنک سفید» به پدیده کن تبدیل شد. این فیلم جایزه معتبر دوربین طلایی، جایزه بهترین فیلم بخش پانزده روز کارگردان‌ها را و جایزه فیپرشی (فدراسیون منتقدین بین‌المللی سینما) را دریافت داشت.
«گبه» ساخته‌ محسن مخملباف در بخش نوعی نگاه جشنواره‌ کن سال۱۹۹۶ به‌نمایش درآمد و در سال۱۹۹۷ سینمای ایران مهم‌ترین جایزه‌ تاریخ سینمای خود در آن مقطع، یعنی نخل طلای بهترین فیلم جشنواره را برای طعم گیلاس ساخته‌ عباس کیارستمی دریافت داشت.
امیر نادری نیز در همین سال «ای بی‌سی منهتن» را به‌عنوان محصول آمریکا در بخش نوعی نگاه به نمایش درآورد. سمیرا مخملباف نیز در سال۱۹۹۸ پا به جشنواره کن گذاشت و فیلم «سیب» را در بخش نوع نگاه عرضه داشت. فیلم کوتاه «گناه اول» ساخته فهمیه سرخابی نیز در همین سال در بخش تازه تأسیس سینه‌فونداسیون به نمایش درآمد. «قصه‌های کیش» ساخته ناصر تقوایی، محسن مخملباف و ابوالفضل جلیلی با جنجال بسیار در بخش مسابقه کن روی پرده رفت. فیلم کوتاه «دایره» ساخته محمد شیروانی نیز در همین سال در بخش هفته منتقدین حضور یافت. سمیرا مخملباف نیز در همین سال بر مسند داوری کن نشست. سمیرا در سال ۲۰۰۰ فیلم «تخته‌سیاه» را در بخش مسابقه به نمایش گذاشت و جایزه هیأت داوران را نیز دریافت داشت. بهمن قبادی با فیلم «زمانی برای مستی اسب‌ها» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها و حسن یکتاپناه با فیلم «جمعه» در بخش نوعی نگاه حضور یافت و به‌طور مشترک جایزه دوربین طلایی سال۲۰۰۰ را دریافت داشتند. قبادی، 2 جایزه فیپرشی و سینمای هنر و تجربه را نیز به‌خود اختصاص داد. محسن مخملباف در سال۲۰۰۱ با فیلم «سفر قندهار» در بخش مسابقه حضور یافت و جایزه کلیسای جهانی را نیز دریافت کرد.
عباس کیارستمی با فیلم «ای بی‌سی آفریقا» در بخش خارج از مسابقه حضور یافت و رضا میرکریمی با فیلم بلند «زیر نور ماه» و علی‌محمد قاسمی با فیلم کوتاه «غریبه و بومی» در بخش هفته منتقدین سال پرباری را برای سینمای ایران در کن رقم زدند و میرکریمی جایزه بهترین فیلم بخش هفته منتقدین را هم گرفت. در سال۲۰۰۲، عباس کیارستمی با فیلم «ده» در بخش مسابقه، داریوش مهرجویی با فیلم «بمانی» در بخش نوعی نگاه، بهمن قبادی با فیلم «آوازهای سرزمین مادری‌ام» در بخش نوعی نگاه و 2فیلم کوتاه «چت» ساخته شادمهر راستین و «گیوتین» ساخته بهرام عظیم‌پور در بخش پانزده روز کارگردان‌های جشنواره کن حضور پیدا کردند و قبادی که داوری بخش دوربین طلایی را به‌عهده داشت، جایزه فرانسوا شالیه را برای «آوازهای سرزمین مادری‌ام» دریافت کرد. کیارستمی داوری بخش فیلم‌های کوتاه و سینه فونداسیون را عهده‌دار بود. سمیرا مخملباف با فیلم «پنج‌عصر» در بخش مسابقه جشنواره کن ۲۰۰۳ حضور یافت و 2جایزه هیأت داوران و جایزه کلیسای جهانی را از آن خود ساخت.
