خاموشی قم در صورت ادامه روند مصرف‌ برق

روح‌الله کریمی-خبرنگار

هنوز تابستان نیامده، قطعی برق در قم شروع شد. سال گذشته مدیرعامل شرکت برق این استان ابراز امیدواری کرد که تابستان 1400 خاموشی برق به صفر برسد. اما اوایل خرداد به دلیل مشکلاتی که در تولید برق ایجاد شد، نشانه‌های عملی‌نشدن این وعده دیده شد. قطعی گسترده برق هزاران مشترک خانگی، تجاری و صنعتی موجب نگرانی مردم شد. این قطعی در برخی محله‌ها 2 بار تکرار شد. یکی از ساکنان منطقه مسکن مهر پردیسان در این باره به خبرنگار همشهری گفت: مشکلات قطعی برق برای ساکنان آپارتمان‌ها بیشتر است، چون با قطع برق، آب واحدها هم قطع می‌شود، آسانسورها قابل استفاده نیست و درهای پارکینگ‌ها به روی ساکنان این واحدها بسته می‌شود. وی گفت: بسیاری از آسانسورها سیستم « BLACK OUT» ندارند که در زمان بی‌برقی به اولین طبقه هدایت شوند.
همزمانی قطعی برق با ساعت‌های آزمون دانش‌آموزان نیز موجب بروز مشکلات در بسیاری از امتحانات مجازی و حضوری شد. یکی از نانوایان بلوار شاهد غربی هم تصویری از خراب‌شدن خمیر برای خبرنگار همشهری ارسال کرد که به دلیل قطعی سه ساعته برق قابل استفاده نبود. تعدادی از شهروندان نیز به خراب شدن وسایل برقی بر اثر نوسانات برق اشاره کردند. قطعی برق برای بیماران بستری شده در منازل و مراکز درمانی هم مشکلاتی ایجاد کرد. بسیاری از شهروندان خواستار اطلاع رسانی دقیق برنامه قطعی برق در محله‌ها شدند. اگرچه این اطلاع‌رسانی از طریق شرکت توزیع برق قم انجام شد اما چون قطعی برق قم از تهران مدیریت می‌شود، قطعی برق طبق برنامه زمان بندی شده اجرا نشد.
در این زمینه یکی از کاسبان سه راه بازار گفت: در یکی از روزها، برق مغازه‌های محدوده بازار سه بار قطع شد. دو بار از ساعت 11 تا 16:40 دقیقه و یک بار از ساعت 21 تا حدود 24 و چون کرکره مغازه ما برقی است، نمی‌توانستیم موقع ظهر به منزل برویم. شب هم تا دیروقت در تاریکی نشسته بودم تا برق وصل شود و کرکره مغازه را پایین بکشم.

 83 حادثه در 2 روز
هفته اول خرداد که حجم قطعی برق در سال جاری به اوج رسیده بود، اعلام حوادث ناشی از این موارد به سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی قم افزایش قابل توجهی داشت. آن طور که مدیرعامل این سازمان به خبرنگار همشهری گفت در دو روز نخست خرداد، نیروهای آتش نشانی به 126 مأموریت اعزام شدند که 83 مورد از این‌ها به علت قطعی برق بود.
عباس جعفری بیان کرد: قطعی برق در قم منجر به آتش‌سوزی در چند کارخانه شده و گرفتارشدن شهروندان در اتاقک‌های آسانسور، محبوس شدن مقنی‌ها در چاه‌های در حال حفر و محبوس شدن در داخل منازل از دیگر حوادثی بود که در این دو روز اتفاق افتاد و نیروهای آتش نشان به این مأموریت‌ها اعزام شدند.
خاموش‌شدن چراغ‌های راهنمایی و رانندگی و سردرگمی رانندگان نیز یکی دیگر از مشکلات قطعی برق در قم است که نظم شهری را بهم می‌ریزد. چراغ‌های راهنمایی و رانندگی قم برق اضطراری ندارند و با قطع برق شهری، خاموش می‌شوند. اگرچه این روزها حضور نیروهای پلیس در سطح شهر پررنگ‌تر شده اما ایده‌آل این است که یا برق چراغ‌های راهنمایی و رانندگی از برق شهری جدا شود یا به انرژی خورشیدی متصل شوند که با قطع برق، خللی در روشن‌بودن این چراغ‌ها ایجاد نشود.

 خسارت به صنعت‌گران و تولیدکنندگان
بی‌برنامگی در قطعی برق، صدای صنعت‌گران و تولیدکنندگان را نیز درآورده است. تعدادی از صاحبان کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی از قطعی مکرر برق گلایه کرده و از مسئولان استان درخواست کردند به این مسأله رسیدگی کنند. در این زمینه معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری قم در حاشیه بازدید از واحدهای صنعتی به صاحبان واحدهای صنعتی و تولیدی وعده داد که دولت، خسارت‌های قطعی برق به صنعت‌گران و تولیدکنندگان را جبران می‌کند. مهرداد غضنفری افزود: این مسأله از طریق استانداری قم پیگیری می‌شود ولی باید با برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی دقیق، خسارت‌ها به حداقل ممکن برسد.

