جان من است او

اهدای عضو از موارد مرگ مغزی در ایران با فتوای امام خمینی (ره) در سال 68 بنیان گذاشته و به طور رسمی در سال 82 آغاز شد. بر اساس آمار بیمارستان مسیح دانشوری به عنوان واحد فراهم‌آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ایران در آسیا رتبه اول اهدای عضو از موارد مرگ مغزی را دارد و تعداد اهدا به ازای هر یک میلیون جمعیت کشور به 12 رسیده است. سالانه بین 5 تا 8هزار نفر در کشور دچار مرگ مغزی و در ۳۶درصد موارد تیم‌های پیوند عضو موفق به جلب رضایت خانواده‌ها می‌شوند. در واقع از هر 3 خانواده ۲ خانواده برای اهدای عضو بیمار خود اعلام رضایت می‌کند. هرچند آمار بیمارستان مسیح دانشوری نشان می‌دهد سال گذشته اهداکنندگان مرگ مغزی بیش از 50درصد کل اهداکنندگان عضو ایران را تشکیل دادند که این موفقیت بسیار بزرگی است. با وجود روند روبه رشد فرهنگ اهدای عضو و همچنین رتبه اول ایران در آسیا، اما همچنان 25هزار نفر در فهرست انتظار پیوند عضو هستند و فقط ۱۷ درصد ایرانیان کارت اهدای عضو دریافت کرده‌اند. پزشکان امیدوارند با اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در این باره آمار اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی افزایش یابد و دیگر بیماری در فهرست انتظار باقی نماند. برخی از استان‌ها چون اردبیل، سیستان‌وبلوچستان، خراسان رضوی، اردبیل، یزد، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه‌وبویراحمد در اهدای عضو پیشگام هستند‌. قزوین و کرمانشاه هم از استان‌هایی هستند که به دلیل نداشتن مرکز اهدای عضو با چالش مواجه می‌شوند. 


همدان
شاید بتوان گفت یکی از مزایای کرونا برای کشور ما کاهش ترددها در جاده‌ها و به دنبال آن کاهش تصادف بود که در ادامه کاهش آمار مبتلایان به مرگ مغزی را به دنبال داشت. با وجود این سال گذشته 40 مورد مرگ مغزی در همدان شناسایی شد که از این تعداد 5 مورد کرونا مثبت اعلام و عملا از گردونه پیوند عضو خارج شدند. از 35 مورد واجد شرایط پیوند خانواده‌ 15 مورد راضی به اهدا شدند که متاسفانه 3 مورد از آن‌ها به دلیل شرایط ناپایدار قبل از رسیدن به اتاق عمل جان باختند و در نهایت 12 بیمار به اهدای عضو رسیدند. امسال نیز رضایت 3 خانواده برای اهدای اعضای بدن فرزندشان گرفته شد که 2 نفر از آن‌ها فوت کردند و به اهدا نرسیدند.

کردستان
آمار اهدای عضو در کردستان پایین است. مسئولان دانشگاه علوم پزشکی کردستان فرهنگ‌سازی را مهم‌ترین و تنها راهکار برای ترویج این فرهنگ خداپسندانه در استان می‌دانند. سال گذشته 2خانواده حاضر به اهدای عضو  شده بودند، اما شرایط اهدای عضو را نداشتند. امسال اما یک فرد مرگ مغزی اعضای بدن خود را اهدا کرد. محدودیت‌های کرونایی بر کاهش تصادف و در پی آن کاهش آمار اهدای عضو در این استان تاثیر داشته است.در کردستان  آمار بیماران دیالیزی بالاست. درصد بالایی از این بیماران دیالیزی جوان و نیازمند پیوند کلیه هستند و به‌ دلیل نداشتن بخش پیوند ناچار به استان‌های دیگر مراجعه می‌کنند.

کرمانشاه
عمل اهدا و پیوند عضو در کرمانشاه انجام نمی‌شود و برای اهدای عضو، فرد اهداکننده را به تهران منتقل می‌کنند. با وجود اینکه روزانه ۷ تا 10 نفر نیازمند پیوند عضو در کرمانشاه هستند، اما آمار اهداکننده در استان بسیار پایین است. در این روزهای کرونایی تعداد نیازمندان به پیوند از این رقم بیشتر است.سال گذشته در کرمانشاه یک نفر اهدا کننده عضو داشتیم که جان ۵ نفر را نجات داد و در حال حاضر بیش از ۲۵ مورد اهداکننده در استان شناسایی شده، اما کسی برای انجام این عمل پیش‌قدم نشده است. کرمانشاهیان در اهدای عضو در کشور در رتبه آخر هستند و این موضوع نیاز به فرهنگسازی از سوی رسانه‌ها دارد.

