مبارزه با «گرگروک» در سیستان و بلوچستان
سیل دی ۹۸ در سیستان و بلوچستان عوارض و عواقب ناخوشایند فراوانی به‌همراه داشته که مهم‌ترین آن پدیده «گرگروک» یا فرسایش خندقی است. این مساله باعث نابودی بسیاری از زمین‌های کشاورزی و خالی از سکنه شدن برخی روستاهای جنوب سیستان شد. به گزارش همشهری، بعد از سیل دی ۹۸ در منطقه بلوچستان، پیشروی فرسایش خندقی خاک یا به زبان محلی «گرگروک» تا نزدیکی رودخانه «کاجو» آمد و ۳۰۰ روستا را خالی از سکنه کرد. حوادث غیر مترقبه طبیعی دیگری مانند رانش زمین نیز در برخی نقاط شمالی و کوهپایه‌ای استان رخ داد، اما این حوادث جزئی و موردی بودند.
جنوب استان درگیر پدیده گرگروک‌ها
معاون مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان در گفت و گو با همشهری در این باره اظهار کرد: از پدیده گرگروک که پس از سیل به وجود آمد می‌توان به عنوان یک بحران یاد کرد. البته ما در این سال‌ها رانش زمین هم در برخی نقاط استان داشته‌ایم که بیشتر متوجه مناطق کوهستانی و کوهپایه‌ای شمال استان مانند شهرستان تفتان و بزمان بود.
روح الله سرگزی گفت: به عنوان مثال در مناطق شمالی یاد شده برخی منازل مسکونی به دلیل وقوع رانش جابه‌جا شده‌اند و بررسی، فرایند جابه‌جایی منازل دیگر که در خطر وقوع رانش قرار دارند از سوی بنیاد مسکن استان و مطالعات و بررسی‌هایی هم از نظر زمین‌شناسی در نقاط مختلف استان در حال انجام است.معاون مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان ادامه داد: اما آنچه بسیار در اولویت قرار دارد مدیریت پدیده گرگروک است که بسیاری از مناطق جنوبی استان را درگیر کرده است.
وی افزود: سیستم و فیزیک خاک این مناطق بسیار خاص است و وقوع سیل، زمین‌های این مناطق را به شدت درگیر کرده است. در این رابطه باید گفت وضعیت دشت‌های میرجاوه مطلوب نیستند. البته طرح‌ها و بودجه‌هایی برای مدیریت بحران در مناطق یاده شده درحال انجام است ولی اگر اقدامی صورت نگیرد، راهی جز جابه‌جایی روستاها وجود ندارد. تاکید می‌شود که پروژه جلوگیری از پیشروی گرگروک‌ها در حال انجام است که با اجرای کامل آنها جلوی هر رخدادی گرفته خواهد شد و نیازی به جابه‌جایی روستاهای در معرض خطر نخواهد بود.
اجرای طرح‌های مقابله با گرگروک در چابهار
رئیس اداره مدیریت بحران و پدافند غیرعامل اداره‌کل راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان هم در گفت و گو با همشهری اظهار کرد: بعد از سیل‌های به وقوع پیوسته و به دلیل سستی خاک در مناطق مختلف شهرستان چابهار شاهد پدیده گرگروک و ایجاد حفره‌هایی در زمین شده‌ایم که این مساله به عنوان یک تهدید مورد توجه و مدیریت قرار گرفته است. مهدی میری ادامه داد: برای رفع بحران پیش آمده ۸۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده تا شرایط برای زندگی و زیست اهالی مناطق درگیر با این پدیده بهبود یابد.
۱۰۳ میلیارد تومان برای جلوگیری از فرسایش خندقی
نماینده مردم چابهار در مجلس هم گفت: بعد از سیل دی ۹۸ در منطقه بلوچستان، پیشروی فرسایش خندقی خاک یا گرگروک تا نزدیکی رودخانه کاجو آمد و ۳۰۰ روستا را خالی از سکنه کرد.
معین‌الدین سعیدی افزود: گرگروک‌ها یا پدیده فرسایش خندقی خاکی موجب نابودی زمین‌های کشاورزی و خالی شدن روستاها از سکنه شده است.
وی افزود: میانگین فرسایش پدیده گرگروک در کشور ۱۵ تن خاک در هکتار است که این میزان در دشتیاری به حدود ۱۰۰ تن در هکتار نیز می‌رسد. همین مساله موجب شده زیست مردم این منطقه به خطر بیفتد.سعیدی تصریح کرد: اکنون ۱۰۳ میلیارد تومان اعتبار از صندوق توسعه ملی برای جلوگیری از این پدیده خارج از کنترل که خواسته در نظر گرفته شد.
نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: عملیات احداث سیل‌بندی به طول ۸ کیلومتر برای کنترل و جلوگیری از پیشروی گرگروک‌ها در منطقه «عورکی» که در واقع یکی از کانون‌های ایجاد گرگورک محسوب می‌شود آغاز شده و برای کنترل بیشتر نیز عملیات احداث بندسارهایی در پایین دست در حال اجراست.
نیاز به ۱۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای مدیریت منطقه
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان چابهار هم در این باره گفت: حوزه تحت تأثیر فرسایش خندقی ۸۸۸ هزار هکتار است که شهرستان‌های چابهار، دشتیاری و قصرقند در جنوب استان سیستان و بلوچستان را شامل می‌شود. بر اساس مطالعات انجام شده این حوزه دارای یک منطقه بحرانی در سطح ۱۳۰ هزار هکتار و یک منطقه فوق بحرانی در سطح ۲۰ هزار هکتار است.
غلامرضا راهداری افزود: با توجه به گسترش و توسعه گرگروک‌ها در منطقه فوق بحرانی، مطالعات تفصیلی و اجرایی در این محدوده متمرکز شده است. بر اساس مطالعات انجام شده و آنالیز صورت گرفته در سال ۹۹، برای کنترل توسعه گرگروک‌ها در محدوده 20 هزار هکتاری بخش مرکزی و قسمتی از بخش پلان شهرستان چابهار، بیش از ۱۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است.