نذر آب در4 استان

حمیده پازوکی- خبرنگار

کاهش 54درصدی بارش باران در سال آبی جاری و به‌دنبال آن پر بودن تنها نیمی از مخازن سدهای کشور نشان می‌دهد وضعیت منابع آبی ما تا چه اندازه وخیم است. هم‌اکنون 250شهر دچار تنش آبی هستند و روزهای تابستانی سختی پیش روی آن‌هاست.
سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان‌جنوبی به‌ترتیب 3استان کم‌بارش کشور از ابتدای سال آبی جاری تا هفته نخست اردیبهشت بوده‌اند. طبق این آمار، میزان بارندگی استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان نسبت به متوسط بلندمدت (۵۲ ساله) به‌ترتیب ۹۳ و ۸۹ درصد کاهش داشته است. کرمان هم چهارمین استان در زمینه کم‌بارشی است و 73درصد خشکسالی خفیف تا بسیار شدید را تحمل می‌کند.
تنش آبی موجب شده است در سال‌های گذشته سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر طرح «نذر آب» را دنبال کند؛ طرحی که به واسطه آن خیران استان‌های معین به یاری مردم مناطق محروم می‌آیند و امسال قرار است در‎ سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان، کرمان و خراسان جنوبی خدمات‌رسانی کنند.
امسال طرح «نذر آب ۴» از ابتدای تیر تا پایان شهریور در ۱۵ شهرستان از این 4استان اجرا می‌شود. به‌گفته محمدحسن قوسیان مقدم، دبیرکل جمعیت هلال‌احمر، این جمعیت پویش ملی نذر آب را از سال 97به‌منظور ارتقای سطح سلامت آب آشامیدنی و رفع مشکلات زیستی خانوارهای مناطق محروم آغاز کرد.

اجرای نذر آب در 3محور
سیستان‌وبلوچستان همیشه با محرومیت دست‌و پنجه نرم کرده است و بی‌آبی از آن دسته محرومیت‌هاست که خود می‌تواند مشکلات را صدچندان کند. این استان در سال آبی جاری تا پایان فروردین فقط 6میلی‌متر بارش داشت که این میزان نسبت به بلندمدت 2/88و نسبت به سال گذشته حدود 7/92درصد کاهش یافته است. به همین دلیل اجرای طرح نذر آب اهمیتی قابل توجه پیدا می‌کند.
معاون سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر سیستان‌وبلوچستان به همشهری می‌گوید: نذر آب نخستین بار ویژه استان ما و با همکاری 19استان معین اجرا شد. خیران این استان‌ها در طرح‌های آبرسانی و همینطور بهداشتی به مردم مناطق محروم کمک کردند. امسال هم این طرح قرار است در شهرهای هیرمند، وهک، مهرستان، سوران، کنارک، ایرانشهر، دلگان و دشتیاری اجرا شود.
سیدمحمدمهدی سجادی درباره اینکه اجرای طرح در باقی شهرستان‌ها چگونه است، می‌افزاید: شهرهای استان در مناطق مختلف به هم نزدیک هستند و قطعا اگر در یک منطقه مشکلی وجود داشته باشد، رسیدگی خواهد شد.
وی با بیان اینکه امسال این طرح در 3محور متفاوت انجام می‌شود، گفت: مهم‌ترین بخش کار رفع تنش آبی است و این کار در قالب حفر چاه، احیا و لایروبی قنات‎ها، لوله‌کشی و تأمین مخزن و تانکر انجام می‌شود. در کنار این کار خیران استان‌های معین به مناطقی که وضعیت اقتصادی ضعیفی دارند سبدهای تغذیه‎ای و بهداشتی اهدا می‎کنند و در محور سوم پزشکان متخصص بیماران مناطق محروم را مداوا خواهند کرد.

نذر آب و امنیت در مناطق مرزی
یکی از داوطلبان جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان که در طرح نذر آب سال‌های گذشته شرکت داشته است، درباره تأثیر اجرای این طرح بر مردم مناطق محروم استان به همشهری می‌گوید: آسیب‌های خشکسالی در کشور و به‌ویژه استان‌های جنوبی و شرقی بسیار زیاد بوده است. مردم این مناطق هم همواره از مرکز اخبار دور هستند، معمولا حتی بسیاری مناطق مرزی را ناامن تصور می‌کنند و حضور چهره‌های فرهنگی در آنجا کمرنگ است. طرح نذر آب به جز اهداف اصلی‎اش که رساندن آب بود موجب شد این وضعیت تغییر کند.
سید داوود موسوی ادامه می‌دهد: وقتی خیران و رسانه‌ها به این مناطق آمدند 2اتفاق افتاد. نخست آنکه مهمانان استان با منطقه آشنا شدند و دوم آنکه اعتماد مردم این شهرها و روستاها بیشتر شد. آنها سال‌هاست محرومیت را تحمل کرده‌اند و در این سال‌ها احساس کردند بخشی از کشور هستند. الان مدت‌هاست این مناطق هیچ اتفاق ناخوشایندی را به‌خود ندیده است و آرامش در آنجا وجود دارد.