آذربایجان شرقی 
استان آذربایجان شرقی در زمینه اهدای عضو در شمال‌غرب کشور جایگاه ویژه‌ای دارد و رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. سال گذشته با وجود شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های زیاد ۱۸پیوند کبد در بیمارستان‌های آذربایجان شرقی انجام شد. یکی از ویژگی‌های خاص آذربایجان شرقی مشارکت بالای کادر درمان استان در اهدای عضو است. امسال هم تاکنون یک مورد اهدای عضو انجام شده است و طی آن، در آخرین روزهای فرودین، اهدای عضو یک بانوی مرگ مغزی ۴۱ ساله موجب نجات جان چند بیمار شد. در آذربایجان شرقی دانشگاه علوم پزشکی تبریز به صورت ویژه به دنبال فرهنگ‌سازی برای اهدای عضو است. 

آذربایجان‌غربی
آذربایجان‌غربی از نظر اهدای عضو در کشور و شمال‌غرب وضعیت خوبی ندارد و این روند کند موجب نگرانی مدافعان سلامت و تلاشگران اهدای عضو در این استان شده است.آخرین مورد اهدای عضو و یازدهمین مورد آن در سال 99 مربوط به اهدای اعضای بدن بانویی اهل روستای سپرغان ارومیه بود که در اثر سکته مغزی دچار مرگ مغزی و با رضایت خانواده، اعضای بدن آن مرحومه زندگی بخش 3 نفر شد.مورد دیگر مربوط به یک اهدای عضو نافرجام بود به طوری که خانواده متوفی در آخرین لحظه‌ها راضی به اهدای اعضای فرد بالای 50 سال مرگ مغزی نشدند. در صورت نیاز و با تعیین اولویت انتقال عضو از مراکز درمانی تبریز یا بالعکس نیز صورت می‌گیرد.

کرمان
از زمان شیوع کرونا، تعداد بیماران مرگ مغزی کاهش یافته و در نتیجه اهدای عضو نیز نسبت به گذشته کمتر شده است. از سال 85 که اهدا و پیوند عضو از مرگ مغزی در دانشگاه علوم‌‌پزشکی کرمان آغاز شد 196 بیمار مرگ مغزی اهدای عضو کردند و در مجموع 288 مورد پیوند کلیه (از بیمار مرگ مغزی) و 68 مورد پیوند کبد انجام شده است. همچنین 75 مورد کبد برای پیوند به شیراز ارسال شده است. بیمار مرگ مغزی در هر نقطه از استان که باشد، در صورت امکان برای برداشت ارگان‌ها (کبد وکلیه) به کرمان منتقل می‌شود یا با اعزام تیم جراحی این اقدام صورت می‌گیرد. مشکل اساسی در این استان تاخیر خانواده‌ها در رضایت برای اهدای عضو است.

مازندران
شیوع کرونا موجب شد آمار اهدای عضو در این استان بر خلاف روند رو به رشدی که در عضویت مازندرانی‌ها برای دریافت کارت اهدای عضو دیده می‌شود، کاهش یابد. طبق آمار اداره مدیریت بیماری‌های خاص و پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی مازندران، سال گذشته تعداد اهدای عضو در این استان نسبت به سال 98 با کاهش 50درصدی همراه بود و از 24 مورد به 12 مورد رسید که دلیل اصلی آن شیوع کروناست. با اینکه تعداد بیماران مرگ مغزی شناسایی شده در مراکز درمانی مازندران طی سال گذشته بیشتر شده بود، اما به دلیل مثبت شدن تست بسیاری از این افراد پس از مرگ مغزی، امکان اهدای عضو آن‌ها به بیماران نیازمند پیوند وجود نداشت. امسال نیز 4 مورد اهدای عضو در دانشگاه علوم پزشکی مازندران ثبت شد. همچنین بر اساس آمارهای دانشگاه علوم پزشکی مازندران یک اهدای عضو در سال گذشته و یک اهدای عضو در سال جاری در این شهرستان ثبت شده که مجموع تعداد اهدای عضو در این شهرستان را از سال 85 تا کنون به 86 مورد رسانده است.

