نفت ایران در عصر پسازنگنه

آخرین نشست وزیران نفت اوپک با حضور بیژن نامدار زنگنه به‌عنوان شیخ‌الوزرای ایران و اوپک به‌صورت آنلاین برگزار و از زنگنه تجلیل شد. شاید اصلی‌ترین چالش پیش روی دولت جدید، جایگاه و نقش وزیر نفت آینده ایران در این نهاد معتبر بین‌المللی، یعنی سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا همان اوپک است.
به‌گزارش همشهری، زنگنه با 16سال سابقه صدارت بر صنعت نفت ایران، باسابقه‌ترین وزیر نفت عضو اوپک به شمار می‌آید. روز پنجشنبه همه وزیران اوپک از نقش و تلاش او سخن گفتند. البته این پایان ماموریت وزیر نفت ایران در مدت باقی مانده از عمر دولت فعلی ایران نیست.  شاید تدبیر او بتواند گره ایجاد شده در نشست اوپک پلاس را باز کند. اوپک سازمانی که ایران یکی از بنیان‌گذاران آن بوده، در طول تاریخ خود بارها تا مرز فروپاشی پیش رفته اما هرگز این اتفاق رخ نداده، هرچند پیش‌بینی می‌شود با وجود تغییر اطلس انرژی دنیا و حرکت به سمت انرژی‌های پاک، نقشی که این سازمان در گذشته داشته و بر معاملات و مبادلات دنیای انرژی اثرگذار بوده، در آینده هم کم‌رنگ‌تر شود.

بازنشستگی زنگنه
وزیر نفت ایران در نشست روز پنجشنبه اوپکی‌ها گفت: من در آستانه ۷۰سالگی، در زمانی که دولت جدید جمهوری اسلامی ایران با انتخاب جناب آقای رئیسی تشکیل می‌شود، تصمیم گرفته‌ام از فعالیت‌های رسمی و تمام‌وقت کناره‌گیری کنم و بازنشسته شوم. از دوستان و همکارانم در اوپک انتظار و تقاضا دارم که با همان محبتی که با من برخورد می‌کردند، با وزیر بعدی نفت ایران که ظرف کمتر از ۲‌ماه آینده مستقر خواهد شد، همکاری و مساعدت کنند.
هرچند گزینه صدارت   وزارت نفت ایران در دولت آینده هنوز مشخص نیست، اما تجربه تغییرات در سطح بالای وزارت نفت در دولت محمود احمدی‌نژاد پیش روی سیدابراهیم رئیسی است تا وزارت نفت را در 4سال آینده به چهره‌ای بسپارد که خطر بی‌ثباتی در سطوح مدیریتی در بدنه صنعت نفت را دور سازد. افزون بر این نقش و جایگاه و وجهه بین‌المللی ایران در جهان انرژی را تقویت کند. اما آیا میراث زنگنه حفظ خواهد شد؟

دوستی راهبردی با زنگنه
در نشست اوپک حتی عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان هم در تجلیل از همتای ایرانی‌اش گفت: دوستی با آقای زنگنه همواره راهبردی بوده است و من به این دوستی افتخار می‌کنم. او در افتتاحیه صدوهشتادویکمین نشست عادی وزیران نفت و انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) پس از پخش نماهنگی به مناسبت آخرین حضور بیژن زنگنه در نشست‌های این سازمان، اعلام کرد: زنگنه دوست شخصی من است و از زمانی که به اوپک ملحق شدم، دوست یکدیگر بوده‌ایم. من همیشه دوستی با ایشان را معنی‌دار می‌دانم. بن‌سلمان خطاب به زنگنه گفت: به دوستی با آقای زنگنه افتخار می‌کنم و افتخار می‌کنم شما من را دوست خود بدانید؛ دوست دارم این دوستی را تا زمانی که زنده هستم ادامه دهم به‌ویژه اینکه با وجود تناقض‌ها موفقیت‌های زیادی را در طول سال‌ها همکاری به‌دست آوردیم و واقع‌گرایی، فهم و درک ایشان در اهمیت جدا کردن مسائل مختلف بسیار کمک‌کننده بوده است.
محمد سانوسی بارکیندو، دبیرکل اوپک هم از خدمات جانانه زنگنه به اوپک سخن گفت و با بیان اینکه او در مقام وزیر نیرو و البته وزارت نفت خدمات متمایزی به کشورش انجام داده اظهارکرد: زنگنه نمونه بارز نجابت و تجسم صداقت است.
محمد بن حمد الرمحی، وزیر نفت و گاز عمان هم خطاب به زنگنه گفت: این روز برای بسیاری از ما یک‌روز غم‌انگیز است، اما من تصمیم دارم آن را برای شما جشن بگیرم. می‌خواهم از سهم شما در صنعت و کمک‌های شما تجلیل کنم و بیشتر از همه، تا آنجا که به من مربوط است، سهم شما در توسعه خودم است. او افزود: من هنگامی که تازه‌ وزیر شده بودم، با شما قدم‌زدن را آغاز کردم و شما هرگز برای حمایت از من فروگذار نکردید. صحبت‌های‌مان را به‌عنوان مشاوره و مذاکرات‌مان را به‌عنوان نصیحت درنظر گرفته‌ام. باور کنید در طول حدود ربع قرن که ما یکدیگر را می‌شناسیم، شما مرا نصیحت کرده‌اید و در پیشرفت من مؤثر بوده‌اید.
جیامانچینو آزودو، رئیس دوره‌ای نشست اوپک و وزیر نفت آنگولا هم گفت: اوپک از راهبری آقای زنگنه بسیار بهره‌برده است و جای باسابقه‌ترین وزیر نفت در اوپک خالی خواهد ماند.

   راز بقا و موفقیت اوپک

زنگنه درسخنانی خطاب به اوپکی‌ها یادآور شد: قبول همکاری بر مبنای منافع ملی کشورها و حاکمیت عقلانیت در روابط، اصلی است که به‌رغم همه فراز و نشیب‌ها و تنش‌های بزرگ بین اعضا در ۶۰سال، باعث بقا و موفقیت اوپک شده است و همه از این روابط سود برده‌اند. او در عین حال تأکید کرد: تلاش جمهوری اسلامی به‌عنوان عضو مؤسس اوپک، همواره بر همکاری مؤثر با فعالان این عرصه، چه میان اعضای اوپک و چه دیگر تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان بزرگ استوار بوده و پس از گذشت ۶۰سال از عمر اوپک، اینک با بازشدن باب همکاری اوپک و جمعی از دیگر تولیدکنندگان نفت در قالب اوپک پلاس، دوران جدیدی از حیات این سازمان آغاز شده است.