تهران – مسکو؛ بدون ویزا

محمدباریکانی- دبیر گروه زیست‌بوم

 وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، صبح دیروز و در حالی‌که نزدیک به 2‌ماه تا پایان کار دولت فعلی و استقرار دولت جدید در ایران مانده است، وارد مسکو شد تا سند اجرایی توافقنامه لغو روادید گردشگری میان ایران و روسیه را به امضا برساند و با امضای وزرای گردشگری ایران و روسیه، شرایط برای سفر گروهی در قالب گروه‌های 5تا 50نفری گردشگران 2 کشور بدون نیاز به اخذ روادید برقرار شود.
پیشنهاد لغو روادید گردشگری ایران و روسیه اواخر سال 94 توسط سفارت ایران در روسیه و وزارت امور خارجه کشورمان مطرح شد و یک سال بعد در فروردین‌ماه سال 1396توافقنامه ایران و روسیه برای لغو روادید به امضای دولت‌های 2 کشور رسید.
کمی بیش از 2سال پس از امضای این توافقنامه نشست کمیته فنی همکاری‌های مشترک گردشگری ایران و فدراسیون روسیه در تابستان 99برگزار شد و حالا پس از گذشت 5سال از مطرح شدن پیشنهاد لغو روادید گردشگری ایران و روسیه و 4سال پس از امضای این توافقنامه، صبح دیروز و با سفر علی‌اصغر مونسان، ‌وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به مسکو، سند اجرایی توافقنامه لغو روادید میان 2 کشور به امضا رسید تا بدین‌ترتیب گردشگران روس و ایران بتوانند در گروه‌های 5تا 50نفری بدون نیاز به اخذ روادید به روسیه و ایران سفر کنند.

روس‌ها ایران نمی‌آیند، به ترکیه می‌روند
روسیه 150میلیون نفر جمعیت دارد و سالانه 50میلیون از این جمعیت، یعنی یک سوم جمعیت روسیه به سفرهای خارجی می‌روند. ترکیه رتبه نخست جذب گردشگران روس در جهان را به‌خود اختصاص داده و پیش از آغاز همه‌گیری کرونا در جهان، در سال 2018توانست 5میلیون و 901هزار گردشگر روس را به آن کشور جذب کند.
سهم ایران از بازار 50میلیونی گردشگران خروجی روسیه اما به اعلام وزارت میراث‌فرهنگی و به نقل از لیلا اژدری، مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی در معاونت گردشگری، در سال 2018تنها 32هزار و 415گردشگر روس بود.
مدیرکل دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی در معاونت گردشگری گفته است هدفگذاری ایران از امضای سند اجرایی توافقنامه لغو روادید بین ایران و روسیه، جذب 100هزار گردشگر روس به ایران در 3 سال اول برنامه لغو روادید و افزایش 10تا 15درصدی این سهم در سال‌های بعد است. او گفته است جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، تجاری و ورزشی در زمینه اسکی ازعلاقه‌مندی‌های روس‌ها برای سفر به ایران است.
جذب 100هزار گردشگر روس به ایران در 3 سال اول اجرای برنامه، آن هم در صورت موفقیت در جذب این تعداد گردشگر روس به ایران به‌معنای ورود 140میلیون دلار ارز به کشور است.
وزارت میراث‌فرهنگی دیروز اعلام کرد که در سفر صبح دیروز علی‌اصغر مونسان به روسیه و پس از امضای سند اجرایی توافقنامه لغو روادید گردشگری میان 2 کشور، گردشگران2 کشور می‌توانند بدون نیاز به اخذ روادید فردی و از طریق شرکت‌های معتبر گردشگری و با ویزای گروهی به ایران و روسیه سفر کنند.
کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه نیز گردشگری را عامل مهم شناخت مردم 2 کشور و پشتوانه محکم برای گسترش مناسبات ایران و روسیه اعلام کرد و در توییتی نوشت: «فاصله نزدیک، زمان کوتاه سفر، موزه‌های فراوان موجود در کشور روسیه، طبیعت و جذابیت‌های شهرهای این کشور[ برای گردشگران ایرانی ]  و در زمینه گردشگران روسیه، تنوع آب‌و‌هوایی فراوان ایران، جزایر و سواحل بسیار خوب، کویرهای مشهور ایران، کوه‌ها و جنگل‌ها، همراه با فرهنگ و تاریخ کشورمان یک مجموعه قوی برای سفر گردشگران میان 2 کشور ایجاد می‌کند.»

