بر و برگ/ جشن سن ایزیدور در مادرید باستانی
شهنام صفاجو
مادرید Madrid سومین شهر بزرگ اروپا بعد از لندن و برلین و پایتختی پُر از جاذبه‌های فرهنگی و هنری و باستانی است. جشن سن ایزیدور یکی از مهم‌ترین آیین‌های بومی و سنتی این شهر است که همه‌ساله در میانه ماه می برگزار می‌شود.
مادرید، شهر عمارت‌های باشکوه، کاخ‌ها، موزه‌ها، خیابان‌ها و میادین معروف است. آستوریاس، اوئرتاس، آراگوئیس و چوئکا از محلات قدیمی مادرید است که به‌دلیل حفظ بافت قدیمی خود و گذرراه‌های سنگفرش شده، جذاب هستند. از عمارت‌های تاریخی مادرید که معماری چشم‌نوازی دارند نیز می‌توان به کاخ زارزوئلا، کاخ سلطنتی و ال‌پاردو اشاره کرد.
قلب مادرید را «پوئرتا دل‌سول» به‌معنای دروازه خورشید می‌نامند که خیابان‌های اصلی شهر به آن منتهی می‌شوند؛ سیبلس نیز از دیگر میادین مشهور مادرید و از نمادهای این شهر تاریخی است که سهم اصلی در جشن‌های قهرمانی رئال مادرید دارد؛ تیمی کهکشانی که شاید در جهان امروز، کلانشهر مادرید را ورای همه تاریخ آن، به این نام و استادیوم رویایی‌اش سانتیاگو برنابئو بشناسند که هم‌اینک در حال بازسازی است تا به مجهزترین ورزشگاه جهان بدل شود. مادرید از بلوارها و خیابان‌های نامی هم سهمی دارد که گران‌ویا، سن خرونیمو، کاستیانا، سالامانکا، سرانو و آلباخادورس از آن جمله‌اند. در موزه پرادو مادرید که از گالری‌های مهم هنری دنیاست، بیش از 3000تابلوی نقاشی نفیس گردآوری شده تا آثاری از فرانسیسکو گویا نقاش چیره‌دست اسپانیایی و هنرمندانی چون رامبراند، روبنس، ولاسکز، موریبو و ال‌گرگو را به معرض دید درآید.دانشگاه کمپلوتنسه هم مهم‌ترین شهرک دانشگاهی مادرید است که در سطح اول اروپا قرار دارد.
اسپانیا را به سرزمین ماتادورها می‌شناسند. میدان گاوبازی شهر مادرید موسوم به «لاس ونتاس» Las Ventasکه 90سال قدمت دارد، در خیابان «آلکالا» واقع شده و ساختمان باشکوه آن‌با استفاده از خشت و سرامیک قرمز به سبک معماری تماشاخانه‌های گلادیاتوری روم باستان طراحی و ساخته شده است.
اگر چه جهان امروز درگیر پدیده کرونا شده و هر رویدادی را به قبل و بعد پاندمی کووید- 19 تقسیم می‌کنند، اما در نیمه ماه می در شهر مادرید، یکی از مهم‌ترین فستیوال‌های اروپایی با عنوان جشن سن ایزیدور برگزار می‌شود که ترکیبی از سنت و مدرنیسم است. سن ایزیدرو(به اسپانیایی ایزیدرو) حامی مقدس مادریدی‌ها و به‌عبارتی الهه آب در فرهنگ اساطیری مردمان این شهر به‌ویژه کشاورزان است. در این روز شهروندان مادرید لباس‌های سنتی می‌پوشند، مجسمه‌های بزرگ می‌سازند، شیرینی‌ها و غذاهای محلی می‌پزند، آوازهای قدیمی می‌خوانند و در نقاط مشخصی از شهر نظیر رودخانه لاپرادا، پلازا مایور، باغ لاس ویستیاس گرد هم می‌آیند و به جشن و پایکوبی می‌پردازند؛ سپس هیجان مسابقه گاوبازی در لاس‌ونتاس را تجربه کرده و در پایان شب در کنسرت‌های خیابانی محله لاتینی باریو شرکت می‌کنند.
از خرده‌فرهنگ‌های برآمده از این جشن می‌توان به رومریا Romería یا جشن فضای باز در پارک سن ایزیدرو اشاره کرد که زمانی چمنزار عظیمی بوده و در نقاشی‌های گویا هم به ثبت رسیده است. اگر هوای ناپایدار ماه می اجازه دهد، این سنت با ضیافت میان‌وعده تهیه شده از گل محمدی و لیموناد، تونتاس و لیستا (با تخم‌مرغ) و صرف آن روی چمن این پارک همراه می‌شود.در این روز، نمایشگاه بزرگ صنایع‌دستی هم در میدان لاس‌کومندادوراس برگزار شده و پارک رتی‌رو نیز میزبان ریتم هماهنگ صدا و نور می‌شود.
مراسم برکت آب چشمه مقدس، حضور دسته‌جمعی در کلیسای عمومی و آیین بشارت در نمازخانه کوادرا سن ایزیدرو هم از اعمال مذهبی این رویداد سنتی در شهر مادرید است.
