سهم بوشهر از ثروت استان افزایش یابد

علیرضا برازجانی-خبرنگار

استان بوشهر 700کیلومتر مرز آبی مشترک با خلیج فارس دارد و حدود 1میلیون و500هزار نفر را در وسعت22هزار و 742کیلومتری خود جای داده است. برای چنین استانی با منابع عظیم درآمدزایی برای کشور، محروم ماندن نمی‌تواند قابل قبول باشد. این استان از انواع ظرفیت‌ها و قابلیت‌های قابل توسعه و اقتصادی همچون استقرار صنایع عظیم نفت و گاز، معادن، کشاورزی، دامداری و گردشگری برخوردار است. با این که پس از انقلاب اسلامی خدمات ماندگار و فعالیت های عمرانی فراوانی در شهرها و روستاهای آن صورت گرفته اما هنوز محرومیت از سیمای آن رخت برنبسته است و همچنان ساکنان دیار دلیران تنگستان خواستار تحقق مطالبات اساسی خود هستند. 
در گفتگوی میدانی با مردم و کارشناسان بیشترین خواسته‌های آنها از دولت و رئیس جمهور آینده حول محورهای اقتصادی و اجتماعی مطرح شد به گونه‌ای که تخصیص سهم متناسب به استان از محل درآمد صنایع مستقر در استان، اشتغال متقاضیان کار و فراهم کردن فرصت اشتغال برابر در مراکز نفت و گاز و تحقق سهم 50درصدی اشتغال بومیان استان، انجام مسئولیت‌های اجتماعی در خدمت‌رسانی شایسته به ساکنان مجاور صنایع و معادن همچون نیروگاه اتمی بوشهر، صنایع گاز و نفت و کارخانه‌های سیمان، توسعه گردشگری دریایی با توجه به ساحلی بودن 8شهرستان از 10شهرستان استان، رونق و توسعه بخش کشاورزی و باغداری و نخیلات با حمایت و واگذاری تسهیلات کم بهره، خرید تضمینی محصولات کشاورزی، ساماندهی ته لنجی، تامین آب آشامیدنی استان بوشهر  و تکمیل و راه‌اندازی خط آهن بوشهر به شیراز مهم‌ترین بخش این مطالبات بود. محمد حسینی، شهروند بوشهری درباره مطالبات خود از دولت سیزدهم به همشهری می‌گوید:  استان بوشهر سرشار از منابع درآمدی است اما از این مواهب بی بهره است و منفعت چندانی عایدش نمی‌شود. ساکنان نسبت به شهرهای دیگر از حداقل امکانات رفاهی برخوردارند. کمبود بوستان‌ها و پارک‌های بازی کودکان و سایر فضاهای ورزشی و هنری و فرهنگی به شدت احساس می شود. عین الله کرایی، ورزشکار و پیشکسوت فوتبال بوشهر، حمایت دولت از ورزش و توسعه آن برای عموم مردم را یکی از اقدامات مورد انتظار از دولت آینده عنوان می‌کند و می‌گوید: تاکنون برای ورزش قهرمانی در استان محرومی مثل بوشهر اقدام جدی انجام نشده است. باید نگاه مدیریتی در این حوزه به سمت توسعه فضاهای ورزشی و فراهم کردن اماکن استاندارد و هم تراز با دیگر استانها تغییر پیدا کند. عمر مفید خیلی از ورزشگاههای استان به پایان رسیده و نیاز به بازسازی و نوسازی دارند. حداقل انتظار این است که صنایع نفت و گاز و سایر بنگاه‌های اقتصادی دانه درشت به حمایت مالی از تیم‌های ورزشی موظف شوند.

ساماندهی صنایع آلاینده 
داریوش محبی، فعال محیط زیست و کارشناس رسانه نیز با اشاره به ظرفیت‌ها و امتیازات استان بوشهر و نقش درآمدزای آن برای کل کشور، بیشترین مطالبات مردمی را از دولت آینده ساماندهی فعالیت مخرب زیست محیطی صنایع و معادن مستقر در استان می‌داند و به همشهری می‌گوید: بخش اعظم مشکلات حوزه محیط زیست و منابع طبیعی در استان بوشهر در حوزه مدیریتی است زیرا عمده‌ترین چالش‌های این حوزه، صدور مجوزهای ضد محیط زیستی است. بنابراین ضرورت دارد تا نگاه حاکم بر مدیریت محیط زیست و منابع طبیعی کشور تغییر کند. 
وی اضافه می‌کند: عسلویه دیگر نای نفس کشیدن ندارد. فعالیت صنایع نفت، گاز، پالایشگاهها و پتروشیمی‌های مستقر در عسلویه بدون رعایت استانداردها، ضوابط و قوانین زیست‌محیطی باعث آلایندگی‌های آب و خاک و هوا و پیامدهای ناگوار آن بر جامعه انسانی و کارکنان شده از سوی دیگر نابودی طبیعت و اکوسیستم و نارضایتی عمومی را به دنبال داشته است.
محبی می افزاید: همین وضعیت را در جزیره خارک و منطقه نفتی شمال استان هم داریم. کارخانه‌های سیمان در بدترین شرایط آلایندگی فعالیت می‌کنند و در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی هم بسیار بد عمل کرده‌اند. افزون بر این شیرین‌سازی آب در حجم بسیار زیاد برای صنعت و ورود پساب این آب شیرین‌کن‌ها به خلیج فارس سبب گشته تا تعادل اکولوژیکی و زیست بوم دریایی منطقه به خطر بیفتد.
این فعال محیط زیست اضافه می کند: در حوزه معدن بسیار بی‌ضابطه معدن کاوی و خام‌فروشی مواد معدنی صورت می‌گیرد. کار به جایی رسیده که زیستگاه‌ها و مناطق حفاظت شده هم در امان نمانده است. برای نمونه تنگه شیرینه کوه بیرمی که منطقه حفاظت شده است به معدن کاو واگذار شده و در پارک ملی دریایی نایبند در وسعت دو و نیم هکتار در چهار طبقه سازه‌ای با نام مجتمع اقامتی گردشگری در حال ساخت است.
محبی ادامه می‌دهد: سدسازی‌های بی‌رویه، طرح‌های سازه‌ای آبخیزداری بی‌حساب و کتاب و اجرای طرح‌های درختکاری در عرصه‌های مرتعی و غیر جنگلی با گونه‌های غیر بومی در کنار قطع بی‌رویه درختان جنگلی و کنار جاده‌ای و عرصه‌های طبیعی با مجوزهایی به نام هرس درختان و نبود نیروهای حفاظتی برای پاسداری از عرصه های طبیعی از مهمترین چالش های حوزه منابع طبیعی است.

