آغاز برنامه توسعه بازار سرمایه

با تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوع جدید، آغاز معاملات آتی صندوق‌های پشتوانه طلا و افتتاح معاملات آتی نفت، برنامه‌های توسعه‌ای بازار سرمایه در آغاز سده جدید از هفته جاری شتاب می‌گیرد.
به گزارش همشهری، با پشت‌سر گذاشتن دهه90  اکنون فصل افزایش شتاب توسعه در بازار سرمایه است. یک دهه پیش بسیاری از ابزارهای مالی کنونی در بازار سرمایه وجود نداشت و حتی میزان سرمایه‌گذاران بازار سهام تا این حد رشد نکرده بود. اکنون اما ابزارهای متنوع مالی در بازار سرمایه شکل گرفته و روزبه‌روز بر تنوع و سطح به‌کارگیری آنها در بازار سرمایه اضافه می‌شود. بر همین اساس به‌نظر می‌رسد که فصل جدید توسعه بازار سرمایه در ابتدای سده جدید فرا رسیده و قرار است از هفته جاری با به کارگیری 3ابزار جدید معاملاتی یعنی معاملات آتی نفت، معاملات آتی صندوق‌های پشتوانه طلا و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوع جدید، برنامه توسعه بازار سرمایه از همین هفته شتاب بگیرد.

معاملات آتی صندوق‌های پشتوانه طلا
در نخستین گام قرار است از امروز معاملات آتی یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری با پشتوانه طلا در بورس کالا آغاز شود. این معاملات به نوعی جایگزین بازار معاملات آتی سکه است. بازار آتی سکه تا قبل از سال1397 فعال بود. البته بازار آتی طلا با بازار آتی سکه تفاوت‌های زیادی دارد و مدرن‌تر است. در روش قدیمی معامله‌گران به‌طور مستقیم قرارداد‌های آتی سکه را دادوستد می‌کردند اما در روش جدید معامله‌گران قرارداد‌های آتی یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری را مبادله می‌کنند این صندوق‌ها دارایی‌هایشان را در گواهی سپرده سکه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
علیرضا ناصر‌پور، معاون بورس کالای ایران در این‌باره گفت: برای متنوع‌سازی ابزارهای مشتقه زیرساخت‌های لازم برای آغاز معاملات قراردادهای آتی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق پشتوانه طلا فراهم شده و معاملات آن از امروز در بورس کالا آغاز می‌شود. ناصرپور افزود: فعالان بازارهای مالی برای سرمایه‌گذاری در طلا از ابزار گواهی سپرده سکه طلا و صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا بهره می‌برند و این ابزارها به خوبی نوسان‌های بازار نقد را پوشش می‌دهند؛ در این میان وجود ابزار پوشش ریسک نقدشونده، مانند قراردادهای آتی در کلاس دارایی طلا برای فعالان بازارهای مالی بسیار کارآمد است به همین دلیل تاسیس بازار معاملات آتی واحدهای صندوق طلا در دستور کار بورس کالا قرار گرفت.
به‌گفته او قراردادهای آتی یکی از ابزارهای مدیریت ریسک مرسوم در جهان است که ازجمله مهم‌ترین مزایای آن مدیریت ریسک نوسان‌های قیمت دارایی، امکان برنامه‌ریزی بلندمدت، افزایش توان معاملاتی افراد، استاندارد‌بودن قرارداد و تضمین معاملات و کمیت و کیفیت تحویل است.
احمد بیات، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره گفت: بازار آتی واحدهای صندوق طلا جذاب است و می‌تواند افراد و سرمایه‌گذاران زیادی را به‌خود جذب کند به‌خصوص که در 2سال اخیر بازار سرمایه به لحاظ تعداد افراد خیلی گسترده شده و عموم مردم با بازار سرمایه از طریق بازار سهام آشنا شده‌اند و تاسیس بازار قرارداد آتی صندوق‌های طلا فرصت خوبی است که اگر فردی قصد سرمایه‌گذاری در حوزه طلا را هم داشته باشد به جای حضور مستقیم در بازار، از طریق معرفی این ابزارها و در قالب غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کند. او ازجمله مزایای معاملات آتی واحدهای صندوق طلا را بهره‌گیری از مزایای قراردادهای آتی شامل نقدشوندگی بالا، استفاده از اهرم مالی، پوشش ریسک و هزینه اندک معامله برشمرد و تأکید کرد: از سوی دیگر دوطرفه‌بودن اینگونه قراردادها به‌عنوان یکی دیگر از مزایا و ویژگی‌های این ابزار تلقی می‌شود به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران هم در روند صعودی و هم در روند کاهشی امکان کسب سود را از معاملات آتی دارند.