 ماینرها؛ قاتلان برق
افزایش مصرف برق در استان قم فقط به مشترکان خانگی و مجاز محدود نمی‌شود. ماینرهای استخراج رمزارزها هم قاتل برق شده‌اند. بیشتر این دستگاه‌ها در واحدهای تولیدی راکد یا نیمه تعطیل جانمایی شده تا از برق با تعرفه صنعتی استفاده کنند. با یک حساب سرانگشتی می‌توان به اجحاف استخراج کنندگان ارز دیجیتال پی برد. مصرف انرژی هر دستگاه ماینر دو کیلووات در ساعت است. مصرف ماهانه این دستگاه هزار و 440 کیلووات ساعت برق است. از طرفی سرانه مصرف برق هر خانوار قمی در فصل غیرگرم، ماهانه 300 کیلووات و در فصل گرم 700 کیلووات است. آن طور که مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم گفته، تاکنون هزار و 66 دستگاه ماینر در استان قم کشف شده که مصرف ماهانه این دستگاه‌ها یک میلیون و 535 هزار کیلووات ساعت است. مهدی آهنین پنجه در این باره به خبرنگار همشهری گفت: این دستگاه‌ها اگر اکنون فعال بودند برق 2 هزار و 200 خانوار را مصرف می‌کردند. وی افزود: بیشتر این دستگاه‌ها در صنایع و مرغداری‌ها کشف شده و تعدادی هم از تعرفه برق خانگی استفاده می‌کردند که جمع‌آوری و توقیف شدند. آهنین پنجه با اشاره به تشدید نظارت‌ها بر مشترکان پرمصرف خانگی، از اعطای جایزه 20 میلیون تومانی به افرادی که مکان استقرار ماینرهای استخراج ارز دیجیتال را اطلاع دهند، خبر داد. وی از کشف 2 هزار و 261 مورد استفاده غیرمجاز از برق در سال گذشته خبر داد و بیان کرد: پیش‌بینی می‌شود حدود 5 هزار انشعاب غیرمجاز برق در قم وجود داشته باشد که تعدادی از این‌ها پروانه ساخت و ساز ندارند. اما برای مشترکان غیرمجاز که پروانه ساخت و ساز دارند ولی از توانایی مالی کمتری برخوردارند، 2 میلیون تومان تسهیلات در نظر گرفته می‌شود.

 هشدار به ادارات پرمصرف
یکی دیگر از متهمان مصرف غیرهوشمند برق در استان قم، ادارات و دستگاه‌های اجرایی هستند. مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم تأکید کرد که مصرف برق ادارات و دستگاه‌های استان باید در ساعت کاری 50 درصد و ساعت غیر اداری 90 درصد کاهش یابد. تغییر ساعت کاری ادارات نیز یکی از پیشنهادهای شرکت توزیع برق استان برای مدیریت مصرف برق در ساعت‌های پرمصرف است. آهنین پنجه خواستار تغییر ساعت کاری ادارات در ماه‌های خرداد، تیر و مرداد شد اما این پیشنهاد پس از بررسی در استانداری به نتیجه نرسید.
 استاندار قم در توجیه رد این پیشنهاد گفت: کاهش و تغییر ساعت اداری به دلیل احتمال تجمع‌های خطرناک کرونایی در ساعت‌های کاری، ممکن نیست و ادارات استان باید به دنبال بهینه‌سازی مصرف باشند.

  افزایش 22 درصدی مصرف برق
پیش از قطعی گسترده برق در قم، شرکت توزیع برق استان در اطلاعیه‌ای تأکید کرده بود که میزان مصرف برق در این استان از سقف مجاز و تعیین شده عبور کرده و احتمال قطع اضطراری برق در مناطق مختلف وجود دارد. اما گرمای زودهنگام هوا در قم مصرف برق را افزایش داده است. 
به گفته مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم، حجم مصرف برق در این استان 22 درصد افزایش یافته است. آهنین پنجه نیاز برق مصرفی را در سال جاری برای قم 988 مگاوات برآورد کرد و گفت: با اقدامات مدیریتی و همکاری بخش‌های مختلف برای امسال به 873 مگاوات برق نیاز داریم. این در حالی است که سقف پیک‌بار استان از سوی شرکت توانیر تنها 770 مگاوات تعیین شده و خاموشی‌های اضطراری دور از انتظار نبود. 
وی بیان کرد: در استان قم حدود 20 هزار مشترک پرمصرف خانگی وجود دارد که اگر این مشترکان همچنان میزان مصرف خود را مدیریت نکنند مجبوریم برق آنها را قطع کنیم. وی با اشاره به وجود 66 نقطه حادثه خیز در استان، بر لزوم تعدیل روشنایی معابر درون‌شهری تاکید کرد و افزود: سیستم روشنایی در مناطق حادثه‌خیر باید یک در میان باشد. به گفته آهنین پنجه، 2 هزار چاه کشاورزی فعال در استان وجود دارد که از این تعداد 415 چاه بیش از 3 برابر دیماند مصرفی‌شان برق مصرف می‌کنند. جدا از مواردی که ذکر شد، مصرف بی‌رویه انرژی در مکان‌هایی که از تعرفه رایگان برخوردارند از جمله مساجد، حوزه‌های علمیه و مدارس با توجه به تعداد زیاد این مراکز، یکی از معضلات مصرف برق است که نیازمند بررسی و ارائه راهکار است.
مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم در پایان گفت: در حال ‌حاضر بیش از ۵۷۰ هزار مشترک برق در استان قم وجود دارد که ۱۳ درصد برق قم در بخش کشاورزی، ۲۸.۴ درصد در بخش صنعت، ۳۶.۵۵ درصد در بخش خانگی، ۱۰.۴ درصد در بخش عمومی، ۹.۷۸ درصد سایر مصارف و ۱.۸۳ در بخش روشنایی معابر مصرف می‌شود. بنابراین برای این که مصرف برق پایدار باشد، در وضعیت کنونی چاره‌ای نداریم جز صرفه‌جویی در ساعت‌های پرمصرف و قطع برق مشترکان غیرمجاز.