گیلان
سال گذشته در گیلان ۲۰ مورد اهدای عضو انجام شد که ۱۶ مورد عمل برداشتن ارگان‌های بدن در گیلان و ۴ مورد در تهران انجام شده است. از ابتدای امسال نیز ۳ مورد اهدای عضو و به طور کلی از سال ۹۴ تاکنون ۱۵۰ مورد اهدای عضو در استان انجام شده است. گیلان در رنکینگ کشوری اهدای عضو همواره رتبه دهم و یازدهم را داشته است. در حال حاضر 2 مورد عمل پیوند کلیه و پیوند کبد در خود استان انجام می‌شود.موردهای عجیب و شگفت‌انگیزی درباره اهدای عضو در استان وجود داشته، مانند مادری که در شب تولد خود دچار مغزی می‌شود و کودک ۸ ساله‌اش او را نقاشی می‌کشد یا کودک ۹ ساله‌ای که قبل از مرگ مغزی شدن به مادرش گفته است دوست دارم اهدای عضو کنم. 

خراسان شمالی 
فرآیند اهدای عضو در خراسان شمالی از 14 سال پیش شروع شده و در 5 سال اخیر با استقبال بیشتری همراه بوده است. سال گذشته کادر درمان بخش پیوند اعضا توانستند از 10 خانواده برای اهدای عضو رضایت بگیرند که از این تعداد 5 مورد به اهدا ختم شد. 5 بیمار دیگر به دلیل ابتلا به کرونا امکان اهدای عضو نداشتند. امسال هم 5 مورد واجد شرایط اهدا معرفی شده‌اند که اداره پیوند در حال رایزنی با خانواده 2 نفر از بیماران است. کادر درمان معتقدند هنوز فرهنگ اهدای عضو در این استان رشد نکرده و به همین منظور پویشی در اینستاگرام برای دعوت پزشکان و مردم به این فرهنگ نجات‌بخش راه‌اندازی شده است.

خراسان رضوی
سال 80 برای اولین بار در کشور همزمان با دانشگاه‌های تهران و شیراز، اهدای عضو در دانشگاه علوم پزشکی مشهد با 3 عمل آغاز شد. هر سال به این آمار اضافه شد تا اینکه سال 98 اهدای اعضا توسط افراد مرگ مغزی به 125 مورد رسید.در سال 99 آمار اهدای عضو در تمام دنیا نسبت به سال‌های قبل کم‌تر شد، زیرا بسیاری از آی.سی.یوها به ویروس کرونا آلوده شدند و بیمارن مرگ مغزی به دلیل مثبت شدن تست کرونا قابلیت اهدای عضو را از دست دادند. در نتیجه فقط 53 مورد اهدای عضو در خراسان رضوی انجام شد و از ابتدای امسال تاکنون هم 10 مورد اهدای عضو انجام شده است.اهدای عضو حیدری، 30 ساله پس از مرگ مغزی در تصادف آخرین مورد اهدای عضو در استان بود که هفته اول اردیبهشت انجام شد. نکته جالب ماجرا اینکه 6سال قبل پسر 2ساله آقای حیدری نیز دچار مرگ مغزی و اعضای او نیز اهدا شده بود. 

خراسان جنوبی
سال 99 با توجه به شرایط سختی که شیوع ویروس کرونا ایجاد کرد فقط 9 عمل جراحی اهدای عضو در خراسان جنوبی انجام شد. ویروس کرونا اکثرا بیماران و اهداکنندگان را از برنامه پیوند اعضا خارج کرد و این مساله موجب پایین آمدن آمار اهدای عضو شد. امسال 5 مورد آماده اهدای عضو بودند، اما به دلیل مثبت بودن تست کرونا و همچنین موج جدید شیوع ویروس و قرمز شدن اکثر شهرهای استان عمل پیوند امکان‌پذیر نبود.مشترک بودن اتاق‌های آی.سی.یو بین بیماران کرونایی و دیگر بیماران شرایط بسیار سختی را برای انجام پیوند عضو ایجاد کرده است.بعضی از بیماران استان برای دریافت عضو به خراسان رضوی، شیراز و یزد منتقل می‌شوند که با راه‌اندازی بخش پیوند در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نیاز به مراجعه به استان دیگر رفع خواهد شد.

