دیدگاه
سلامت روان کودکان در تابستان کرونایی
مجتبی دانشور- مدیرکل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران
تابستان و فصل پایان کلاس‌های درس درحالی از راه رسیده که سال گذشته تحصیلی در عمل تفاوت چندانی با تابستان‌های گذشته نداشت: تعطیلی مدارس، نداشتن حضور فیزیکی در سر کلاس‌های درس و دوری از فضای مدرسه.
امسال فرارسیدن تابستان برای دانش‌آموزان، دیگر یک اتفاق نیست، بلکه بخشی از زندگی روزمره سال‌شان است. همچنان در خانه‌اند، همچنان دور از محیط مدرسه و مهم‌تر از همه، دور از دوستان و همسالان‌شان هستند.
تعطیلی‌های کرونا، متأسفانه علاوه بر تأثیر بر کیفیت آموزش و درس‌خواندن، باعث دوری فرزندان ما از همسالان و دوستانشان شده و اثرات این دوری، در درازمدت بر سلامت روان آنها مشهود خواهد بود.
آن‌قدر درگیر حفظ سلامت جسمی کودکان هستیم که فراموش کرده‌ایم نفس حضور در کلاس‌های درس و مدرسه، تنها به درس‌خواندن و فراگیری نکات آموزشی خلاصه نبوده. حضور در کلاس درس، یک تغییر و جابه‌جایی روزانه بود که از لحاظ روانی تأثیر مثبتی بر کودکان داشت. حضور در فضایی دور از خانه و متفاوت، بدون آنکه مورد توجه ما باشد، اثر روانی مثبت بر روان کودکان داشت.
از سوی دیگر، دیدار با همسالان، زندگی در کنار دوستان و گپ‌وگفت‌ها، تشریک تجربه‌ها، دغدغه‌ها، بازی‌ها و... همه و همه از برکات حضور در مدارس بود. ممکن است خود بچه‌ها به این نکته توجه نداشته باشند و والدین نیز چندان به این بخش ماجرا دقت نکرده باشند اما «مدرسه» صرفا آموزش نبوده و نیست. مدرسه، محیطی است که کودکان را در طول روز و هفته مدتی از یکنواختی خانه دور می‌کرد و از همه مهم‌تر، فرصتی بود برای تجربه باهم بودن، در کنار هم بودن، دیدار همسالان و دوستان و به‌دور از فضای بزرگسالانه با هم حرف‌زدن.
با فرزندانمان حرف بزنیم، به آنها یادآوری کنیم که تعطیلی مدارس، چه فرصت‌هایی را از آنها گرفته است. هرچند نمی‌توانیم برای این مشکل، چاره‌ای پیدا کنیم اما نفس حرف‌زدن، باعث می‌شود که آنها نیز بتوانند از دغدغه‌ها و ترس‌هایشان بگویند، از دلتنگی‌هایشان، از دوری دوستان و از ندیدن همسالان‌شان بگویند. اجازه بدهیم که آنها هم حرف دل‌شان را بزنند.
سعی کنیم که جایگزین‌هایی برای این مشکل پیدا کنیم. با کودکان همفکری کنیم، به‌دنبال راه‌هایی باشیم که حذف این حضور در مدرسه و زندگی در کنار دوستان را با روش‌هایی تا اندکی برطرف کنیم.
بچه‌ها گاهی ایده‌هایی دارند اگر از آنها بپرسیم‌فکر می‌کنند چطور می‌شود هم مسائل بهداشتی را رعایت کرد و هم در هفته ساعاتی را در کنار تعدادی از دوستان بود؟
پیشنهاد بدهیم که با هماهنگی والدین، مثلا چندتن از دوستان نزدیک، در پارکی قرار بگذارند و ساعتی را باهم بازی کنند. از دل این مشورت، می‌فهمیم که دوستان نزدیک‌تر فرزندانمان کدامند، آنها برای دیدن کدام‌یک از دوستانشان دلتنگ‌تر هستند و از این راه، با شناختی بهتر برای انتخاب و هماهنگی، دوستانشان را گزینش کنیم.
با والدین همکلاسی‌ها و دوستان فرزندمان در ارتباط باشیم و در هفته چندساعت را برای دیدار این گروه کوچک دوستانه، برنامه بریزیم. سلامت روان کودکان نباید فدای سلامت جسم شود.
