پاکبان غبار فراموشی شهر

مهدیا گل‌محمدی

ساعت 5صبح در گرگ و میش هوا، وقتی همه خوابیم مردی با صدای خش‌خش جارویش مشغول پاک‌کردن حافظه شهر از غبار فراموشی است. در تربت حیدریه و هر جای دیگری از این مرز و بوم که مطالعه را فراموش کرده باشند محمدرضا آقایی پاکبان فرهیخته و صاحب رکورد کتابخوانی خراسان‌رضوی را به یادمان می‌آورد که کارتان هر قدر سخت و هر قدر وقت‌گیر باشد اما می‌توان در کنار برگ‌های زرد درختان، برگ‌ها و صفحه‌های کتاب را ورق زد و از این شاخسار، برگ سبزی چید. او که در خراسان آقای خیابان لقب گرفته بدون درنظر گرفتن مطالعه روزنامه‌ها و مجله‌ها روزانه 4ساعت را به مطالعه کتاب اختصاص می‌دهد. محمدرضا آقایی که کاش به‌جای آقای خیابان به او آقای کتاب لقب می‌دادند یادداشت‌نویس مجله فیلم هم بوده است. در زمان مسئولیت فریدون جیرانی در هفته‌نامه سینما از او یادداشت‌هایی با موضوع سینما چاپ می‌شد، آن هم از یادداشت‌نویسی که شهرش سینما ندارد. او که یکی از طرفدارهای هنر هفتم است، می‌گوید: چند سال پیش قرار بود تنها سینمای مخروبه شهر بازسازی شود اما اختلاف مسئولان باعث شد شخصی به دوستم که سرایدار سینمای متروکه بود چوبدستی بدهد تا اندک‌اندک سقف آنجا را شل کند تا سقف بریزد و کسی فکر باز کردن سینما هم به سرش نزند.
کتاب‌باز خراسان‌رضوی که در سال1397 دقیقا یک‌هزارو856جلد کتاب خوانده و رتبه نخست کتابخوانی را دریافت کرده بود به‌عنوان جایزه از مسئولان، فقط کتاب هدیه گرفت. این حرکت مسئولان که مصداق بارز زیره به کرمان بردن بود چندان بازتابی در رسانه‌ها نداشت اما از منظر آسیب‌شناسی جامعه‌ای که 59درصدشان اصلا کتاب غیردرسی نمی‌خوانند و سرانه مطالعه‌شان چنددقیقه در روز است قابل تأمل و بررسی است. در مبحث شایسته‌سالاری که خیلی اتفاقی و بدون دلیل در جامعه ما آنچنان محلی از اعراب ندارد، جامعه باید تلاش کند تا از استعداد افراد استفاده کند و تخصص آنها را به‌کار گیرد. برای نمونه اگر در کشوری پیشرفته احساس کنند شما گلفروشی هستید که استعداد خاصی در ریاضیات دارید یا کارگر ساختمانی هستید که وزنه‌برداری قابل هستید به‌طور حتم بنگاه‌های استعدادیابی بدون اینکه به علاقه شما به شغل شریفی که دارید توجهی کنند تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرند تا شما را وارد اردوی وزنه‌برداری یا المپیاد ریاضیات کنند. در مورد «آقای کتاب» خراسان‌رضوی اما کتاب دادن به مردی که غرق در کتاب است، نقطه پایانی بر این استعدادیابی بود.