تاب تهران بالا رفت

زینب  زینال‌زاده- خبر‌نگار

برقراری شبکه ارتباط پایدار شهر تهران با نصب 130دکل خودایستا فراهم می‌شود. برنامه‌ریزی و طراحی این دکل‌ها با همکاری شرکت ارتباط مشترک شهر، انجام شده است که با نصب آنها تامین ارتباطات پایدار در شرایط وقوع بحران‌های طبیعی، برنامه‌ریزی صحیح و هماهنگی عملیات امداد و نجات در بحران‌های بزرگ، ایجاد هماهنگی کامل بین سازمان‌های تخصصی مدیریت بحران و... و به‌طور کلی تاب‌آوری پایتخت افزایش می‌یابد. در زمان وقوع حوادث غیرمترقبه ازجمله سیل، زلزله و... تاسیسات حیاتی چون مخابرات آسیب می‌بینند و در برخی از موارد قطعی ارتباط سبب عدم‌هماهنگی و تأخیر در امدادرسانی می‌شود؛ بنابراین سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران این مشکل را با احداث و نصب دکل‌های خودایستا مرتفع کرده است و مسئولان این سازمان باور دارند با استفاده از این دکل‌ها نه‌تنها امدادرسانی در مواقع بحرانی متوقف نخواهد شد، بلکه به‌موقع و هماهنگ‌تر انجام می‌شود. این نخستین اقدام شهرداری در حوزه مدیریت بحران نیست و به‌گفته شهردار تهران مهم‌ترین کار انجام شده در این دوره، انتخاب مدیر متخصص برای سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بوده است؛ فردی که دروس عملی را به‌صورت آکادمیک فراگرفته و قطعا در زمان بروز بحران می‌تواند از دانش و تخصص خود در میدان عمل استفاده کند. پیروز حناچی همچنین به اقدامات انجام‌شده در این دوره مدیریت شهری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «ادوار گذشته منابع نداشتیم تا به این سازمان گسیل کنیم، اما مشکلات زیربنایی را حل کردیم. در قانون جدید تعیین‌تکلیف مشخص و روشنی برای مدیریت بحران تهران وجود نداشت و وزیر کشور متولی این کار بود که با هماهنگی‌های انجام شده این مسئولیت به شهرداری واگذار شد.» نوسازی پلاک‌های فرسوده هم گام دیگر مدیریت شهری دوره پنجم بوده که به‌گفته حناچی با جدیت پیگیری شده است: «بخش زیادی از بافت‌های فشرده و البته فرسوده که عمدتا در جنوب شهر قرار داشتند با اجرای مقررات ملی ساختمان نوسازی و اصلاح شده‌اند که قطعا این کار سبب می‌شود در زمان وقوع حوادثی چون زلزله میزان تلفات در این بافت‌ها کاهش یابد.» شهردار تهران آسیب‌پذیر بودن تهران را رد نمی‌کند و می‌گوید: «اگر در پایتخت زلزله رخ دهد، قطعا آسیب‌پذیر هستیم، ولی تلاش‌هایی که شده مطمئنا تأثیر‌گذار بوده است؛ به‌طور مثال تعداد شبکه شتاب‌نگاری تهران و اطراف تهران را افزایش دادیم؛ به این معنا که اگر زلزله شدیدی در اطراف تهران مثلا در دماوند رخ دهد، شهروندان حدود یک دقیقه تا یک دقیقه و نیم فرصت دارند به جای امن بروند.» احداث سوله‌های بحران هم هر چند مربوط به این دوره مدیریت شهری نیست، اما به‌گفته حناچی، اقدام ارزشمند و زیربنایی بوده که براساس مطالعات، انجام شده است. او در توضیح بیشتر می‌گوید: «اکنون حدود 104سوله بحران در تهران وجود دارد و قرار است اورژانس و شبکه‌های امن ارتباطی در آنها مستقر شوند؛ چراکه این سوله‌ها در مواقع بحرانی به انبارهای بزرگ تبدیل می‌شوند که با مدیریت درست، می‌توان امکانات ضروری چون موادغذایی و پوشاک و... در میان مردم توزیع کرد.» گروه دوام همان نیروهای مردمی محله‌ها هستند که با عنوان داوطلبان واکنش اضطراری محلات شکل گرفته‌اند؛ افرادی که آموزش‌های امداد و نجات را آموخته‌اند و می‌توانند در مواقع بحرانی و ثانیه‌های طلایی مانند یک امدادرسان به اطرافیان خود کمک کنند. این گروه آنقدر موفق عمل کرده که به‌گفته شهردار تهران جایزه گوانجو را دریافت کرده است. هوشمند‌سازی‌ شبکه گاز و استقرار 40منبع ذخیره آب شرب در بوستان‌ها هم اقدامات مهم دیگری است که برای مقابله با بحران انجام شده‌ که پیروز حناچی با تأکید بر آنها می‌گوید: «در مجموع نمی‌توانیم بگوییم در زلزله آسیب نمی‌بینیم؛ چراکه قطعا اگر زلزله شدید تهران را تهدید کند، در خیلی از نقاط آسیب‌پذیر هستیم، اما تلاش شده تا کمترین آسیب را ببینیم.»

