روشن‌شدن صحنه رقابت‌های 1400تا فردا
کدخدایی: حق اعتراض و شکایتی برای داوطلبانی که صلاحیت‌شان احراز نشده وجود ندارد
بر اساس اعلام سخنگوی شورای‌نگهبان، احتمالا فردا (سه‌شنبه) فهرست نهایی کاندیداهای حضور در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام می‌شود و ابهام‌ها پیرامون آرایش نهایی فضای انتخاباتی کشور رفع خواهد شد. جلسات فشرده شورای‌نگهبان در حالی امروز و فردا برگزار خواهد شد که به‌گفته کدخدایی برخی داوطلبان برای ارائه توضیحاتی به این شورا رفته‌اند و برخی دیگر هم مطالب جدیدی ارائه کرده‌اند و درصورت نیاز از داوطلبان دعوت می‌شود در شورای نگهبان حضور یابند و توضیحاتی ارائه دهند.
این درحالی‌است که گمانه‌زنی‌ها پیرامون فهرست خروجی از این شورا همچنان ادامه دارد و هر روز اخبار و شایعات متعددی درباره تأییدصلاحیت‌شدگان احتمالی منتشر می‌شود؛ شایعاتی که اگرچه قویا از سوی سخنگوی شورای‌نگهبان تکذیب می‌شود، اما گویا نمی‌توان پایانی بر آنها متصور بود.
پیش از این تصور عمومی بر این بود که فرصت 5روز دوم که در قانون برای شورای نگهبان با هدف بررسی صلاحیت‌ها درنظر گرفته شده بیشتر مهلتی برای بررسی اعتراض‌ها و شنیدن توضیحات کاندیداهای ردصلاحیت شده است، اما سخنگوی شورای نگهبان در گفت‌وگو با صداوسیما آب پاکی را روی دست کاندیداها ریخت و اعلام کرد از حق اعتراض خبری نیست و فرصتی برای این موضوع در نظر گرفته نشده‌است.
عباسعلی کدخدایی معتقد است برخلاف انتخابات مجلس یا خبرگان رهبری، در انتخابات ریاست‌جمهوری رویه اجرایی بر این مبنا استوار است که شورای نگهبان ثبت‌نام‌کنندگان را «احراز صلاحیت» می‌کند و با توجه به اینکه «ردصلاحیت» صورت نمی‌گیرد، حق اعتراض و شکایتی برای کاندیداها در نظر گرفته نشده‌است.
اعتراض به ردصلاحیت کاندیداها در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته سابقه داشته و بعضا سبب تغییر رأی شورای‌نگهبان هم شده‌است؛ ازجمله در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره نهم در سال 1384که ردصلاحیت مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده با انتقادات گسترده‌ای همراه شد و نهایتا این دو چهره اصلاح‌طلب با حکم حکومتی رهبرانقلاب فرصت حضور در انتخابات را یافتند. در انتخابات ریاست‌جمهوری دوره یازدهم در سال 1392 نیز ردصلاحیت اکبر هاشمی‌رفسنجانی انعکاس گسترده‌ای یافت و با انتقادهای زیادی همراه شد. در آن دوره اگرچه شورای‌نگهبان نظر خود را تغییر نداد، اما تحلیلگران سیاسی معتقدند این اقدام تأثیر قابل‌توجهی بر پیروزی حسن روحانی در انتخابات داشت.
داوطلبان حق اعتراض ندارند
در انتخابات پیش‌رو اما به نظر می‌رسد شورای نگهبان آب پاکی را روی دست ثبت‌نام‌کنندگان ریخته و اعلام کرده فرصتی برای اعتراض و مجالی برای گله و شکایت نیست، چون موضوع «احراز صلاحیت» بوده و فرصت خدمت در مناصب دیگر باقی است. کدخدایی در این‌باره می‌گوید: در انتخابات مجلس و خبرگان رهبری، رد یا تأیید‌صلاحیت داریم و قانونگذار فرصت شکایت در این زمینه را به داوطلبان داده است و باید دلایل ردصلاحیت به داوطلبان به‌صورت محرمانه اعلام شود.
این درحالی‌است که سخنگوی شورای نگهبان تأکید می‌کند: در انتخابات ریاست‌جمهوری بحث احراز صلاحیت مطرح است و ردصلاحیت وجود ندارد. بنابراین شورای نگهبان دلایل احرازنشدن صلاحیت را اعلام نمی‌کند و در قانون حق اعتراضی به داوطلبان داده نشده است، البته اگر داوطلبی شخصاً به شورای نگهبان مراجعه کند، دلایل احرازنشدن صلاحیت او را به وی می‌گوییم.
