تولد دوباره محله‌های یزد

سارا گلابگیریان | یزد - خبرنگار:

طرح ملی بازآفرینی شهری، به‌عنوان یکی از اولویت‌های دولت در همه استان‌ها ازجمله یزد، در حال پیگیری و قرار است امسال در 5 محله یزد آغاز شود و در محله‌های هدف ادامه یابد.این طرح با هدف احیای بافت‌های ناکارآمد شهری، شامل بافت فرسوده، حاشیه‌ای و تاریخی، کلید خورده و اقداماتی در محله‌های اسکان، محمودی و پشت باغ آغاز شده است.یکی از اهداف اصلی اجرای این طرح تامین مسکن است؛ از این رو امسال قرار است یک پروژه 70 واحدی در قالب طرح بازآفرینی شهری در زمین دولتی در محله پشت باغ اجرا شود.سال گذشته عملیات اجرایی طرح‌های ستاد بازآفرینی شهری با جدیت در بافت‌های حاشیه‌ای و فرسوده آغاز شد تا با این کار هم شرایط زندگی در این بافت‌ها تسهیل و هم از توسعه شهر در حاشیه جلوگیری شود.ساخت‌وسازهای غیراستاندارد و بی‌ارزش در بافت‌های فرسوده و حاشیه‌ای، تهدیدی جدی برای آینده شهرهای استان محسوب می‌شود؛ از این رو اجرای برنامه‌های مختلف برای بهبود وضعیت این بافت‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است و همه دستگاه‌های مسئول باید برای توانمندسازی این بافت‌ها دست به دست هم دهند.


 19  محله، هدف بازآفرینی شهری

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری می‌گوید: اجرای طرح بازآفرینی شهری مهم‌ترین اولویت دولت برای کیفیت‌بخشی به زندگی در بافت‌های هدف ازجمله بافت‌های حاشیه‌ای، فرسوده و تاریخی است.
«محسن صادقیان» ادامه می‌دهد: طرح‌ها باید زودتر آماده شوند تا حمایت دولت را از لحاظ اعتباری و دستورالعملی جلب کنند.وی ادامه می‌دهد: با اجرای این طرح در بافت‌های ناکارآمد، تمام زمین‌های دولتی، پشتوانه بازآفرینی شهری قرار می‌گیرند تا این زمین‌ها برای مشارکت بخش خصوصی، به عنوان آورده دولت، مورد بهره‌برداری قرار ‌گیرند.این مسئول می‌گوید: دستگاه‌های متولی خدمت در بافت تاریخی، اداره کل راه و شهرسازی، اداره کل میراث‌فرهنگی، شهرداری‌ها و استانداری دستورالعمل‌های خاصی را بر عهده دارند و تلاش می‌کنیم آنها را در یک محور قرار دهیم.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری با بیان اینکه 3 هزار هکتار بافت ناکارآمد در استان وجود دارد، می‌افزاید: این 3 هزار هکتار در 19 محله شهر با 6 هزار پلاک مسکونی قرار دارد که باید نوسازی شود.
وی با تاکید بر اینکه ایده دولت بازآفرینی شهری به صورت محله به محله است، می‌گوید: با امکانات جدید، محله جدیدی ساخته و شبکه معابر مناسب و امکانات مورد نیاز نیز تامین خواهد شد.

صادقیان از مزایای اجرای طرح بازآفرینی شهری در این محله‌ها را ساماندهی و ایمن‌سازی بافت‌های فرسوده، فقرزدایی و تامین نیاز جدید مسکن مردم عنوان و بیان می‌کند: با اجرای این طرح مشارکت مردم را افزایش خواهیم داد و فرصت برای ورود بخش خصوصی فراهم خواهد شد.


مساحت‌ بافت‌های هدف بازآفرینی

مدیر کل راه و شهرسازی استان نیز با تاکید بر اینکه بازآفرینی شهری از اولویت‌های دولت در استان‌هاست، می‌گوید: مساحت بافت هدف بازآفرینی شهری در استان 6790 هکتار شامل 4836 هکتار بافت فرسوده، 1433 هکتار بافت تاریخی و 1040 هکتار سکونتگاه غیررسمی است که 8/23 درصد از مساحت محدوده شهرها و 30 درصد از جمعیت استان را شامل می‌شود.

«محمدرضا نقصان‌محمدی» ادامه می‌دهد: این ستاد با هدف تخصیص اعتبار و هماهنگی بین دستگاه‌ها، به عنوان یک تسهیل‌گر، برای سوق دادن اولویت‌های اجرایی به بافت‌های هدف بازآفرینی در تمام شهرستان‌های استان تشکیل شده و در حال فعالیت است.وی می‌افزاید: تاکنون اعتباراتی برای بهسازی شبکه معابر و ایجاد خدمات رفاهی، بهداشتی، درمانی و تفریحی در بافت‌های هدف شامل بافت‌های فرسوده و حاشیه‌ای هزینه شده است که از جمله آن می‌توان به اقدامات انجام‌شده در منطقه اسکان، به‌عنوان یکی از بافت‌های حاشیه‌ای یزد، اشاره کرد.