هماهنگی بحران‌های بزرگ از طریق دکل‌های ایستا
حدود 70سازمان، نهاد و ارگان در موضوع مدیریت بحران دخیل هستند که در شرایط بحرانی برقراری ارتباط با آنها حائز اهمیت است. دکل‌های خودایستایی دقیقا با هدف برقراری این ارتباط و هماهنگی نصب می‌شوند که به‌گفته رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تا‌کنون 10دکل در پایگاه‌های مدیریت بحران تهران نصب شده است و تا پایان امسال هم 60دکل دیگر نصب می‌شود و تعداد این دکل‌ها به 70می‌رسد. رضا کرمی‌محمدی با بیان اینکه طراحی و جانمایی130دکل خودایستایی انجام شده است، می‌گوید: «از طریق این دکل‌ها امکان تامین ارتباط پایدار و امکان پایش لحظه به لحظه حوادث و سوانح، اطلاع‌رسانی و هشدار بهنگام به مردم و سازمان‌های تخصصی فراهم می‌شود.» او به مکان نصب این دکل‌ها هم اشاره و عنوان می‌کند: «پایگاه‌های مدیریت بحران مکان‌های مناسبی برای استقرار دکل‌های مخابراتی خودایستا هستند و مرحله نصب و راه‌اندازی آنها شروع شده است که با تکمیل این کار بخش قابل‌توجهی از نیازهای ارتباط مخابراتی در زمان بحران تامین خواهد شد.» کرمی ادامه می‌دهد: «130نقطه برای راه‌اندازی اولیه ارتباطات پایدار در زمان بحران و استقرار شبکه شتاب‌نگاری، سامانه پایش تصویری شهر، سامانه هشدار سریع زمین‌لرزه و سیستم‌های اطلاع‌رسانی میان سازمان‌های عضو شورای هماهنگی مدیریت بحران شناسایی شده‌اند که 113دکل در پایگاه‌های مدیریت بحران مناطق و مابقی در سایر محل‌های مناسب نصب می‌شوند. با نصب این دکل‌ها، مدیریت بحران پایتخت از یک شبکه مستقل ارتباط مخابراتی امن و پایدار در زمان بحران برخوردار خواهد شد.»
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان اینکه تهران نیاز به 300دکل خودایستای مخابراتی دارد، می‌گوید: «دکل‌های غیرخودایستای مخابرات به‌عنوان بخشی از زیرساخت‌های مخابرات ممکن است در سوانح آسیب ببینند یا با ترافیک بالا عملا از مدار خارج شوند؛ بنابراین باید زیرساخت‌های مناسب ویژه ارتباطات مدیریت بحران از هم‌اکنون پیش‌بینی و تامین شود.» افتتاح 7پایگاه جدید مدیریت بحران هم موضوع دیگری است که کرمی به آن اشاره و عنوان می‌کند: «بیش از ۸۰درصد از عملیات عمرانی این پایگاه‌ها با همکاری سازمان عمرانی مناطق و شرکت یادمان‌سازه انجام شده است و درصورت تخصیص بودجه و تأمین نقدینگی تا پایان شهریورماه این پایگاه‌ها تکمیل و بهره‌برداری می‌شوند و به این ترتیب شمار پایگاه‌های مدیریت بحران پایتخت به عدد ۱۱۱ می‌رسد.» به‌گفته این مقام مسئول، پایگاه‌های جدید پشتیبانی «اراج» و «یاران» در منطقه یک، «مسعودیه» در منطقه ۱۵، «بوستان ولایت» در منطقه ۱۹، «نعمت‌آباد» در منطقه ۱۸، «شهرک چشمه» در منطقه ۲۲ و «کارخانه سیمان» در منطقه ۲۰ بهره‌برداری خواهند شد. کرمی با بیان اینکه پایگاه‌های پشتیبانی مدیریت بحران ظرفیت و توان مدیریت بحران تهران محسوب می‌شوند، تأکید می‌کند: «شناسایی و تأمین زمین مناسب برای احداث پایگاه‌های جدید با همکاری شهرداری مناطق در دستور کار قرار دارد. همچنین این پایگاه‌ها کاربری مدیریت بحران دارند و هرگونه تغییر در آنها مجاز نیست و در همین راستا بازدیدهای عملیاتی و دوره‌ای به‌صورت ماهانه از تجهیزات و امکانات پایگاه‌ها توسط کارشناسان سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران انجام می‌شود.» به‌گفته رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هدف از تاسیس پایگاه‌های کمک به مدیریت بحران، ایجاد حس آسایش برای شهروندان در مواقع بحرانی است.

