سلامت برای همه: پوشش همگانی

 دکتر قاسم جان‌بابایی/ معاون درمان وزارت بهداشت
شعار روز جهانی سلامت امسال با عنوان «سلامت برای همه: پوشش همگانی سلامت برای همه، در هر مکان» است و وزارت بهداشت هم در سال‌های اخیر در راستای دسترسی عادلانه به خدمات با کیفیت سلامت و حفاظت مالی مردم در مقابل هزینه‌های سلامت گام برداشته که مثال بارز آن برنامه تحول نظام سلامت است و اگر بخواهیم به دستاوردهای این برنامه مهم در طول 4سال اشاره کنیم در نهایت به رضایتمندی مردم به خصوص قشر نیازمند جامعه باید اشاره کنیم و برنامه‌هایی که به‌منظور کاهش پرداخت از جیب مردم و حفاظت مالی طراحی و اجرایی شده‌اند؛مانند بیمه‌کردن افراد فاقد پوشش بیمه‌، کاهش میزان پرداختی بیماران بستری و سرپایی در بیمارستان‌های دانشگاهی، ترویج زایمان طبیعی و ارتقای کیفیت خدمات ویزیت با تعرفه دولتی که دستاوردهای بی‌بدیلی را به همراه داشته است. کاهش سهم مردم از هزینه بستری از 37درصد به 5درصد برای روستاییان و 10درصد برای شهرنشینان و حمایت مالی از 32میلیون و 200هزار بیمار بستری، کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم در مجموع بازار سلامت (دولتی- خصوصی، بستری- سرپایی) از 53درصد به 40درصد، حفاظت مالی از بیماران بستری در برابر هزینه‌های کمرشکن در بیمارستان‌های دولتی برای4/77 درصد جمعیت کشور به‌صورت هدفمند، انجام یک میلیون و 958هزار و 471 زایمان طبیعی رایگان و انجام  یک‌میلیارد و 579میلیون و 118هزار و 274 بار ویزیت توسط 14هزار متخصص و فوق‌تخصص در 658 کلینیک ویژه در 385 شهر کشور با نرخ ارزان دولتی در سراسر کشور و پوشش 85درصدی هزینه‌های درمان ناباروری با تعرفه دولتی برای زوج‌های نابارور در حدود 4سال ازجمله دستاوردها در راستای حفاظت مالی بیماران بوده است.
البته برنامه‌هایی هم جهت افزایش دسترسی طراحی و اجرا شده‌ است؛ همچون برنامه حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، مقیم‌شدن پزشکان متخصص در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت، برنامه ارتقای کیفیت خدمات ویزیت سرپایی، بازنگری کتاب ارزش نسبی خدمات سلامت و ارتقای خدمات اورژانس هوایی که اجرای این برنامه‌ها منجر به حضور 6200 پزشک متخصص و فوق‌تخصص در 338بیمارستان در 302شهر کمترتوسعه‌یافته و محروم و تمام وقت‌شدن همگی آنان در بیمارستان‌های دولتی، حضور 6650 و به‌عبارتی 860نفر پزشک متخصص مقیم در هر شب در 19تخصص در 412بیمارستان اصلی کشور در 212شهر برای درمان بیماران اورژانسی، راه‌اندازی کلینیک ویژه در 128شهر منطقه محروم از 31استان کشور، راه‌اندازی 34پایگاه اورژانس هوایی و انتقال 19هزار مصدوم و بیمار بدحال به بیمارستان‌ها شده است. توسعه و نوسازی ناوگان آمبولانس زمینی اورژانس کشور با به‌کار‌گیری 2400دستگاه آمبولانس پیشرفته تا پایان دولت یازدهم. ناوگان اورژانس پیش‌بیمارستانی کشور تا قبل از طرح تحول نظام سلامت تنها 3000آمبولانس در اختیار داشته و ساخت و گسترش 125بخش اورژانس در بیمارستان‌های تروما و اصلی کشور و نوسازی بخش اورژانس در سایر بیمارستان‌ها منجر به دسترسی سریع‌تر بیماران به خدمات پزشکی اورژانسی شده است. توجه خاص به بیماران نیازمند به مراقبت‌های ویژه با افتتاح 2500تخت و توجه ویژه به بیماران سرطانی با ایجاد شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در 3سطح در کشور گره‌گشای مشکلات بسیاری از هموطنان شده است.

همچنین توسعه 1300تخت جدید بستری و روانپزشکی، 15بخش اورژانس روانپزشکی همراه با بازسازی بخش‌های موجود و راه‌اندازی مراکز جامع سلامت روان گام مهمی در بهبود شاخص‌های سلامت روان و اجتماعی است. ساماندهی خدمات دندانپزشکی با ایجاد کلینیک‌های دندانپزشکی دانشگاهی با تعرفه ارزان در نقاط مختلف کشور آغازشده است تا بتوان یکی از خدمات درمانی مهم کشور را بهبود بخشید.

همین‌طور اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های قلبی به‌صورت شبانه‌روزی در 54 بیمارستان کشور در 24شهر به‌عنوان نخستین علت مرگ ایرانیان منجر به بهره‌مندی 27هزار نفر از خدمات پیشرفته و حیات‌بخش PCI Primary (باز کردن عروق قلبی با آنژیوگرافی) شده و از سوی دیگر اجرای برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های مغزی به‌صورت شبانه‌روزی در 55بیمارستان کشور در 25شهر به‌عنوان دومین علت مرگ ایرانیان به نجات جان و جلوگیری از عوارض سکته مغزی در 2300نفر که از خدمت ترومبولیتیک‌تراپی بهره‌مند شده‌اند، منجرشد.