ائتلاف متزلزل برای پایان نتانیاهو

 سرانجام عمر طولانی‌ترین دولت راستگرای تاریخ رژیم صهیونیستی به رهبری بنیامین نتانیاهو، با ائتلاف رقبای راستگرای وی به پایان رسید؛ ائتلافی که اگرچه هویت راست افراطی بازهم بر آن غالب است اما وجود جریاناتی از راست میانه‌رو، یک حزب چپگرا و حتی مجموعه‌ای از نمایندگان عرب کنست رنگ و بوی متفاوتی به آن بخشیده است. این ائتلاف به رهبری نفتالی بنت و یائیر لاپید روز گذشته با رأی حداقلی پارلمان کنست (61موافق در مقابل 59مخالف) مجوز تشکیل دولت را دریافت کرد. نتانیاهو دقایقی پس از سقوط دولت خود در نطقی تاریخی وعده داد به‌زودی با قدرت به صحنه بازمی‌گردد. او ائتلاف بنت-لاپید و سایر نیروهای حامی آنان را خائنین به امنیت و منافع اسرائیل توصیف کرد و گفت: کسانی که امروز حاضر شدند از طریق اتحاد با نیروهای چپ و عرب، دولت مقتدر اسرائیل را ساقط کنند در آینده‌ای نه‌چندان دور باید پاسخگوی عملکرد خود باشند. اگرچه نتانیاهو وعده داده از طریق رهبری مخالفان، به‌زودی دولت ائتلافی جدید را ساقط خواهد کرد اما نمی‌توان این وعده را به‌معنای نخست‌وزیری مجدد او به‌شمار آورد. روزنامه هاآرتض در این زمینه می‌نویسد: حتی اگر نتانیاهو و سایر نیروهای راست افراطی در ممانعت از کار دولت جدید موفق بوده و آن را ساقط کنند، این دولت تحت عنوان «دولت موقت» تا موعد برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی به‌کار خود ادامه خواهد داد.
به این ترتیب می‌توان گفت ائتلاف بنت-لاپید با وجود تزلزل داخلی و حمایت حداقلی از سوی پارلمان، دست‌کم یک‌سال میان نتانیاهو و نخست‌وزیری فاصله ایجاد می‌کند؛ شخصیتی که به محض ازدست‌دادن مصونیت سیاسی، با بحرانی جدی در زمینه 3دادگاه مفاسد دولتی و اقتصادی خود روبه‌رو است. شبکه الجزیره، در این‌باره گزارش می‌دهد: امید اصلی مخالفان نتانیاهو به پیشروی سریع روند دادگاه‌های اوست؛ دادگاه‌هایی که در سایه مصونیت سیاسی نخست‌وزیر طی سال‌های گذشته عملا به حالت تعلیق درآمده بود. در غیراین صورت، نتانیاهو با استفاده از پایگاه اجتماعی قدرتمند و نفوذ بالا در احزاب راستگرا شانس جدی برای بازگشت به صحنه در اختیار دارد.
بنیامین نتانیاهو مجموعا 15سال ریاست دولت در رژیم صهیونیستی را برعهده داشته است؛ دورانی که از آن به‌عنوان یکی از خونین‌ترن مراحل تاریخ این رژیم جعلی یاد می‌شود. 3جنگ ویرانگر علیه نوار غزه با کشته و مجروح کردن هزاران فلسطینی بی‌گناه، مهم‌ترین نماد دوران نخست‌وزیری نتانیاهو به‌شمار می‌آید. از سوی دیگر توافق‌های عادی‌سازی‌ روابط برخی کشورهای عربی با تل‌آویو و همچنین انعقاد طرح موسوم به معامله قرن، ازجمله مهم‌ترین دستاوردهای او برای پایگاه راست افراطی در سرزمین‌های اشغالی بوده است. دولت او از سال2018 با حملات موشکی حماس و استعفای آویگدور لیبرمن از وزارت دفاع دچار بحران شد؛ بحرانی که 4انتخابات پارلمانی ظرف مدت 2سال را به‌دنبال داشت. با وجود آنکه حزب لیکود به ریاست نتانیاهو در تمام این انتخابات‌ها دست برتر را داشت اما هیچ‌گاه نتوانست رأی کافی برای تشکیل کابینه، بدون نیاز به ائتلاف با سایر احزاب راست را به‌دست آورد. به‌نظر می‌رسد نتانیاهو تلاش داشت در آخرین مرحله از عمر نخست‌وزیری خود با ایجاد بحرانی نظامی و حمله به نوار غزه، فضای سیاسی اسرائیل را به نفع خود تغییر دهد؛ برنامه‌ای که با مقاومت غافلگیر‌کننده جنبش حماس و حملات بی‌سابقه موشکی نتایج معکوسی را برای نخست‌وزیر 15 ساله رژیم صهیونیستی به‌دنبال داشت.