تهدیدات پایدار در دریا
این کارشناس رسانه می گوید: عدم وجود امکانات و تجهیزات و نبود بالگرد آب پاش برای خاموش و مهار کردن آتش سوزی‌های طبیعی سبب شده است تا سالانه عرصه‌های وسیعی از پوشش طبیعی ارزشمند جنگلی و مرتعی استان در آتش بسوزد و خاکستر شود. این در حالی است که استان بوشهر با فقر پوشش گیاهی استاندارد مواجه است.
داریوش محبی اضافه می‌کند: اسکله‌سازی‌های بی‌رویه، پهلوگیری کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها، نشت لوله‌های انتقال نفت در خشکی و دریا، ورود پساب‌های شهری و صنعتی در حجم بسیار عظیم به دریا از مهمترین تهدیدات جدی و پایدار در حوزه محیط‌زیست است.

معضلات پسماند
وی تصریح می‌کند: نبود سایت‌های استاندارد دفن پسماند، انتقال نادرست و غیر اصولی پسماند از محل تولید تا سایت و جدا نبودن محل دفن پسماندهای عفونی بیمارستانی ویژه با پسماندهای شهری و تخلیه فاضلاب توسط خودروهای تخلیه چاه  در کنار جاده‌ها از دیگر مشکلات زیست محیطی استان است.
محمد حسین باستی، معاون سابق امور عمرانی استانداری بوشهر نیز در گفت و گو با همشهری با بیان این که سهم استان با توجه به درآمد فراوانی که دارد باید باز تعریف شود، می گوید: در این سال‌ها چشم انداز روشن و دقیقی از وضعیت درآمدهای استان و هزینه‌های انجام شده وجود نداشته است بنابراین ضروری است تا با یک نگاه جامع و برنامه کاربردی، مطالبات بر زمین مانده و به حق مردم را جامه عمل بپوشاند.
وی می‌افزاید: حجم عظیم بیکاری در استان با توجه به مصوبه اشتغال50درصدی بومی آن هم در قطب انرژی کشور نمی‌تواند راضی کننده باشد و صنایع وابسته گاز و پتروشیمی بیش از پیش در این موضوع باید پاسخگو باشند. باستی، کمبود آب در استان بوشهر را از مهم ترین چالش‌های دولت آینده می‌داند و معتقد است اگر راهکار اساسی و برنامه عملیاتی برای آن پیش بینی و اتخاذ نشود می‌تواند تبعات مخرب و تهدیده کننده اجتماعی و سیاسی برای استان داشته باشد .
وی اضافه می‌کند: نیاز استان برای آب در سال رقمی معادل یک میلیارد و 50هزار متر مکعب است که از این مقدار 150میلیون متر مکعب برای مصارف شرب است و 900میلیون مترمکعب در حوزه کشاورزی مصرف می شود. ولی 92درصد این آب باید از منابع آبی در استان‌های دیگر به سختی و با صرف هزینه زیاد به استان بوشهر منتقل و توزیع شود. آمار نشان می‌دهد که 60درصد آب از رودخانه‌های زهره و کوثر در استان کهگیلویه و بویر احمد ،32درصد از چشمه ساسان کازرون در استان فارس و 8درصد از آب قابل استفاده از چاه‌های درون استان تامین می‌شود. بنابراین استان بوشهر به شدت تشنه آب است و این شرایط ناپایداری برای استان رقم زده است. زیرا هربار که وضعیت در استان تامین کننده آب به مخاطره می‌افتد اینجا با مشکل آب مواجه هستیم. این در حالی است که تنها در سال 95 طی 72 ساعت حدود4میلیارد و 900میلیون مترمکعب روانآب های ناشی از بارندگی یعنی معادل نیاز 4سال استان به یکباره به دریا سرازیر شد.
باستی با بیان این که تجدید نظر در شیوه آبخیزداری و فعال سازی بخش ساخت و ساز طرح‌های ذخیره آب و اصلاح الگوی مصرف آب برای انجام این مهم فوریت دارد معتقد است که استان بوشهر سابقه10هزار سال سکونت دارد و نیاکان ما شیوه نگهداری آب را بهترین روش برای زیستن در اقلیم گرم استان به ما نشان داده‌اند و این می‌تواند الگوی مناسبی برای عبور از بحران کم آبی باشد.