جعفر پناهی با فیلم «طلای سرخ» جایزه هیأت داوران بخش نوعی نگاه را گرفت و پرویز شهبازی با «نفس عمیق» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها و محمد حقیقت با «دو فرشته» در بخش هفته منتقدین سالی‌ موفقیت‌آمیز را برای سینمای ایران به ارمغان آوردند. سال۲۰۰۴ نیز 4 فیلم ایرانی را در جشنواره فیلم کن شاهد بود. عباس کیارستمی با فیلم «پنج» و «۱۰ روی ده» در بخش رسمی، محسن امیریوسفی با «خواب تلخ»، بهروز افخمی با «گاوخونی» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها، حضور داشته که امیر یوسفی تقدیرنامه هیأت داوری دوربین طلایی و جایزه نگاه جوان بخش  پانزده‌روز کارگردان‌ها را دریافت کرد. در سال۲۰۰۵، عباس کیارستمی ریاست هیأت داوری جایزه دوربین طلایی را به‌عهده داشت و نیکی کریمی با فیلم «یک شب» در بخش نوعی نگاه و محمد رسول‌اف با فیلم «جزیره آهنی» در بخش پانزده روز کارگردان‌ها حضور داشتند و خانه سینما نیز برای نخستین و آخرین‌بار در دهکده بین‌المللی جشنواره پاویون ایران را راه‌اندازی کرد.

دوران افول

3- بعد از یک دهه حضور مرتب و مکرر فیلم‌های ایرانی در کن، به مرور سینمای ایران جذابیتش را برای مدیران کن از دست می‌دهد. استفاده از اعتبار و سبک و سیاق کیارستمی هم به نهایتش می‌رسد و حالا دیگر فیلم‌های ایرانی تازگی‌ای برای کن ندارند. مؤلفه‌های سینمای جشنواره‌ای ایران حالا تکراری و کلیشه‌ای شده است و به مرور جای فیلم ایرانی باید به صرف حضور کارگردان ایرانی‌الاصل دلخوش بود‌‌. گاهی سوژه این فیلم‌ها به ایران مرتبط است و گاهی هم نه. ایرانی‌ها به‌عنوان داوران بخش‌های جنبی حاضرند و حالا پوشش اخبار حضور فیلم‌های ایرانی حاضر در بازار کن هم مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرد. جالب اینکه بازگشت به بخش مسابقه و نامزدی نخل طلا هم با کیارستمی امکان‌پذیر می‌شود. این بار البته با فیلم‌هایی که تنها شناسنامه کارگردانشان ایرانی است و هیچ ارتباطی با سینمای ایران ندارند‌‌. حضور فیلم‌هایی از کارگردان‌های ایرانی در کن به دلایل سیاسی از همین سال‌ها شدت می‌گیرد. طوری که به‌نظر می‌رسد سیاست جای سینما را گرفته است.
در سال۲۰۰۶ هیچ فیلمی از ایران در جشنواره پذیرفته نشد اما مرجان ساتراپی، نویسنده ایرانی مقیم فرانسه داور بخش نوعی نگاه و شهلا رستمی، خبرنگار ایرانی رادیو فرانسه نیز از اعضای هیأت داوری فیپرشی جشنواره کن بودند.
در سال۲۰۰۷ نیز سرانجام تنها فیلم 3دقیقه‌ای «گریه‌ها» ساخته عباس کیارستمی در یک مجموعه‌ فیلم به مناسبت شصتمین دوره‌ جشنواره کن به نمایش درآمد و نیکی کریمی نیز به‌عنوان داور بخش سینه‌فونداسیون و فیلم‌های کوتاه انتخاب شد.
مرجان ساتراپی فیلم «پرسپولیس» را به‌عنوان محصول فرانسه در بخش مسابقه و رامین بحرانی فیلمساز ایرانی‌تبار مقیم آمریکا نیز فیلم «اوراقچی» را به‌عنوان محصول آمریکا در بخش پانزده روز کارگردان‌ها به نمایش درآوردند.