چهارمحال و بختیاری
چهارمحال و بختیاری پس از تهران، فارس، کهگیلویه و بویراحمد و یزد جزو 5 استان فعال در اهدای عضو است. از تاریخ تشکیل تیم پیوند عضو در استان همزمان با سال ۸۲ تاکنون با رضایت ۲۵۰ خانواده بیش از ۷۰۰ بیمار مرگ مغزی استان جداسازی و به افراد نیازمند پیوند زده شده است. سال گذشته ۱۸ مورد اهدای عضو در چهارمحال و بختیاری به ثبت رسید و از ابتدای امسال 2 مورد اهدای عضو در استان انجام شده است.در حال حاضر بخش پیوند کلیه در استان فعال است و طی ۲ سال آینده قسمت الحاقی بیمارستان هاجر به مرکزی برای پیوند کبد، قلب و سایر نسوج تبدیل خواهد شد. 

زنجان
رضایت برای اهدای عضو در زنجان طی سال‌های گذشته افزایش چشمگیری داشته است به طوری که  سال 98 از ۶۵ مورد بیمار مرگ مغزی در استان ۳۱ مورد اهدای عضو انجام شد. سال گذشته به دلیل شرایط خاص شیوع بیماری کرونا و مثبت اعلام شدن تست کرونای بیماران مرگ مغزی و قابل اهدا نبودن عضو، میزان اهدای عضو 20 مورد کاهش یافت. از ابتدای امسال تاکنون هم 8 مورد بیمار مرگ مغزی در استان تایید شده که 4 مورد اهدا، 2 مورد نداشتن قابلیت اهدا و 2 مورد رضایت نداشتن خانواده‌ها بوده است. شبکه فراهم آوری پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی زنجان از سال ۸۷ آغاز به کار کرده است.

گلستان 
متخصصان گلستان معتقدند اهدای عضو در این استان نیازمند فرهنگ‌سازی است. طبق اعلام دانشگاه علوم پزشکی، این استان در رتبه ۲۷ اهدای عضو در کشور قرار دارد. واحد اهدای عضو از سال 80 در این استان فعال، اما از سال ۸۷ که فعالیت برای اهدای عضو در استان به شکل رسمی آغاز شده است تا سال 98 بیش از ۶۵ مورد اهدای عضو در گلستان انجام شد که ۴۲ درصد از موارد جمعیت شهری و ۶۸ درصد در جمعیت روستایی بوده است. در سال 95، 13 مورد، در سال 96، 5مورد، در سال 97، 4 مورد، در سال 98 و 99 هر کدام ۵ مورد اهدای عضو در استان گلستان اتفاق افتاد.

هرمزگان 
استان هرمزگان از آذر سال ۹۷ به اهدای عضو رو آورد و استقبال مردم نشان می‌دهد روند اهدای عضو تاکنون سیر صعودی داشته است. تاکنون اعضای ۳۳ بیمار مرگ مغزی برای پیوند به بیماران نیازمند اهدا شده و زندگی دوباره به ۷۷ بیمار بخشیده شده است.کوچکترین فرد اهداکننده عضو در این سال‌ها در هرمزگان یک دختر چهار ساله بوده است. در حال حاضر  روزانه به طور میانگین بین ۷ تا ۱۰ نفر از استان هرمزگان برای دریافت کارت اهدای عضو اقدام می‌کنند.از ابتدای امسال تاکنون هم ۴ بیمار مرگ مغزی برای پیوند به بیماران نیازمند اهدا شده و زندگی دوباره به ۸ بیمار بخشیده شده است.


کهگیلویه و بویراحمد
کهگیلویه و بویراحمد جایگاه خوبی در زمینه اهدای عضو دارد به طوری که در سال 97 رتبه دوم کشور و در سال 98 جزو 3 استان برتر کشور از نظر اهدای عضو به نسبت جمعیت بوده است. سال گذشته هم 15 مورد اهدای عضو در این استان به ثبت رسید که با توجه به شیوع کرونا و کاهش آمار اهدای عضو قابل توجه بود. از سال 93 تا کنون بیش از 200 مورد اهدای عضو در کهگیلویه و بویراحمد ثبت شده است که نشان می‌دهد این فرهنگ در میان مردم استان جا افتاده. فروردین امسال هم اعضای یک جوان که در سانحه تصادف دچار مرگ مغزی شده بود برای اهدا به شیراز منتقل شد و جان 3بیمار را نجات داد. 

