مناظره
دغدغه‌های بی‌پاسخ
سایه جدل‌های سیاسی بر سر آخرین دور مناظرات کاندیداهای ریاست‌جمهوری به بلا تکلیفی آرای سرگردان برای حضور در انتخابات آخر هفته افزود
دیروز آخرین دور از مناظرات کاندیداهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد. مناظره‌ای که همچون 2دور قبلی‌اش که 18 و 15خردادماه برگزار شد برنده‌ای نداشت؛ اگرچه که براساس نتایج نظرسنجی‌ها با رأی 3برابری ابراهیم رئیسی در قبال 6کاندیدای دیگر و عدم‌ریزش آرایش تا‌کنون او برنده از پیش عیان این عرصه است اما این مناظرات نه‌تنها تغییر محسوسی در آرای او به‌عنوان مدعی اول این رقابت‌ها ایجاد نکرده است بلکه سبب اقبال ویژه مردم نسبت به کاندیدای دومی هم نشده است.
همسان و هم‌تراز بودن 7کاندیدای انتخابات پیش‌رو عاملی است که سبب شده این رقابت‌ها با دیگر ادوار گذشته متفاوت باشد. سعید جلیلی، محسن رضایی، ابراهیم رئیسی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی 7کاندیدای انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهور هستند، که در مناظراتی بدون شور و شوق ویژه فصل انتخابات ریاست‌جمهوری در جزایری دور و نزدیک به هم هر کدام از انگیزه ورودشان به این عرصه گفته‌اند و می‌گویند. این در حالی است که ادوار گذشته مناظرات کاندیداهای ریاست‌جمهوری به‌ویژه در دور آخر، موج انتخاباتی ایجاد می‌کرد و برنده آن شانس پیروزی در انتخابات را به نام خود می‌زد. به هر روی کاندیداها که در مناظره اول بر سر برنامه اقتصادی و در مناظره دوم بر سر مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به گفت‌و‌گو نشسته بودند، دیروز در سومین دور مناظرات بر سر دغدغه‌های مردم روبه‌روی هم قرار گرفتند.
اگرچه صداوسیما به درخواست کاندیداها در مناظره دوم فرمت مناظره را از حالت پاسخگویی به سؤالات متفاوت به بحث بر سر یک سؤال مشخص و ارائه فرصت به نامزدها برای طرح برنامه‌هایشان تغییر داده بود و همین روند سبب شکل‌گیری دیالوگ‌های چندطرفه بین کاندیداها شد اما برقراری دیالوگ میان آنها نیز منجر به داغ شدن فضای رقابتی نشد چراکه بیش از آنکه دیالوگ‌ها مستند و بر اساس ارائه راهکار برای حل دغدغه‌ها باشد به جدل‌های کلامی و حاشیه سیاسی تقلیل یافت. جدل‌های کلامی و بی‌تأثیر و بی‌نتیجه‌ای که بیشتر از آنکه پاسخگوی سؤالاتی چون «چرا آمده‌ام ؟»، «چه می‌خواهم بکنم ؟» یا «چرا مردم باید پای صندوق‌های رأی بیایند؟» و «برنامه‌ام چیست؟»، بیشتر به حمله و ضد‌حملاتی می‌مانست که کاندیداها برای تضعیف وجهه یکدیگر به زبان می‌آوردند و طعنه و کنایه راهی میدان حریف می‌کردند. روندی که هم سطح بحث را تقلیل داد و هم رودررویی‌های سیاسی را بیش از پیش عیان کرد.