سومین دوره اجرای نذر آب در هرمزگان
تنش آبی در هرمزگان هم مشکلات بسیاری ایجاد کرده است و اجرای طرح نذر آب در استان می‌تواند به روستاهای درگیر خشکسالی کمک کند. از ابتدای سال آبی جاری تاکنون فقط ۱۲میلی‌متر باران در هرمزگان باریده aiکه در هم‌سنجی با مدت مشابه سال گذشته ۹۵درصد کاهش را نشان‌ می‌دهد. آماری که در 4دهه گذشته بی‌سابقه بوده است. از میان 1175روستای تحت پوشش آب و فاضلاب هرمزگان ۳۸۵روستا با جمعیت بیش از ۳۳۰هزار نفر با تنش آبی روبه‌رو هستند که این آمار احتمالا در تابستان افزایش یابد.
معاون سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر هرمزگان درباره اجرای طرح نذر آب در این استان به همشهری می‌گوید: هم‌اکنون در حال بررسی مناطق درگیر خشکسالی در استان هرمزگان هستیم و قرار است از مرداد اجرای این طرح در روستاهای 2شهرستان میناب و سیری آغاز شود.
مهری علی‌یاری با بیان اینکه خشکسالی صدمات بهداشتی و اجتماعی زیادی به روستاها وارد می‌کند، می‌افزاید: کم‌آبی خودش یک مشکل است اما وقتی دامداری و کشاورزی روستاییان آسیب می‌بیند به مشکلات دیگری مثل مهاجرت روستاییان به شهرها و افزایش حاشیه‌نشینی منجر می‌شود. از سوی دیگر روستاییان به‌دلیل کمبود آب به بیماری‌های بسیاری مانند مشکلات گوارشی، پوستی و آلرژیک دچار می‌شوند.
وی با بیان اینکه سال گذشته طرح نذر آب در روستای طاش کوبه اجرا شد، ادامه می‌دهد: مردم از اجرای طرح بسیار رضایت داشتند زیرا نخستین بار بود که گروهی با امکانات کامل پزشکی و آبرسانی به روستای آنها وارد می‌شد. از سوی دیگر پس از اجرای طرح پزشکانی که به روستا آمدند 40میلیون تومان کمک کردند تا برای کودکانی که از گرد و خاک دچار آلرژی شده بودند یک زمین بازی ساخته شود.

نذر آب طرح موفقی به‌نظر می‎رسد، مردم بسیاری هستند که از کمک به هموطنانشان خرسندند و با روی باز آنچه دارند را به آنان تقدیم می‌کنند، اما توان آنان در مقابل آنچه سازمان‌ها و نهادهای مسئول باید و می‌توانند انجام دهند اندک است.‌

مکث
پیشینه طرح نذر آب
رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر درباره این طرح می‎گوید: از سال ٢٠١٩ فدراسیون صلیب سرخ و هلال‌احمر برنامه‌ای را وضع کرد که مبنی بر تغییرات اقلیمی بود. در ٢٠ سال گذشته بیشترین فعالیت‌های هلال احمر و صلیب سرخ از جنس مداخله در بحران‌های ناشی از تغییرات اقلیمی بوده است. محمد نصیری با بیان اینکه تغییرات اقلیمی نباید باعث مهاجرت جمعیت شود، می‎افزاید: آب یکی از موضوعات تثبیت جمعیت در مناطق دچار بحران است. دسترسی جمعیت به آب آشامیدنی جزو وظایف هلال احمر است. سال اول اجرای طرح نذر آب سیستان و بلوچستان را پوشش دادیم و در سال‌های بعد ۴ استان دیگر هم اضافه شد. او اظهار می‌کند: سنوات گذشته کار نذر آب به استان‌ها سپرده می‌شد اما امسال فراخوان عام داده شد و از بنگاه‌های بزرگ اقتصادی نیز کمک می‌خواهیم.