کدخدایی این را هم اضافه می‌کند که اگر تا روز انتخابات، داوطلبی مدارک صحیح خود را ارائه کند، از نظر خود درباره صلاحیت نداشتن او عدول می‌کنیم و این کار تا پیش از روز برگزاری انتخابات انجام می‌شود و اعلام نظر می‌کنیم.
پرهیز از گمانه‌زنی درباره بررسی صلاحیت‌ها
یکی دیگر از موضوع‌هایی که کدخدایی تأکید دارد درباره آن شفاف‌سازی کند، حاشیه‌هایی است که در روزهای اخیر پیرامون تأیید یا عدم‌تأیید صلاحیت برخی چهره‌های ثبت‌نام‌کننده مطرح می‌شود؛ وی معتقد است اخباری که درباره صلاحیت‌های داوطلبان انتخابات در رسانه‌ها مطرح می‌شود، صحت ندارد. او می‌گوید هنوز نمی‌دانیم در حوزه انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس، خبرگان رهبری و ریاست‌جمهوری چه تعدادی تأیید صلاحیت شده‌اند و هنوز این افراد برای ما مشخص نیستند. کدخدایی از رسانه‌ها می‌خواهد درباره بررسی صلاحیت‌ها «تشویش اذهان عمومی» ایجاد نکنند و اجازه دهند فضای آرام افکار عمومی پیش برود.
بر اساس مصلحت تصمیم نمی‌گیریم
یکی از گمانه‌هایی که به‌ویژه درباره یکی دو نفر از کاندیداها در رسانه‌ها مطرح شده، رد یا تأیید صلاحیت افراد بر اساس نظر شورای‌نگهبان در دوره‌های قبل است؛ موضوعی که کدخدایی آن را رد می‌کند و معتقد است تأیید یا ردصلاحیت داوطلبان در دوره‌های گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری یا مجلس، تضمینی برای رد یا تأیید صلاحیت همان داوطلبان در این دوره نیست. کدخدایی در این‌باره می‌گوید: در بررسی صلاحیت‌ها نه‌تنها افراد جدید، بلکه صلاحیت رئیس‌جمهوری که برای دور دوم یا نمایندگان مجلسی که برای دوره بعدی نام‌نویسی می‌کنند را بررسی می‌کنیم. وظیفه شورای نگهبان در بررسی صلاحیت‌ها، قانون است و این شورا هیچ‌گاه بر اساس مصلحت تصمیم نمی‌گیرد. این شورا درخصوص توصیه یا حرف‌هایی که درباره صلاحیت داوطلبان در رسانه‌ها گفته می‌شود گوش شنوایی ندارد و به آن توصیه‌ها ترتیب اثری نمی‌دهد.
مکث
نامه ابتکار به جنتی در حمایت از کاندیداتوری زنان
مطالبه حضور زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری در دوره سیزدهم بیش از هر زمان دیگری با جدیت از سوی افکارعمومی پیگیری می‌شود؛ مطالبه‌ای که در این دوره از سوی جبهه اصلاحات ایران دنبال و کاندیداتوری زهرا شجاعی، دبیرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب نیز در این راستا ارزیابی می‌شود. برخلاف دوره‌های گذشته اکنون به‌نظر این مطالبه در سطح بالاتری از دولت پیگیری می‌شود تا جایی که معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری از ارسال نامه‌ای برای شورای‌نگهبان درباره کاندیداتوری زنان خبر می‌دهد. ابتکار در این نامه از شورای نگهبان درخواست کرده‌است برای نخستین بار، یک زن را در میان کاندیداها تأیید کنند تا به احیای سرمایه‌های اجتماعی کشور کمک شود. او در توییتی نوشت: «هفته گذشته در نامه‌ای به دبیر شورای نگهبان از ایشان درخواست کردم ظرفیت قانون اساسی برای کاندیداتوری زنان را در انتخابات ریاست‌جمهوری درنظر بگیرند و برای اولین‌بار یک زن را در میان نامزدها تأیید کنند تا به احیای سرمایه‌های اجتماعی کشور کمک کرده باشند، منتظریم.» سخنگوی‌شورای نگهبان اما دراین‌باره به سیاق گذشته، پاسخ روشنی نمی‌دهد. کدخدایی با بیان اینکه قانون منعی برای نام‌نویسی بانوان در انتخابات ریاست‌جمهوری ندارد، می‌گوید: دراین دوره ۴۰نفر از بانوان برای انتخابات ثبت‌نام کرده‌اند که صلاحیت آنها در شورای نگهبان درحال بررسی است. ابهام در موضع شورای‌نگهبان پیرامون کاندیداتوری زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری زمانی بیشتر می‌شود که کدخدایی اعلام می‌کند بر اساس قانون، در بررسی صلاحیت‌ها، ملاک و مبنا داشتن شرایط حداقلی است و قانون می‌گوید شرایط اصل ۱۱۵ قانون اساسی باید برای نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری احراز شود.