کنایه‌هایی چون «سیدمحرومان می‌خواهد سیدمرحومان شود»، «روز رای‌گیری بزنید زیر میز، نگذارید 28خرداد بشود 28مرداد»، «کشور را نمی‌شود مثل زندان اداره کرد» یا «جرات ندارید با مردم حرف بزنید» و... موضوعاتی بودند که به ظاهر مناظرات را میان کاندیداها داغ کردند اما بعید به‌نظر می‌رسد بر جو مشارکت سیاسی مردم در انتخابات پیش‌رو اثر‌گذار باشند چراکه بر اساس نظرسنجی ایسپا «تحقق عدالت»، «بهبود روابط با کشورهای خارجی» و «حل مشکلات اقتصادی و چاره‌اندیشی برای گرانی‌ها و تورم» اولویت‌های اساسی مردمی است که مشتاق شرکت در انتخابات پیش‌رو هستند و ناگفته پیداست که این موضوعات ترغیب‌کننده مردم به حضور بیشتر پای صندوق‌های رأی خواهد شد نه جدل‌های کلامی که چندصباحی است مردم نسبت به آن بی‌اعتنا شده‌اند. هم‌راستا با نگاه مردم به مسائل مهم کشور، گرانی‌ها و نرخ بالای تورم، عدالت، رکود، شفافیت و مقابله با فساد، ساماندهی یارانه‌های پیدا و پنهان، بیکاری و اشتغال‌زایی و تامین مسکن به عنوان بخشی از دغدغه‌های مردم از سوی طراحان برنامه مناظره روی میز کاندیداها گذاشته شده بود که باید بر سر آن راهکار و برنامه ارائه و اساسا تأکید می‌کردند.
اگرچه شاید بهتر بود صداوسیما این فرصت را به کاندیداها ارائه می‌کرد که خود سراغ دغدغه مردم بروند و موضوعات را از نگاه کارشناسانه و اولویت‌های جامعه برای مردم تشریح کنند اما در همین بحث محدود و مشخص هم آنچه گفته نشد این بود که به عنوان مدعی کرسی هشتمین رئیس‌جمهور برای رفع دغدغه‌های مردم چه راه و نقشه‌ای دارند؟ به نظر می‌رسد محصول سکوت 7کاندیدا در این حوزه، استمرار بلاتکلیفی آرای سرگردان باشد؛ آرای قریب به 16درصدی که هنوز 5روز مانده به انتخابات نمی‌دانند باید به چه کسی رأی دهند.
انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری 28خردادماه برگزار می‌شود و تبلیغات ریاست‌جمهوری از 7صبح روز پنجشنبه ممنوع خواهد شد؛ حال باید منتظر ماند و دید در این فرصت 5روزه چه تغییری در فضای انتخابات ایجاد می‌شود و نظرسنجی‌ها میزان مشارکت و نگاه مردم به این ماراتن سیاسی را چگونه ارزیابی خواهند کرد؟
نامزدها در سومین دور مناظره چه گفتند؟
7 نامزد انتخابات در سومین و آخرین مناظره سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، شفافیت رقبا را در عملکردها و دیدگاه‌هایشان به چالش کشیدند.
برجام را جدی خواهم گرفت
محسن رضایی عملکرد سیاست خارجی دولت حسن روحانی را مورد نقد قرار داد و گفت: دولت من حتماً موضوع برجام را جدی خواهد گرفت. با یک دیپلماسی واقعی و نه یک دیپلماسی کاغذی و التماسی، آمریکا را به سمت اجرای تعهداتش می‌کشانیم؛ من کشور را معطل مذاکرات نخواهم کرد.
او با بیان اینکه 50سال است در کشورمان گرانی، بیکاری و کاهش ارزش پول ملی داریم، گفت: مشخص نیست دولت‌ها چه می‌کنند و مدیران چگونه کار می‌کنند.