وی تأکید می‌کند: آنچه بیش از اعتبار برای بافت‌های هدف بازآفرینی مهم است، ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌هاست تا دستگاه‌های اجرایی بر اساس هماهنگی صورت‌گرفته و اولویت‌های تعیین‌شده، اعتبارات اجرایی خود را در این بافت‌ها هزینه کنند. البته وزارت راه و شهرسازی امسال اعتبار مناسبی را به این امر اختصاص داده و قرار است با توجه به سکونت 30 درصد از جمعیت شهرها در این بافت‌ها، شهرداری‌ها نیز 30 درصد از اعتبارات خود را در این مناطق هزینه کنند.

نقصان‌محمدی می‌گوید: دستگاه‌های خدمات‌رسان هم با در اولویت قرار دادن این بافت‌ها برای دریافت بودجه، شرایط لازم را برای ورود بخش خصوصی به بافت‌های هدف بازآفرینی شهری فراهم خواهند کرد و به نوعی کیفیت‌بخشی صورت خواهد گرفت.
مدیر کل راه و شهرسازی استان نقش این دستگاه را در ستاد بازآفرینی شهری تسهیل‌گری در بافت‌های هدف با مشارکت مردم و دستگاه‌ها عنوان می‌کند و می‌افزاید: با توجه به اینکه 30 درصد از جمعیت استان در بافت‌های فرسوده و حاشیه‌ای ساکن هستند، باید توجه بیشتری را به سمت آنها معطوف کرد.

نقصان‌محمدی می‌افزاید: یکی دیگر از برنامه‌های ستاد بازآفرینی شهری در بافت حاشیه‌ای، جلوگیری از گسترش حاشیه‌نشینی با فعالیت یگان حفاظت و مراقبت بیشتر از اراضی ملی است.

مدیرکل راه و شهرسازی استان با اعلام اینکه بیشترین مساحت بافت‌های هدف بازآفرینی استان با وسعت 3980 هکتار در یزد قرار دارد، اظهار می‌کند: یکی از برنامه‌های اصلی ستاد بازآفرینی تامین مسکن است و دولت تقبل کرده است که زمین‌های دولتی را برای تامین مسکن در اختیار قرار دهد.

نقصان‌محمدی ادامه می‌دهد: این طرح برای اولین بار در محله «خلف باغ» کلید می‌خورد و قرار است امسال یک مجتمع مسکونی 70 واحدی در زمین دولتی در این محله در قالب طرح بازآفرینی شهری اجرا شود.
وی می‌گوید: بر اساس مصوبه آخرین جلسه ستاد بازآفرینی شهری استان، قرار است 5 محله از 150 محله مشمول اجرای این طرح، محل اجرا قرار گیرد که شامل خلف‌باغ، اسکان، حسن‌آباد، قاسم‌آباد و شیخداد است.


تاریخچه طرح بازآفرینی شهری 

دولت در شهریور سال ۹۳ سند ملی بازآفرینی شهری را به تصویب رساند. براساس این سند، ستاد بازآفرینی شهری شکل گرفت و متعاقب آن، جلسه‌های ستاد در تهران با حضور وزیر راه و شهرسازی و نمایندگان بیش از ١٩ دستگاه اجرایی و همچنین در تمام استان‌ها با حضور استاندار یا معاون وی و نمایندگان همین ١٩ دستگاه و نیز در تمام شهرستان‌ها تشکیل شد.دولت در طرح بازآفرینی شهری سیاست‌گذار، حمایت‌کننده و تسهیل‌گر است.

این ستاد در نظر دارد که با تقسیم سکونتگاه‌ها به محله‌های مشخص و ایجاد ارتباط ساختاری با مادرشهرها، امکان شکل‌گیری حس همبستگی اجتماعی را در سطح کوچک‌ترین واحد سکونتگاهی بین افراد فراهم کند.به این ترتیب امکان ایجاد فضاهای عمومی چون مدرسه، خانه محله، بازار، مسجد، ورزشگاه، درمانگاه و  فضاهایی که پیوستگی و همبستگی اجتماعی را شکل می‌دهند نیز فراهم خواهد شد.اجرای این طرح در بهره‌مندی هر چه بیشتر سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت‌های حاشیه‌ای، فرسوده و تاریخی، فارغ از قرار داشتن یا نداشتن آنها در محدوده شهر، موثر واقع خواهد شد.وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است براساس برآوردهای انجام‌شده، حدود ۱۹ میلیون بدمسکن در بافت‌های ناکارآمد میانی، فرسوده، تاریخی و حاشیه شهرها زندگی می‌کنند که از این تعداد جمعیت حاشیه‌نشین‌ها ۱۱ میلیون نفر است.