شخصیت‌های اصلی در کابینه جدید
دولت جدید اسرائیل توسط مجموعه متفاوت و حتی متناقضی از نیروهای سیاسی تشکیل شده که تنها نقطه اشتراک آنها، مخالفت با بنیامین نتانیاهو است. برهمین اساس می‌توان گفت این دولت مسیر دشواری برای تعیین سهم هر یک از جریانات یادشده در کابینه جدید خواهد داشت. با وجود این، دولت جدید به فاصله یک روز از رأی پارلمان، فرایند تقسیم وزارتخانه‌ها میان بخشی از نمایندگان احزاب را به‌تدریج آغاز کرد؛ امری که نشان از تعجیل این دولت برای کنترل زمام امور و توقف برخی از برنامه‌های اجرایی دولت سابق دارد.
 
نفتالی بنت؛ نخست‌وزیر
پیش از بررسی وزاری جدید کابینه اسرائیل باید نگاهی به رئیس این کابینه، یعنی نفتالی بنت داشته باشیم. او براساس توافق با حزب آبی-سفید قرار است به‌مدت 2سال ریاست دولت ائتلافی را در اختیار داشته و بعد از آن به نفع لاپید از منصب خود کناره‌گیری کند. بنت رئیس حزب راستگرای افراطی «یمینا» است که مواضع بسیار تندی علیه شهروندان فلسطینی، کشورهای عربی و دین اسلام داشته است. بنت پیش از ورود به سیاست، فعالیت تجاری داشته و گفته می‌شود شخصیت بسیار ثروتمندی است. او فعالیت سیاسی خود را با ریاست دفتر نتانیاهو در دهه90 آغاز کرد و در دولت او نیز به‌عنوان وزیر دفاع انتخاب شد.

یائیر لاپید؛ وزیر خارجه
لاپید مهندس ائتلاف کنونی و رئیس حزب آبی-سفید است. او پس از نتانیاهو، با فرمان رئیس‌جمهور اسرائیل مکلف به تشکیل کابینه شده و توانست در آخرین دقایق به توافقی سرنوشت‌ساز با نفتالی بنت دست یابد. براساس این توافق، لاپید تا سال2023 وزیر خارجه رژیم صهیونیستی و پس از آن نخست‌وزیر خواهد بود. لاپید برخلاف بسیاری از سیاستمداران اسرائیلی، پیشینه‌ای هنری دارد و حتی در مقطعی، مجری یک برنامه پرمخاطب تلویزیونی بوده است. حزب لاپید بخشی از شهرک‌نشینان میانه‌رو در طبقه متوسط را نمایندگی می‌کند.

بنی گانتز؛ وزیر دفاع
گانتز پیش از این در توافقی مشابه با نتانیاهو، به‌عنوان وزیر دفاع (به‌مدت 2سال) و بعد از آن نخست‌وزیر انتخاب شده بود. اما عمر این توافق با برگزاری چهارمین انتخابات پارلمانی زودهنگام به پایان رسید. گفته می‌شود گانتز نقش مهمی در عدم‌همراهی ارتش اسرائیل با سیاست‌های تهاجمی نتانیاهو علیه غزه داشته است. او ازجمله فرماندهان نظامی رژیم صهیونیستی به‌شمار می‌رود که طی سال‌های گذشته وارد فضای سیاسی شده و به اردوگاه مخالفان نتانیاهو پیوسته است.

آویگدور لیبرمن؛ وزیر امور مالی
لیبرمن ازجمله سیاستمداران راست افراطی، البته با گرایش سکولار است. او از سوی نتانیاهو به‌عنوان وزیر دفاع انتخاب شده بود اما در نتیجه اختلافات داخلی در سال2018 از این منصب استعفا کرد و دولت را وارد سریال بی‌پایانی از بحران‌های داخلی ساخت. لیبرمن وعده داده درصورت دسترسی به وزارت امور مالی، تبعیض‌های اقتصادی میان طلبه‌های حریدی با شهرک‌نشینان عادی را متوقف خواهد کرد.

گدعون ساعر؛ وزیر دادگستری
ساعر، مهم‌ترین رقیب نتانیاهو در حزب لیکود بود؛ رقیبی که البته ترجیح داد به‌دور از فضای تبلیغات رسانه‌ای رقابت سیاسی خود با نتانیاهو را دنبال کند. او سال گذشته پس از بی‌نتیجه‌ماندن تلاش‌ها برای تغییر ریاست لیکود، از این حزب جدا شد و مجموعه جدیدی را تحت عنوان «امید جدید» تاسیس کرد. به روایت هاآرتض، ساعر نقش مهمی در تشدید فشارهای قضایی علیه نتانیاهو داشته است. او با در اختیار داشتن وزارت دادگستری، عضوی از شورای امنیت اسرائیل نیز خواهد بود.

منصورعباس؛استثنای تاریخی
منصورعباس نخستین سیاستمدار عربی است که به‌طور رسمی با احزاب اسرائیلی برای تشکیل دولت ائتلاف می‌کند. اگرچه این تصمیم عباس نقشی مهم در سقوط دولت نتانیاهو داشته اما بخش عمده شهروندان فلسطینی از ائتلاف رسمی وی با صهیونیست‌ها خشمگین هستند. پیش‌بینی می‌شود او معاونت یکی از وزرای مهم در امور مرتبط با شهروندان فلسطینی را در اختیار بگیرد. عباس گفته در دولت جدید به‌طور جدی برای توقف روند شهرک‌سازی‌‌ها و بازیابی اراضی متعلق به فلسطینیان تلاش خواهد کرد.