در سال۲۰۰۸، «ترانه تنهایی تهران» ساخته سامان سالور به‌عنوان تنها فیلم ایرانی برای بخش پانزده روز کارگردان‌ها انتخاب شد.
 در سال۲۰۰۹ فیلم بهمن قبادی با نام «چه‌کسی از گربه‌های ایرانی خبر داره؟» به‌عنوان تنها نماینده سینمای ایران در بخش نوعی نگاه حضور داشت و فیلم سینمایی «زمزمه با باد» که نخستین فیلم بلند شهرام علیدی است در بخش هفته‌منتقدان شصت‌ودومین دوره جشنواره به نمایش درآمد. سال۲۰۱۰ نیز با انتخاب فیلم «رونوشت برابر اصل» در بخش رسمی جشنواره‌ کن، عباس کیارستمی برای نهمین‌بار در جشنواره‌ فیلم کن حضور داشت.«به امید دیدار» ساخته محمد رسول‌اف در بخش نوعی نگاه و مستند «این یک فیلم نیست» ساخته‌ مشترک مجتبی میرطهماسب و جعفر پناهی در خارج از مسابقه‌ بخش رسمی کن به نمایش درآمدند. در سال۲۰۱۲ عباس کیارستمی کارگردان ایرانی در جشنواره‌ کن با فیلم «مثل یک عاشق» به‌عنوان محصول مشترک ژاپن و فرانسه برای دریافت جایزه نخل طلا رقابت کرد و دهمین حضورش را تجربه کرد.

فرهادی به جای کیارستمی

4- بعد از یک دهه افول، حضور سینمای ایران در جشنواره کن دوباره پررنگ می‌شود.‌ مهم‌ترین نماینده سینمای ایران در این سال‌ها اصغر فرهادی است که به‌عنوان چهره‌ای بین‌المللی با انبوهی از افتخارات جهانی (از خرس طلایی برلین تا جایزه اسکار) به کن می‌آید. نخستین حضور فرهادی در کن با فیلم «گذشته» یک جایزه بهترین بازیگر زن را برای فیلمش به همراه می‌آورد و در گام دوم با «فروشنده» جایزه بهترین فیلمنامه و بازیگر مرد را به‌دست می‌آورد و امسال هم با فیلم «قهرمان» در بخش مسابقه حاضر است.‌ فرهادی تنها کارگردان ایرانی است که در هرچهار حضورش در کن نامزد دریافت نخل طلا بوده است. جز فرهادی، پناهی هم یک‌بار در بخش مسابقه حاضر بوده و جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرده و دیگر فیلم‌های ایرانی این سال‌ها در بخش‌های جنبی کن به نمایش درآمده‌اند. رویکرد مدیران کن در انتخاب فیلم‌های ایرانی برای حضور در فستیوال بیشتر سیاسی بوده تا سینمایی. می‌شود از فیلم «ناهید» و فیلم کوتاه «حیوان» و حتی فیلم متفاوت «وارونگی» به‌عنوان کشف‌های معمول کن از دل آثار کارگردان‌های جوان و کمتر شناخته شده نام برد ولی در عوض برخی از فیلم‌ها بیشتر به‌دلیل حاشیه‌های سیاسی مورد توجه قرار گرفته‌اند؛ اتفاقی که البته در تاریخ کن مسبوق به سابقه است.
اصغر فرهادی در سال۲۰۱۳ با فیلم فرانسوی زبان «گذشته» نخستین حضور خود را در بخش اصلی کن تجربه کرد و این فیلم در نهایت جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره را برای برنیس بژو به ارمغان آورد. «بیشتر از دو ساعت» ساخته علی عسگری و «دوئت» نوید دانش به‌ترتیب در بخش رقابتی فیلم‌های کوتاه و سینه‌فونداسیون کن حضور داشتند. شصت و هفتمین جشنواره فیلم کن در سال۲۰۱۴ نیز در حالی برگزار شد که لیلا حاتمی بازیگر ایران یکی از اعضای هیأت داوران بخش رقابتی اصلی بود و عباس کیارستمی هم ریاست هیأت داوران بخش فیلم کوتاه و سینه‌فونداسیون را برعهده داشت و در جشنواره سال۲۰۱۵ نیز فیلم «ناهید» به کارگردانی آیدا پناهنده در بخش نوعی نگاه پذیرفته شد و فیلم «کشتارگاه» ساخته بهزاد آزادی نیز در بخش سینه‌فونداسیون حضور داشت.
