اینجا چه خبر‌است؟

میثم قاسمی

تا به حال «گل یا پوچ» را به‌صورت دسته‌جمعی بازی کرده‌اید؟ لذت این بازی با وجود نفرات زیاد، خیلی بیشتر می‌شود. تیمی که باید حدس بزند گل در دست کیست، به روش‌های مختلفی این کار را انجام می‌دهد و حتی به حالات روحی افراد تیم مقابل توجه می‌کند. از آن‌سو، تیمی که گل را دارد هم سعی می‌کند با ترفندهای مختلف، حریف را گمراه کند و نشان ندهد گل کجاست.
این روزها وقتی به سخنان مدیران ارشد کشور گوش می‌دهم، احساس می‌کنم دسته‌جمعی در حال بازی گل یا پوچ هستیم و اتفاقا گل دست مدیران است و ما مردم باید حدس بزنیم کجاست. مثلا به نمونه‌های زیر توجه کنید:
۱- جناب نمکی، وزیر بهداشت روز ۲۶اردیبهشت امسال گفته‌اند:«۱۴میلیون نفر تا یک‌ماه آینده واکسن می‌زنند.»خیلی واضح است که از آن یک ماه، زمان زیادی گذشته و هنوز نصف عدد اعلامی هم واکسن نزده‌اند و پیک پنجم کرونا هم گریبان‌مان را گرفته است.
۲- آقای اردکانیان، وزیر نیرو سال۹۸ در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو فرموده‌اند: «ظرفیت نیروگاهی کشور اکنون به ۸۲هزارو۹۰۸ مگاوات افزایش یافته است.» اما ۱۳تیر امسال آقای رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق در تلویزیون گفت: «مجموع نیروگاه‎های کشور بیشتر از ۵۵‌هزار مگاوات نمی‎توانند برق تولید کنند.» این حدود ۲۸هزار مگاوات توان تولید برق کشور کجا رفت؟ آیا از اول وجود نداشت و عدد جناب وزیر اشتباه بود یا اینکه در 2سال گذشته از توان تولید کم شده است؟
۳- آقای روحانی، رئیس‌جمهوری، همین یکی دو روز پیش گفته‌اند: «مردم نباید همه سرمایه‌شان را وارد بورس می‌کردند. بورس همیشه یک خط صعودی رو به بالا نیست و مردم باید تا حدی سرمایه خود را وارد بورس کنند تا فراز‌و‌نشیب آن زندگی آنها را برهم نزند.» اما ایشان سال گذشته و زمانی که هنوز شاخص بورس در حال صعود بود گفته بودند: «با شرایطی که بورس نشان می‌دهد اوضاع بهتر خواهد شد؛ مردم باید همه‌‌چیز را به بورس بسپارند.»
از این دست مثال‌ها فراوان است و متأسفانه بخشی از شغل من و همکارانم انعکاس دادن همین سخنان است. سخنانی که دیگر نمی‌دانیم به کدام باید اعتماد کنیم و آیا درصورت اعتماد، مدتی دیگر همان مدیر محترم بابت عمل بر پایه سخنانش به ما عتاب نخواهد کرد؟ آیا اجازه داریم درباره این سخنان ضدونقیض سؤال بپرسیم؟
یکی از اصولی که استادان روزنامه‌نگاری به ما یاد داده‌اند، راستی‌آزمایی خبر است. هر خبرنگار موظف است با روش‌های مختلفی از راستی آنچه می‌شنود مطمئن شود و در غیراین صورت یا آن را نشر ندهد یا تأکید کند که درباره صحتش اطمینان ندارد. واقعیت این است که این روزها ما هم دیگر نمی‌دانیم کدام خبر و وعده راست است. انگار مدیران عزیز توانسته‌اند به خوبی گل را پنهان کنند.