سرکوب در قدس، بعد از جنگ در غزه

سیاوش فلاح‌پور- روزنامه‌نگار

 به فاصله کوتاهی پس از پایان جنگ غزه و بازتاب گسترده آن در مهم‌ترین رسانه‌های بین‌المللی، نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی برنامه سازمان‌یافته‌ای را برای بازداشت فعالان اجتماعی و خبرنگاران فلسطینی در شهر قدس آغاز کرده‌اند. نقطه اشتراک تمام بازداشتی‌ها، نقش پررنگی است که این افراد در پوشش تحولات مرتبط با مسجدالاقصی، منطقه شیخ جراح، جنگ غزه و ایجاد موج عمومی در شبکه‌های اجتماعی علیه اسرائیل داشته‌اند.
جالب آنکه تحرکات جدید دستگاه‌های امنیتی رژیم صهیونیستی به این سطح محدود نمی‌شود چراکه به نوشته روزنامه العربی الجدید، حتی برخی از چهره‌های حاضر در اعتراضات خیابانی علیه اسرائیل نیز پس از شناسایی به‌تدریج دستگیر شده‌اند. عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم، این تحرکات را «انتقامی خاموش» از مقاومت تاریخی مردم فلسطین مقابل وحشیگری‌های رژیم صهیونیستی در قدس و غزه توصیف کرده است؛ انتقامی که ممکن است در سایه بی‌توجهی رسانه‌ها و نهادهای بین‌المللی ابعادی نگران‌کننده داشته باشد.

نماد جدید مقاومت مدنی علیه اشغالگری
سال2011 روزنامه گاردین برای نخستین بار تصاویری را از دوکودک دوقلوی فلسطینی به نام‌های مونا و محمد منتشر کرد که با بیانی شیوا و قابل توجه از تلاش رژیم صهیونیستی برای سیطره بر خانه‌ها و مناطق زندگی خود سخن می‌گفتند. اکنون پس از 10سال، نام این دو جوان اینک 23ساله به نمادی جدید برای مقاومت مدنی شهروندان فلسطین علیه اشغالگری اسرائیل تبدیل شده است.
مونا و محمد الکرد، فرزندان یکی از خانواده های منطقه شیخ جراح هستند؛ منطقه‌ای که دادگاه و ارتش رژیم صهیونیستی اصرار دارند به‌رغم اسناد و شواهد تاریخی فراوان مبنی بر اصالت عربی و اسلامی آن، تخلیه شود و به‌طور کل در اختیار شهرک‌نشینان یهودی قرار گیرد. این دوجوان با استفاده از تلفن‌های همراه و صفحات اینستاگرام خود، نقش مهمی در پوشش وقایع منطقه شیخ جراح پیش از آغاز جنگ غزه داشتند؛ وقایعی که موجی از خشم و نارضایتی را نه‌تنها در سطح جوامع عربی، بلکه سراسر جهان به‌دنبال داشت.
حالا و پس از فروکش‌کردن تحولات میدانی و بازتاب‌های رسانه‌ای آن، به‌نظر می‌رسد دستگاه‌های امنیتی رژیم صهیونیستی به‌دنبال انتقام از این دوجوان و تمامی فعالانی هستند که با مقاومت مدنی خود، مانع از اجرای تصمیم دادگاه عالی اسرائیل برای منطقه شیخ جراح شدند. بر این اساس، رسانه‌های محلی ظهر روز شنبه از یورش نیروهای امنیتی به منزل خانواده الکرد و بازداشت مونا، دختر جوان این خانواده خبر دادند. در ادامه و با گذشت حدود یک ساعت، محمد، فرزند دیگر این خانواده نیز با حکم دادگاه رژیم صهیونیستی دستگیر شد. اگرچه فشارهای اخیر اسرائیل علیه فعالان مدنی در قدس تا حد زیادی دور از چشم رسانه‌ها قرار داشت اما بازداشت این دوجوان بار دیگر قدس و منطقه شیخ جراح را در مرکز توجه افکار عمومی قرار داد؛ به‌گونه‌ای که با گذشت چند ساعت هشتگ آزادی مونا و محمد به یکی از ترندهای اصلی در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و توییتر تبدیل شد.
سرانجام این دوجوان، عصر روز یکشنبه با پیگیری‌های وکلا و فشار افکار عمومی به قید وثیقه آزاد شدند. مونا الکرد بلافاصله پس از آزادی در اینستاگرام خود با انتشار تصویری از منطقه شیخ جراح نوشت: «این خانه من است، این خیابان من است، این سرزمین من است... هرگز نمی‌رویم!»

