قطره‌های حیات‌بخش

راحله عبدالحسینی

 مراکز انتقال خون محله طی یک سال اخیر با شیوع کرونا روزهای خلوت و ساکتی را تجربه کرد. شاید هیچ‌کس به اندازه بیماری که نیاز به خون دارد یا خانواده نگرانی که منتظر هستند تا با تزریق خون بیمارشان جانی دوباره بگیرد، نتواند اهمیت اهدای خون را درک کند. پزشکان که خیالمان را راحت کردند ویروس کرونا با اهدای خون منتقل نمی‌شود، مراکز انتقال خون برای تأمین ذخایر خونی رونقی دوباره گرفت. 24 خرداد ماه روز جهانی تجلیل از اهداکنندگان خون نام گرفته است. به همین مناسب به مراکز انتقال خون رفتیم و با افرادی که این کار خداپسندانه را سرمشق زندگی خود کرده‌اند گپ زدیم.

اهدای خون به‌عنوان یک سنت خداپسندانه برای «مؤمن بیرالوند» به دهه 80 بازمی‌گردد. می‌گوید: «زمانی که شنیدم اهدای خون می‌تواند جان یک انسان را از خطر مرگ نجات دهد، برای انجام این کار‌‌‌ تردید نکردم. احساس کردم تنها‌ کاری است که از دستم برمی‌آید تا برای هموطنم انجام دهم.»


مؤمن بیرالوند عضو خانه داوطلب هلال‌احمر

کار نیک را دوربین الهی ثبت می‌کند
بیرالوند سال 1395 به عضویت خانه داوطلب هلال‌احمر محله پسیان درآمد: «با همکاری خانه داوطلب کارهای خیر در حوزه‌های مختلف انجام می‌شود و ما هم هر‌کاری از دستمان برآید انجام می‌دهیم. اما اهدای خون برای ما‌کاری همیشگی است. ماه مبارک رمضان هر سال که بیاید به مرکز انتقال خون می‌روم. 6ماه بعد هم دوباره برای انتقال خون می‌روم. یعنی دست‌کم 2بار در سال اهدای خون انجام می‌دهم.» بیرالوند که کارت اهدای خون دارد این‌طور ادامه می‌دهد: «تا به حال بیش از 20 سال اهدای خون انجام دادم و کارت سبز اهدای خون دارم. با این حال هر زمانی که حادثه‌ای رخ بدهد، مثل زلزله کرمانشاه یا همین بیماری کرونا که اعلام می‌شود به ذخایر خونی در کشور نیاز هست، من داوطلب می‌شوم. گروه خونی من O منفی است و وقتی برایم پیامک می‌آید که به گروه خونی من نیاز است‌‌‌ تردید نمی‌کنم که باید راهی مرکز انتقال خون شوم.» بیرالوند که اهدای خون را‌کاری خداپسندانه می‌داند می‌گوید: «کار نیک و خیرخواهانه باید فقط و فقط برای رضای خدا باشد و دوربین الهی کار خیر را ثبت می‌کند.»

حسین حصارکی / داوطلب اهدای پلاسمای خون

داوطلب اهدای پلاسمای خون هستم
«2ماه پیش به کرونا مبتلا شدم. قصد دارم پلاسما اهدا کنم.» این را «حسین حصارکی» ساکن محله طرشت می‌گوید که سنت اهدای خون در خانواده‌شان رواج دارد. او ادامه می‌دهد: «ماه مبارک رمضان امسال هم مثل سنت همیشگی برای اهدای خون رفتم. مدتی بعد بیماری کرونا به سراغم آمد و به لطف خدا خوب شدم. شنیدم کسانی که به کرونا مبتلا شدند می‌توانند پلاسما اهدا کنند. حالا منتظرم تا 3ماه بگذرد و بتوانم پلاسما اهدا کنم. چون پلاسمای بهبودیافته‌های کرونا به‌عنوان راه درمانی برای این بیماری شناخته شده است. من هر سال 3 بار خون می‌دهم. برای اهدای خون در روزهای کرونا هم هیچ مشکلی نیست و نباید کرونا را بهانه کنیم. همه مراحل با رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام می‌شود.» او اهدای خون را از 18سالگی آغاز کرده و تا به حال بیش از 50بار اهدای خون انجام داده‌است.
جمع‌آوری پلاسمای بهبودیافتگان برای درمان مبتلایان از اوایل اردیبهشت ماه امسال در سازمان انتقال خون آغاز شد. از آن زمان تاکنون به رغم تأثیرگذار بودن این روش برای درمان مبتلایان میزان اقبال بهبودیافته‌ها برای اهدای پلاسما همچنان دور از انتظار است و فقط 2‌درصد از بهبودیافته‌ها پلاسمای خون خود را اهدا کرده‌اند.