مکث
بخشی از اقدامات انجام شده در زمینه مدیریت بحران طی 4 سال
   راه‌اندازی سامانه‌های هشدار سریع زلزله، سیل، برف و یخبندان
   کاهش 40درصدی ساختمان‌های آسیب‌پذیر
   تهیه طرح تخلیه اضطراری مترو در شرایط خاص
   افزایش امکانات اورژانس هوایی از 12پد بالگرد به 44پد بالگرد
   جانمایی و آغاز عملیات ساخت 6پد بالگرد اورژانس هوایی جدید
   افزایش 58درصدی سهم اعتبارات مدیریت بحران نسبت به دوره قبل
   امضای تفاهمنامه همکاری مشترک شهرداری تهران و سازمان اورژانس کشور برای امدادرسانی درباره وقوع شرایط حاد و حوادث غیرمترقبه
   آغاز تجهیز ۱۲۲ پایگاه پشتیبانی مدیریت بحران به پایگاه اورژانس (۳۴پایگاه از این تعداد به‌صورت کانکسی فعال و دایر است.)
   نصب و راه‌اندازی 26شتاب‌نگار لرزه‌ای در نزدیکی گسل‌های اطراف تهران
   به‌روزرسانی 8لرزه‌نگار آفلاین برای دریافت اطلاعات برخط از آنها
   خریداری 6لرزه‌نگار آنلاین جدید
   نصب 4برف‌سنج در مناطق یک، 2، 5و 22
   خریداری 25بادسنج جدید (قبلا سازمان مدیریت بحران تنها یک ‌بادسنج داشت)
   خریداری و فعال‌سازی 14سنسور برای شناسایی بوی نامطبوع در تهران
   رصد تصاویر ماهواره‌ای درخصوص فرونشست‌ها، فروریزش‌ها و پیش‌نمایشگر زلزله
   ایجاد میزهای پایش اطلاعات آنلاین برای تخمین خسارت زلزله، هشدار سیل، پایش پوسته زمین، هشدار توفان و پیش‌نمایشگر زلزله
   نصب 30مخزن آب اضطراری

آژیر هشدار از دکل‌های تهران
پدرام قودجانی، رئیس مرکز عملیات اضطرار شهر تهران:
تمام اطلاعات از طریق سامانه‌های هشدار سریع زلزله، سیلاب، برف و باران و... در مرکز عملیات اضطراری ثبت و ضبط می‌شود. درحقیقت این مرکز بستر ارتباطی با مناطق و ارگان‌های مختلف است که به محض دریافت علائم هشدار از طریق سامانه پیامکی به مدیران و مسئولان اطلاع‌رسانی می‌شود. همچنین نصب دکل‌های خودایستا ارتباط هات‌لاین با مناطق بیست‌ودوگانه و سازمان‌هایی مانند هلال‌احمر و آتش‌نشانی و... داریم که به محض برداشتن گوشی ارتباط برقرار می‌شود و می‌توانیم موارد هشدار را در اسرع‌وقت منتقل کنیم. نصب 136بلندگو در تهران برای پخش آژیر در مواقع اضطراری و هشدار دادن به شهروندان، کار دیگری است که برای نخستین‌بار انجام می‌شود.