آشنایی با طرح بهارانه کتاب که از اواسط خرداد‌ماه شروع شده است
نمایشگاهی به وسعت تمام ایران
سعیده مرادی- خبرنگار
هفدهمین دوره «طرح بهارانه کتاب» ۱۴۰۰ که از تاریخ 17خرداد با حضور 885کتابفروشی منتخب در سراسر کشور آغاز شده، فرصت مناسبی را برای قشر کتابخوان فراهم کرده است تا با دغدغه‌های کمتری ازجمله وقت و هزینه کمتر بتوانند کتاب‌های مورد نیاز خود را با مراجعه به نزدیک‌ترین کتابفروشی‌های عضو این طرح تهیه کنند. این طرح که تا 25خرداد ادامه دارد انواع کتاب‌های غیردرسی و غیرکنکوری را با تخفیف‌هایی تا 20درصد به شهروندان ارائه می‌کند. در گفت‌وگو با معاون کتاب و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران با جزئیات و اهداف این طرح فرهنگی بیشتر آشنا می‌شویم.
ترویج فرهنگ مطالعه با طرح بهارانه کتاب
«طرح بهارانه کتاب» به‌منظور حمایت از کتابفروشی‌ها و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه برگزار می‌شود. آزاده نظربلندی، معاون کتاب و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران درخصوص جزئیات این طرح به همشهری گفت:«طرح بهارانه، هفدهمین دوره از طرح‌های فروش کتاب از طریق کتابفروشی‌هاست که به «طرح‌های فصلی» موسوم هستند. این طرح به‌منظور ترویج فرهنگ کتابخوانی برگزار می‌شود و اهدافی مانند افزایش مراجعه به کتابفروشی‌ها و معرفی کتابفروشی‌های سطح شهر، کمک به گردش مالی و افزایش نقدینگی کتابفروشی‌ها، ایجاد فرصت مناسب برای رونق کتابفروشی‌های تازه تاسیس و بسترسازی برای رقابت بین کتابفروشی‌ها، توجه به مخاطب و ایجاد انگیزه و احساس مطلوب در آنها و خرید مقرون به صرفه برای خریداران به واسطه استفاده از یارانه خرید کتاب را دنبال می‌کند. در مجموع هدف از این طرح بالا بردن سرانه مطالعه غیرموظف است.»
نظربلندی می‌گوید نحوه برگزاری طرح بهارانه کتاب به‌گونه‌ای است که فروش کتاب در یک فضای محدود مانند نمایشگاه متمرکز نشده و مخاطبان و علاقه‌مندان می‌توانند کتاب‌های درخواستی خودشان را از تمام کتابفروشی‌های سطح شهر که در این طرح مشارکت دارند، تهیه کنند:«در این طرح بعضی از کتابفروشی‌ها که شرایط و زیرساخت‌های لازم را دارند و در این برنامه مشارکت کرده‌اند در کنار فروش مستقیم کتاب به مشتریان به‌صورت اینترنتی و غیرحضوری هم خدمات‌رسانی می‌کنند. در طرح بهارانه کتاب دیگر خبری از تجمع در یک فضای محدود نیست و در شرایطی که درگیر شیوع ویروس کرونا هستیم این موضوع اهمیت بسیاری دارد. همچنین این طرح شرایطی را مهیا می‌کند تا علاقه‌مندان کتاب در این شرایط از فضای کتاب و کتابخوانی و برنامه‌های فرهنگی مرتبط با حوزه کتاب فاصله نگیرند.»
معاون کتاب و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران با بیان اینکه 885کتابفروشی در کل کشور عضو این طرح هستند، گفت:«133کتابفروشی از استان تهران و 752کتابفروشی از سایر استان‌ها در طرح بهارانه کتاب ١٤٠٠شرکت کرده‌اند. در این طرح سقف مجاز خرید برای هر خریدار حداکثر ۲۰۰هزار تومان است و همچنین ۲۰درصد یارانه یعنی معادل 40هزار تومان در این طرح به خریداران تخفیف تعلق می‌گیرد که در پایان مبالغ تخفیف داده شده به کتابفروشی‌ها پرداخت می‌شود. علاوه بر این، برخی از کتابفروشی‌ها هم خودشان تخفیف‌هایی را برای خریداران درنظر گرفته‌اند. علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به سایت Tarh.ketab.ir اطلاعات و نشانی کتابفروشی‌های نزدیک به محل زندگی خودشان را مشاهده و برای خرید اقدام کنند. بیشتر افرادی که در «طرح بهارانه کتاب» شرکت کرده‌اند جزو گروه سنی بزرگسال هستند. »
نظربلندی با اعلام اینکه «طرح بهارانه کتاب» و تخفیف‌های درنظر گرفته شده برای آن کتاب‌های عمومی ، کودک و نوجوان ، تخصصی و دانشگاهی را شامل می‌شود، تأکید می‌کند که کتاب‌های کمک‌درسی و تست کنکور جایی در این طرح ندارند:«غیر از کتاب‌های کمک‌درسی و کنکور، سایر کتاب‌ها که در بانک اطلاعاتی خانه کتاب ثبت شده و مربوط به ۱۰ سال اخیر باشند مشمول این طرح می‌شوند. کتاب‌هایی که در این طرح قرار دارند گزینش‌شده یا گردآوری شده با یک هدف و ویژگی خاص نیستند. اگر کتابی شابک درستی داشته باشد و در بانک اطلاعاتی خانه کتاب ثبت شده باشد شامل این طرح می‌شود.»
از طرح بهارانه کتاب استقبال می‌کنم
طرح بهارانه کتاب طرح خوبی است، چون به واسطه این طرح وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یارانه را به‌طور عادلانه بین قشر کتابخوان توزیع می‌کند. کاوه کیائیان، مدیر کتابفروشی نشرچشمه به‌عنوان یکی از کتابفروشی‌هایی که در طرح بهارانه کتاب مشارکت دارد با بیان این جمله به همشهری گفت:«من از طرح بهارانه کتاب استقبال می‌کنم چون در این طرح قشر کتابخوان می‌تواند کتاب‌های مورد نیاز خود را با استفاده از یارانه‌ای که به این طرح اختصاص داده شده و با قیمتی مناسب از نزدیک‌ترین کتابفروشی محل سکونت یا محل کار خود خریداری کند.»
کیائیان می‌گوید با همه مزیت‌هایی که این طرح و طرح‌های مشابه دارد به شخصه چندان با موضوع دادن تخفیف در فروش کتاب مــــــــوافق نیستم:«کتاب یک کالای فرهنگی با قیمت مشخص است که تخفیف‌های لازم در قیمت نهایی آن اعمال می‌شود. اینکه سایت‌های مختلف با تخفیف‌های آنچنانی به فروش کتاب می‌پردازند یا نمایشگاه‌هایی برگزار می‌شود که کتاب در آنها با تخفیف‌های ویژه فروخته می‌شود، خوب نیست. چون از یک سو باعث می‌شود که مشتریان همیشه از کتابفروشی‌ها انتظار تخفیف‌های آنچنانی داشته باشند و از سوی دیگر چون اغلب این نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها در زمان‌های مشخص برگزار می‌شود و بیشتر افراد از زمان برگزاری آنها باخبرند، بنابراین به ندرت در زمان‌های دیگر از کتابفروشی‌ها خرید کرده و سعی می‌کنند تا کتاب‌های مورد نیاز خود را در زمان برگزاری این نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها تهیه کنند.»