تلاش بی‌سابقه برای خاموش‌کردن خبرنگاران
اگرچه فشارهای سازمان‌یافته علیه شهروندان و فعالان مدنی، امری متعارف در رفتارهای رژیم صهیونیستی است اما دستگیری خبرنگاران رسانه‌های خارجی بدون شک تحولی مهم در تحرکات این رژیم به‌شمار می‌رود. نیروهای امنیتی اسرائیل روز یکشنبه و همزمان با تجمع مردم و نمایندگان رسانه‌ها در مقابل خانه الکرد در شیخ جراح، جیوارا البدری، خبرنگار شبکه الجزیره را بدون هیچ توضیحی دستگیر کردند. انتشار تصاویری از لحظات دستگیری این خبرنگار که در مراحل پایانی با ضرب و شتم وی توسط نیروهای امنیتی همراه بود موج جدیدی از خشم و نگرانی را در شبکه‌های اجتماعی عربی و بین‌المللی به همراه داشت. پلیس رژیم صهیونیستی پس از گذشت چندین ساعت سرانجام اعلام کرد علت بازداشت وی، همکاری نکردن با نیروهای میدانی و خودداری از پاسخ‌های صریح به سؤالات آنان بوده است.
اما این روایت ساختگی موفق نشد موج خشم عمومی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها را مهار کند چرا که تصاویر منتشرشده از لحظات دستگیری جیوارا البدری نشان می‌داد او مستقیما و بدون هیچ گفت‌وگویی از سوی نیروهای امنیتی مورد ضرب و شتم قرار گرفته و با استفاده از زور به داخل خودروی گشت نظامی منتقل شده است. البدری به فاصله چند ساعت بعد و با پیگیری‌های مستمر وکلا و نمایندگی دفتر شبکه الجزیره آزاد شد اما براساس حکم قاضی، تا 15روز حق پوشش خبری در شهر قدس را ندارد. شبکه الجزیره با صدور بیانیه‌ای ضمن محکومیت این تصمیم اعلام کرد قرار منع پوشش خبری برای خبرنگار این شبکه، نشانه‌ای از موفقیت الجزیره و سایر رسانه‌ها در روایت واقعیت‌های میدانی و جلوگیری از تدوام نقض حقوق بشر توسط رژیم اشغالگر قدس بوده است.

خط و نشان نتانیاهو برای رقبا

به موازات بحران قدس، شرایط داخلی و معادله قدرت در رژیم صهیونیستی نیز روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود. درحالی‌که به‌نظر می‌رسد با توافق بنت-لاپید و تشکیل ائتلاف جدید، کار نتانیاهو تمام‌شده اما او روز گذشته هشدار داد دولت مخالفان خود را به‌زودی ساقط خواهد کرد. نتانیاهو توافق بنت-لاپید برای تشکیل دولت را «بزرگ‌ترین کلاهبرداری سیاسی در طول تاریخ» توصیف کرده و هشدار داد: روی کار آمدن این دولت، امنیت ملی رژیم صهیونیستی را با بحران مواجه خواهد کرد. از سوی دیگر و در رخدادی بی‌سابقه، نداف آرگمن، رئیس سازمان اطلاعات و امنیت داخلی اسرائیل (شاباک)، نسبت به انفجار شرایط امنیتی در داخل سرزمین‌های اشغالی و حتی وقوع عملیات‌ ترور هشدار داده است. به‌گفته او، گفتمان نفرت‌پراکنی در شبکه‌های اجتماعی رژیم صهیونیستی به مرز نگران‌کننده‌ای رسیده و ممکن است در سایه بن‌بست سیاسی، زمینه را برای شکل‌گیری بحران‌های امنیتی نظیر ترورهای سریالی مهیا کند. این هشدارها در حالی مطرح شده که تعدادی از هواداران حزب لیکود و راست افراطی اسرائیل (حامیان نتانیاهو) طی دو روز گذشته در برخی از نقاط تل‌آویو تجمعات اعتراضی برپا کرده‌اند. آنها ائتلاف گروه‌های راست و میانه‌رو برای شکست دولت نتانیاهو را خیانتی علیه مبانی حزب لیکود به شمار می‌آورند. اگرچه رژیم صهیونیستی در گذشته نیز شاهد بحران‌هایی از این دست بوده اما هشدار علنی شاباک به گروه‌های سیاسی مبنی بر وقوع بحران امنیتی، رخدادی بی‌سابقه به‌حساب می‌آید. نفتالی بنت و یائیر لاپید؛ دوسیاستمدار اسرائیلی بر سر تشکیل دولت و عبور از نخست‌وزیری نتانیاهو به توافق رسیدند. درصورت موفقیت این ائتلاف در کسب آرای کافی در پارلمان اسرائیل (حداقل 61رای)، عمر دولت 12ساله نتانیاهو به پایان می‌رسد. تا‌کنون یک ائتلاف عربی و برخی احزاب چپ نظیر مرتز از توافق لاپید-بنت برای شکست دولت نتانیاهو حمایت کرده‌اند. با توجه به پیگیری‌های دادگاه عالی اسرائیل برای محاکمه نتانیاهو در 3پرونده فساد سیاسی و اقتصادی، سقوط دولت فعلی و در پی آن، لغو مصونیت سیاسی نتانیاهو می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای او به‌دنبال داشته باشد. رژیم صهیونیستی از سال2018 تا کنون شاهد بحران سیاسی و ناتوانی احزاب از تشکیل یک دولت پایدار، با وجود برگزاری 4انتخابات پارلمانی بوده است.