اهدای خون برای این افراد ممنوع!
معافیت از اهدای خون شامل 2 دسته معافیت موقت و معافیت دائم است. مبتلایان به بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های ریوی شدید مانند آسم، بیماری‌های وابسته به انسولین و بیماری‌های واگیردار مانند ایدز و هپاتیت معافیت دائم اهدای خون دارند. اما کسانی که به تازگی تحت عمل‌های جراحی و دندانپزشکی قرار گرفته‌اند یا از داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آسپرین و ایندرال استفاده کرده‌اند، به‌طور موقت از اهدای خون معاف هستند. بارداری، سقط جنین، خالکوبی، طب سوزنی، حجامت، آندوسکوپی و ابتلا به عفونت‌ها به‌ویژه عفونت گوش، گلو و بینی هم از دیگر شرایطی است که فرد را به‌طور موقت از اهدای خون معاف می‌کند.

قبل و بعد از اهدای خون چه کنیم؟
اهداکننده 4 تا 6 ساعت قبل از مراجعه به پایگاه‌های انتقال خون باید یک غذای مناسب بخورد و آب کافی بنوشد. ضمن اینکه فرد در روزی که قصد اهدای خون دارد نباید به کارهای سخت و نیازمند به صرف انرژی زیاد بپردازد.
بعد از اهدا نیز فرد باید 10 تا 15 دقیقه روی تخت دراز بکشد و استراحت کند. تا یک ساعت بعد از اهدای خون استعمال دخانیات ممنوع است و تا 24 ساعت نباید به دستی که از طریق آن خونگیری انجام شده، فشاری وارد شود. خوردن مایعات بعد از اهدای خون کمک می‌کند تا خون از دست رفته جبران شود و اهداکننده دچار ضعف و سرگیجه نشود.

فواید اهدای خون
اهدای خون باعث می‌شود فرد اهداکننده کمتر به بیماری‌های عفونی از قبیل سرماخوردگی، آنفلوآنزا، بیماری‌های روده‌ای، بیماری‌های قلبی و عرقی و... مبتلا شود. افراد اهداکننده کمتر دچار پوکی استخوان و سکته‌های مغزی در آنها کمتر دیده می‌شود. ضمن اینکه فرد اهداکننده در هر بار اهدای خون به‌صورت رایگان با سنجش میزان فشارخون، ضربان قلب، میزان هماتوکریت‌های خون، گلبول‌های قرمز و... از سلامت جسم خود مطلع می‌شود.

چه کسانی می‌توانند خون اهدا کنند؟
همه افراد 18 تا 60 ساله که دست‌کم 50‌کیلوگرم وزن داشته باشند به شرط داشتن تعداد نبض 50 تا 100 ضربه در دقیقه و فشارخون بیشینه 90 تا 180 میلی‌لیتر جیوه و فشارخون کمینه 50 تا 100 میلی‌لیتر جیوه می‌توانند خون اهدا کنند.
حداقل فاصله بین 2 اهدا باید 8 هفته کامل باشد. این در حالی است که تعداد دفعات اهدای خون برای آقایان نباید از 4 بار در سال و برای خانم‌ها از 3 بار در سال بیشتر شود.


  2100000 نفر سالانه در کشور با هدف کمک به بیماران نیازمند، خون و فرآورده‌های خونی اهدا می‌کنند.

320375 نفر طی 2 ماه نخست امسال با مراجعه به پایگاه‌های انتقال خون کشور، اهدای خون انجام دادند.