اجرای برجام، دولت مقتدر می‌خواهد
ابراهیم رئیسی جهت‌گیری اول دولت خود را عدالت دانست. او گفت: وضع موجود تورم 320درصدی نسبت به 8سال گذشته است و قیمت گوشت 5برابر و قیمت خودرو 8برابر و مسکن 7برابر شده است. این وضعیت را مردم چطور تحمل کنند؟
رئیسی درباره رویکردهای سیاست خارجی دولت خود تصریح کرد: اقتدار خارجی، امتداد اقتدار داخلی است. شما وقتی جوجه‌کشی و صف مرغ دارید، نمی‌توانید برجام را اجرا کنید. برجام قراردادی است که با شروط خود در کشور تصویب شده، برجام را یک دولت مقتدر می‌تواند اجرا کند. او درباره فهرست 11ابربدهکار بانکی که همتی در مذاکره به او داد، توضیح داد: درباره این لیستی که آقای همتی به من داده، مردم می‌پرسند اگر قرار بوده بدهند، چرا اینجا و بعد از مسئولیت می‌دهند؟
با پرونده شریفی و طبری چه کردید؟
محسن مهرعلیزاده با اشاره به برخی رویکردهای حکمرانی جریان رقیب انتخاباتی خود برای حل مشکلات معیشتی گفت: اشکنه‌خوردن و لنگ‌پوشیدن راه‌حل نیست. او درباره ادعای مبارزه با فساد سایر نامزدها افزود: اگر پرونده‌هایی مثل عیسی شریفی که وصل به شهردار وقت بود و اکنون ۴سال است خاک می‌خورد و دارای رانت و اختلاس چندهزار میلیاردی بود و پرونده بابک زنجانی مشخص می‌شد و پرونده طبری‌ها ریزتر و دقیق‌تر می‌شد، مردم اعتماد می‌کردند. مردم صداقت و روراستی می‌خواهند.
28خرداد را 28مرداد نکنید
عبدالناصر همتی در ارتباط با شعار مبارزه با فساد ابراهیم رئیسی از پشت میز مناظره به سمت رئیسی رفت و گفت: من الان لیست ۱۱نفری که ۱۵سال پیش وام‌های کلان به میزان ۹۰هزار میلیارد گرفتند را به آقای رئیسی می‌دهم و ایشان اگر تشخیص داد، این اسامی را اعلام بکند. او در پاسخ به مخالفت جلیلی با FATF تأکید کرد: یعنی فقط شما می‌فهمید آقای جلیلی؟ آن ۲۰۰کشور نمی‌فهمند؟ تنها کسی که اینطور فکر می‌کند شما هستید و کره‌شمالی. او تأکید کرد: روز انتخابات بزنید زیر میز و نگذارید ۲۸خرداد بشود ۲۸مرداد.
اختیارات را به فرمانداران می‌دهم
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی درباره رویکردهای خود نسبت به مشکلات کشور گفت: ما پیش‌بینی کردیم که دولت را به مردم واگذار کنیم. در این راستا اختیارات اجرایی به فرمانداران، بودجه‌های تجمیع‌شده برای فرمانداری‌ها و اختیار عزل و نصب مدیران برای مردم را پیش‌بینی کرده‌ایم؛ به‌گونه‌ای که اگر یک‌سوم مردم از مدیری ناراحت باشند، دولت موظف است او را عزل کند. هم‌اکنون تمام اختیارات از مردم گرفته و فقط در اختیار دولت مرکزی قرار داده شده است.
مخالف FATF هستم
سعید جلیلی درباره رویکردهای سیاسی خارجی خود گفت: درباره FATF باید بگویم که این نیست و باید ببینیم منافع ما را تأمین می‌کند یا نه؛ قاطعانه می‌گویم که امضای کنوانسیون‌ها هیچ فایده‌ای برای کشور ما ندارد و حاضرم با هر کسی در این‌باره مناظره کنم. خوش‌بینانه می‌گویم نمی‌دانید. او تصریح کرد: آقای همتی می‌گویند 200کشور عضو FATF هستند و ما چرا نیستیم. شما مگر نمی‌دانید که ما هم هستیم.
همه علیه غارتگران قیام کنیم
علیرضا زاکانی با انتقاد شدید از عملکرد دولت حسن روحانی گفت: مردم؛ همه باهم علیه غارتگران قیام کنیم. سر ما را عده‌ای از مسئولان کلاه گذاشته‌اند، لذا با شناخت آنها باید علیه‌شان قیام کرد. او تصریح کرد: باید دست به دست هم دهیم تا ریشه این قبیل ناکارآمدی‌ها را بخشکانیم تا جریانی که 40سال است مثل یک اختاپوس بر سر کشور خیمه‌زده کنار زده شود.