در جشنواره سال ۲۰۱۶ کن که همزمان با شصت و نهمین دوره این رویداد سینمایی بود، کتایون شهابی، تهیه‌کننده ایرانی یکی از اعضای هیأت داوران بخش رقابتی به ریاست جروج میلر بود و اصغر فرهادی با فیلم فروشنده یکی از نامزدهای نخل طلا بود و فیلم «وارونگی» از بهنام بهزادی نیز در بخش نوعی نگاه حضور داشت. فیلم «فروشنده» توانست در این رویداد سینمایی جایزه بهترین فیلمنامه را برای فرهادی و جایزه بهترین بازیگر کن را برای شهاب حسینی به ارمغان بیاورد. در هفتادمین جشنواره فیلم کن در سال۲۰۱۷، سینمای ایران در بخش رقابتی نماینده‌ای نداشت اما فیلم «لِرد» از محمد رسول‌اف در بخش نوعی نگاه جایزه بهترین فیلم را به‌خود اختصاص داد. فیلم تجربی «۲۴ فریم» آخرین ساخته عباس کیارستمی در بخش ویژه هفتادمین سال برگزاری کن به نمایش گذاشته شد. «حیوان» ساخته بهمن و بهرام ارک در بخش سینه‌فونداسیون و فیلم «وقت ناهار» از علیرضا قاسمی نیز در بخش فیلم کوتاه روی پرده رفتند.از جعفر پناهی در سال ۲۰۱۸ فیلم «۳ رُخ» به بخش مسابقه کن راه یافت و این فیلم در نهایت جایزه بهترین فیلمنامه کن را به‌صورت مشترک با فیلم «لازاروی خوشحال» ساخته آلیس رورواشر کسب کرد. در این سال «همه می‌دانند» فرهادی نامزد نخل طلا بود و به عنوان فیلم افتتاحیه جشنواره به نمایش درآمد.  سال۲۰۱۹ سینمای ایران هیچ نماینده‌ای در کن نداشت نداشت و هفتادوسومین جشنواره کن در سال۲۰۲۰ نیز به سبب شیوع ویروس کرونا برگزار نشد و مدیران کن تنها به یک رویداد سه روزه در فضای باز با نمایش تنها چند فیلم کوتاه و بلند در اواخر‌ماه اکتبر بسنده کردند. نسخه ترمیم شده فیلم «شطرنج باد» ساخته محمدرضا اصلانی قرار بود به مناسبت سی‌امین سالگرد فعالیت بنیاد مارتین اسکورسیزی در بخش کلاسیک کن ۲۰۲۰ به نمایش گذاشته شود؛ اتفاقی که آورده‌اش برای ایرانیان دسترسی به نسخه باکیفیت فیلم اصلانی بود‌. امسال هم همه چشم‌ها به قهرمان فرهادی دوخته شده است. بعد از کیارستمی، شاخص‌ترین کارگردان ایرانی در عرصه‌های جهانی فرهادی بوده و کن هم قبلا نشان داده به آثار کارگردان «جدایی نادر از سیمین» علاقه‌مند است. کارگردانی که درخشش بین‌المللی‌اش را در برلین آغاز کرد، جوایز گلدن‌گلوب و اسکار را برد و مثل سرداری فاتح به کن آمد. این چهارمین دورخیز فرهادی برای دریافت نخل طلای کن است و شاید این بار بشود و بعد از نخل طلای طعم‌گیلاس، بار دیگر همای سعادت کن روی شانه‌های یک کارگردان ایرانی بنشیند.