لغو روادید، شرط افزایش گردشگران ورودی نیست
ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران اما چندان به موضوع لغو روادید برای افزایش گردشگران ورودی روسیه به ایران خوش‌بین نیست. او در گفت‌وگو با همشهری، ملزومات افزایش ورود گردشگران خارجی به ایران پیش از لغو روادید را تشریح کرد و گفت: گرچه لغو روادید در ورود گردشگران خارجی به ایران تأثیر دارد اما پیش از این کار باید ایران را درکشور هدف به خوبی معرفی و مردم کشورهای هدف را برای سفر به ایران علاقه‌مند کرد.
پورفرج می‌گوید: لغو روادید ایران با کشوری مانند روسیه که مردمش هیچ شناختی از ایران ندارند چندان در جذب گردشگران روس به ایران کمک نمی‌کند. ایران و روسیه سال‌هاست که روابط سیاسی خوبی با یکدیگر دارند. اما تعداد گردشگران ورودی از روسیه به ایران بسیار اندک است. بنابراین همیشه لغو روادید نیست که منجر به افزایش گردشگران ورودی به کشور می‌شود، بلکه پیش از لغو روادید، آگاهی و شناخت از کشور است که موجب جذب حداکثری گردشگران می‌شود. از سوی دیگر لغو روادید بخشی از منافع اقتصادی شرکت‌های خدمات مسافرتی را هم از بین می‌برد.
رئیس جامعه تورگردانان ایران افزود: مگر ایران با آلمان و ایتالیا لغو روادید است که گروه‌های مختلف از این کشورها به ایران سفر می‌کنند؟ پس لغو روادید ملاک اصلی در افزایش ورود گردشگران خارجی به ایران نیست. مردم روسیه هیچ شناختی از ایران ندارند و چندی پیش که اتحادیه گردشگری روسیه را به ایران دعوت کردیم آنها نیز تأکید کردند اصلا مردم روسیه و حتی خودشان ایران را نمی‌شناسند که علاقه‌مند به سفر به این کشور شوند. پورفرج تأکید کرد: درست است که روابط سیاسی ایران و روسیه خوب است اما به‌دلیل نبود شناخت از ایران در مردم روسیه است که حدود 6میلیون گردشگر روس سالانه به ترکیه سفر می‌کنند. چون امکانات و مردم ترکیه را به خوبی می‌شناسند.
رئیس جامعه تورگردانان ایران با اعلام اینکه هیچ‌یک از شرکت‌های خدمات گردشگری کشور از سفر وزیر میراث‌فرهنگی برای امضای سند اجرایی لغو روادید گردشگری بین 2 کشور خبر نداشتند و حتی هیچ‌یک از شرکت‌های تورآور وزیر میراث‌فرهنگی را در این سفر همراهی نمی‌کنند افزود: اینکه فکر کنیم با لغو روادید نصف روس‌ها به ایران سفر می‌کنند اشتباه است. بلکه اول باید ایران را در آن کشورمعرفی کرد.
او به لغو روادید ایران و ترکیه نیز اشاره کرد و گفت: سالانه 2میلیون ایرانی به ترکیه سفر می‌کنند اما چه تعداد از ترکیه به ایران سفر می‌کنند؟ هیچ. درحالی‌که باید حداقل یک میلیون تبعه ترکیه در قبال سفر 2میلیون ایرانی به آن کشور به ایران سفر کنند. دلیل آن است که اصلا در ترکیه کاری نکردیم که مردم آن کشور از ایران و جاذبه‌های گردشگری‌اش مطلع باشند.

  کارزار از سرگیری صدور روادید گردشگری ایران

درست در شرایطی که وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشورمان در تدارک برای سفر به روسیه برای امضای سند اجرایی توافقنامه 4سال پیش برای لغو روادید با روسیه بود، کارزار ازسرگیری صدور ویزای توریستی ایران در کشورمان به راه افتاد که از وزارت خارجه درخواست داشت تا به منظور حمایت از صنعت گردشگری کشور اجازه ورود گردشگران خارجی واکسینه شده به ایران را بدهد و با صدور روادید ورود به ایران از خسارت بیشتر به صنعت گردشگری کشور و فعالان این حوزه جلوگیری شود. در همین رابطه علیرضا نخستین، راهنمای تورهای ورودی به ایران و فعال در حوزه جذب گردشگر به کشور به ایسنا گفت: حدود 6 میلیون گردشگر به ایران سفر می‌کردند که درآمد ناشی از سفر این افراد به‌طور سالانه بیش از 6 میلیارد دلار برآورد می‎شد. اما کرونا تیر خلاص را به این حوزه زد و از اردیبهشت سال 99به واسطه کرونا و اعلام ستاد ملی کرونا، گردشگری متوقف و ورود گردشگر خارجی نیز ممنوع شد. او با اعلام اینکه بسیاری از کشورهای دنیا در حال آغاز گردشگری هستند، گفت: اگر دیر اقدام کنیم، بازار بسیار بزرگی را از دست می‌دهیم و گردشگرانی که قصد سفر به ایران دارند، به راحتی تغییر مقصد داده و این مسئله بر صنعت گردشگری ایران نتیجه منفی خواهد داشت. سید امیر ناصر طباطبایی، رئیس جامعه هتلداران یزد نیز اعلام کرد: بیشتر گردشگرانی به ایران سفر می‌کنند که اهل کشورهای اروپایی و روسیه، ژاپن و چین هستند که عمدتا واکسینه شده‌اند. لذا می‌توانند به کشور ما سفر کنند، البته مشروط به اینکه هر2 دوز واکسن خود را تزریق کرده باشند. سیدرضا بهادری، فعال گردشگری و مسئول کمیته گردشگری پایدار در استان یزد نیز اعلام کرد: باید همه مرزها باز شود و گردشگری باز هم به بخشی از زنجیره تامین تبدیل و از خروج نیروهای متخصص این بخش جلوگیری شود.