مأموریت؛ مهار چین و روسیه

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در آستانه ملاقات حساس با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، از رهبران کشورهای ناتو خواسته است فشارشان را بر روسیه و چین بیشتر کنند.
رئیس‌جمهور آمریکا که آخر هفته پیش تور اروپایی‌اش را برای حضور در اجلاس گروه7 در انگلیس شروع کرد، دیروز در نشست اجلاس ناتو شرکت و با برخی رهبران این کشورها ملاقات کرد. او که قرار است فردا در سوئیس با پوتین ملاقات کند، قبل از شروع سفرش، موضع سرسختانه‌ای در قبال روسیه و چین گرفت و همان‌طور که انتظار می‌رفت، در اجلاس ناتو هم این رویکرد را دنبال کرد. فشارهای بایدن در اجلاس گروه7 باعث شد تا این گروه در بیانیه خود، علنا علیه چین موضع بگیرد و به نقض حقوق بشر در چین و مسئله تایوان بپردازد. این موضع‌گیری با واکنش تند چین مواجه شد و پکن گفت که این کار، اعتبار گروه7 را زیر سؤال می‌برد.
بایدن در بدو ورود به بروکسل، بر حمایت کامل کشورش از ناتو تأکید کرد و گفت که آمریکا وظیفه مقدس خود می‌داند تا از متحدانش در ناتو دفاع کند. او همچنین از کشورهای عضو خواست که اوج‌گیری نظامی چین را مهار کنند و برای مقابله با روسیه، در جبهه‌ای متحد قرار بگیرند.
تأکید بر اهمیت ناتو برای آمریکا، بعد از 4سال بی‌محلی دونالد ترامپ به این سازمان و حتی تهدید به خروج از آن، برای متحدان آمریکا در این سازمان بسیار مهم است و تأکید پررنگ بایدن بر این مسئله، احتمالا جهت راحت کردن خیال متحدان آمریکا در ناتو بوده است.
یکی از مهم‌ترین موضوعات اجلاس امسال ناتو، تأیید چین به‌عنوان یک ریسک امنیتی برای این اتحاد غربی است. این نخستین‌بار است که ناتو چنین تصمیمی خواهد گرفت و انجام آن دقیقا یک‌روز بعد از بیانیه گروه7، نشانه‌ای از تغییر بنیادین رویکرد غرب به چین است.
بایدن در نخستین ملاقات دوجانبه ‌خود در روز اول اجلاس، در صحبت‌هایی کوتاه با ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو رویکرد ضدچینی و ضدروسیه‌‌ای خود را بار دیگر مطرح کرده و گفته است: «طی سال‌ها همه درک کرده‌اند که ما چالش‌های جدیدی داریم. ما روسیه را داریم که به‌گونه‌ای رفتار می‌کند که امیدوار بودیم نکند و همین‌طور چین را داریم.»
در این میان، البته بین چگونگی برچسب زدن به چین و روسیه اختلاف‌نظرهایی در ناتو وجود دارد. درحالی‌که رهبران زیادی روسیه را یک تهدید جدی می‌شمارند، برخی کشورها با تردید درباره تهدید بودن چین صحبت می‌کنند و این کشور را بیشتر یک چالش می‌دانند تا یک تهدید.
با این حال استولتنبرگ درباره رشد حضور نظامی چین در اطراف حوزه ناتو هشدار داده و گفته است: «چین در حال نزدیک شدن به ماست. ما آنها را در فضای سایبری می‌بینیم، در آفریقا می‌بینیم اما در عین حال، چین به‌شدت در زیرساخت‌های ما سرمایه‌گذاری می‌کند. ما به‌عنوان یک اتحاد، باید به‌صورت جمعی به این مسئله واکنش نشان بدهیم.»
اشاره او مشخصا به توسعه بنادر و زیرساخت‌های مخابراتی کشورهای عضو ناتو است.
با وجود این، دیپلمات‌های ناتو تلاش بسیاری کرده‌اند که در بیانیه پایانی اجلاس، چین به‌عنوان کشور متخاصم خوانده نشود. از قبل از اجلاس قرار بوده است که این کشور چالشی امنیتی خوانده شود چون در مانورهای نظامی با روسیه همراهی می‌کند، حملات سایبری ترتیب می‌دهد و به سرعت در حال گسترش و نوسازی ناوگان دریایی خود است.
با این حال ارتباطات عمیق اقتصادی فراوان، احتیاط در ناتو را بسیار زیاد کرده است؛  تجارت آلمان با چین در سال 2020میلادی بیش از 212میلیارد یورو بوده و پکن را به بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان در مبادلات کالا تبدیل کرده است.
روسیه اما این جایگاه را در ناتو ندارد و کشورهای شرق اروپا، حتی نگاهی خصمانه‌تر از آمریکا به این کشور دارند. برای نمونه، گیتاناس ناوسدا رئیس‌جمهور لیتوانی گفته است که روسیه می‌خواهد بلاروس را ببلعد و ناتو باید برای عقب راندن روسیه متحد شود. روسیه بعد از ضمیمه کردن کریمه در سال2014 و ارسال نیروهایش به پشت مرزهای اوکراین، به تهدید شماره‌یک ناتو و اروپا تبدیل شده است.
نگاه منفی به روسیه چنان در میان برخی رهبران اروپایی زیاد است که از نظر آنها، بایدن با ملاقات با پوتین، ‌عملا به او جایزه می‌دهد. به گزارش نیویورک‌تایمز، برخی از آنها معتقدند بایدن چنان محو مهار و تقابل با چین شده است که خطر اصلی‌تر که همان روسیه باشد را نادیده گرفته و وقت و انرژی کمی برای رسیدگی به آن می‌گذارد.