تاسیس صندوق‌های اهرمی
آنطور که مقامات بازار سرمایه می‌گویند، قرار است چند‌ماه بعد از آغاز به‌کار بازار معاملات آتی صندوق‌های طلا در بورس کالا صندوق‌های سرمایه‌گذاری نوع جدیدی نیز به بازار معرفی شوند که به صندوق‌های اهرمی معروف‌ هستند. تفاوت این صندوق‌ها با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند در کنار خرید یونیت‌های این صندوق‌ها اعتبار هم دریافت کنند. میثم فدایی، مدیر نظارت بر نهاد‌های مالی سازمان بورس با بیان اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی تا 3‌ماه آینده به بازار معرفی خواهند شد، گفت: صندوق‌های اهرمی پیچیده‌تر از ابزارهای فعلی‌اند و مردم در صندوق‌های اهرمی می‌توانند علاوه بر خرید یونیت اعتبار هم دریافت کنند. به‌طور مثال اگر فردی یک واحد یونیت خریداری کند، می‌تواند معادل آن اعتبار دریافت کند و اگر شاخص کل هم بازده مثبتی داشته باشد می‌تواند بازده دو برابری به‌دست بیاورد. او افزود: ابزارهای دیگری که ما معرفی می‌کنیم صندوق املاک و مستغلات است که برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در مسکن است که اساسنامه و امید‌نامه این صندوق‌ها در کمیته تدوین سازمان بورس به اتمام رسیده و در هفته‌های آینده برای تصویب در هیأت‌مدیره سازمان بورس ارائه خواهد شد. فدایی در پاسخ به این پرسش که آیا این صندوق‌ها در حوزه ساخت است گفت: صندوق‌های زمین و ساختمان که در گذشته راه‌اندازی شده است در حوزه ساخت بود اما صندوق املاک و مستغلات در حوزه بهره‌برداری و اجاره‌دادن است که مردم با هر سرمایه‌ای می‌توانند وارد حوزه خرید و اجاره‌دادن واحدهای مسکونی و تجاری شوند.

آغاز معاملات آتی فراورده‌های نفتی
آن‌طور که مدیرعامل بورس انرژی گفته است، از قرار معلوم سومین ابزار مهم معاملاتی که قرار است به‌زودی در بازار سرمایه به‌کار گرفته شود، قرارداد‌های آتی فراورده‌های نفتی است. این ابزار معاملاتی که مدت‌هاست در بازار‌های جهانی به‌کار گرفته می‌شود نقش زیادی در پوشش ریسک و نوسان قیمت فراورده‌های نفتی دارد. علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی گفت: ازجمله برنامه‌های امسال تاسیس بازار قراردادهای آتی روی فراورده‌های نفتی است. به گزارش همشهری، به‌نظر می‌رسد که انجام معاملات آتی فراورده‌های نفتی پیش‌زمینه‌ای برای آغاز معاملات قرارداد‌های آتی نفت خام است زیرا پیش از این مدیرعامل بورس انرژی ابراز امیدواری کرده بود که معاملات آتی نفت خام نیز در سال‌جاری آغاز شود. قراردادهای آتی نفت این امکان را به بازیگران بازار نفت می‌دهد که از نوسان‌های قیمت نفت خام در امان بمانند. پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد  که ورود ایران به بازار معاملات آتی نفت به 2 دلیل ضروری است؛ اول اینکه درآمد کشور وابستگی شدیدی به قیمت نفت دارد و بی‌ثباتی قیمت نفت به ناپایداری وضعیت اقتصادی منجر می‌شود. دوم اینکه بازارهای آتی نفت، ابزارهای لازم را برای کاهش ریسک معاملات نفتی، کاهش بی‌ثباتی، افزایش انعطاف‌پذیری و فراهم‌کردن ابعاد وسیع‌تر تجاری برای پالایشگران و سایر خریداران نفت و صنایع وابسته آن فراهم می‌کند.