سمنان 
کرونا بر میزان اهدای عضو در سمنان تاثیر زیادی داشت به طوری که بر اساس آمار موجود، تعداد اهدای عضو در این استان طی سال 99را نسبت به سال 98 به کمتر از یک سوم کاهش داد. در حالی که سال 98 تعداد اهدای عضو انجام شده در این استان 17 مورد ثبت شده بود این تعداد در سال 99 با کاهشی 70 درصدی به 5 مورد رسید. از ابتدای امسال تا کنون نیز فقط یک مورد اهدای عضو در این استان انجام شده است. به گفته مسئولان دانشگاه علوم پزشکی سمنان طی یک سال اخیر مواردی از بیماران مرگ مغزی شناسایی شده که خانواده‌شان برای اهدای عضو رضایت داده بودند به دلیل مثبت شدن تست کرونا از فهرست اهدای عضو خارج شدند و این موضوع تاثیر منفی زیادی بر اهدای عضو در این استان گذاشت.

سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان با وجود همه محرومیت‌ها سهم خوبی در یکی از دستاوردهای بزرگ علم پزشکی یعنی پیوند عضو دارد. از سال 88، 1400 پیوند عضو در این استان انجام شده ‌است. از میان انواع پیوند اعضا، پیوند کلیه و قرنیه در سیستان و بلوچستان انجام می‌شود. از زمان آغاز به‌کار بخش‌های پیوند اعضا در  بیمارستان علی ابن ابیطالب (ع) زاهدان تا پایان سال 99 بیش از 350 پیوند کلیه انجام شد که 8 مورد از این پیوند‌ها مربوط به اهدای عضو بوده ‌است. همچنین بیش از هزار پیوند قرنیه در بیمارستان الزهرا (س) زاهدان نیز انجام شده است.بیش از ‌هزار  بیمار در سیستان و بلوچستان در انتظار پیوند کلیه و سایر اعضای حیاتی قرار دارند، اما مانع بزرگ اهدای عضو در استان موافقت نکردن خانواده و اطرافیان بیماران مرگ مغزی است. به طور متوسط هر ماه بین 2 تا 3 پیوند کلیه و قرنیه در استان انجام می‌شود و آمارها نشان می‌دهد امسال حدود 5 مورد پیوند عضو در استان انجام شده‌ است. 

بوشهر
آمار کل اهداکنندگان عضو ناشی از موارد مرگ مغزی در بوشهر تاکنون ۸۲ نفر است که از این تعداد ۲۵۹ ارگان برداشت شده است. همچنین این آمار نشان می‌‌دهد ۳ مورد اهدای قلب و ۸ مورد اهدای پانکراس در استان بوشهر رخ داده است. این در حالی است که در سال‌های گذشته تاکنون ۵۸۶ مورد از نیازمندان از ارگان‌های برداشت شده از موارد مرگ مغزی ساکن استان بوشهر پیوند گرفته‌اند. از ابتدای امسال هم ۴ مورد مرگ مغزی رخ داده است و فقط خانواده‌های ۲ بیمار با اهدای اعضای عزیزانشان موافقت کرده‌اند. یک بیمار به علت ابتلا به کرونا و دیگری به علت رضایت ندادن خانواده از فهرست اهدای عضو خارج شدند. 

اصفهان
اهدای عضو در اصفهان از سال 97 تاکنون روند کاهشی داشته است. در سال97  استان 52مورد  اهدا داشت. در سال 98این آمار به 42 مورد رسید و سال گذشته فقط 17مورد اهدای عضو انجام شد. از فروردین تا کنون هم عضوی اهدا نشده است.از اواخر 98 با شیوع کرونا هم بیمارستان‌ها درگیر بیماران کرونایی و هم بیماران مرگ مغزی مبتلا شدند. به این ترتیب آمار اهدا و پیوند به شدت پایین آمد به طوری که بیمارستان الزهرا (س) مرکز بیماران کرونایی شد و دیگر عمل پیوندی در آنجا صورت نمی‌گیرد. اداره پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سال گذشته به دلیل همین شرایط اعضای اهدایی را به شیراز فرستاد.

البرز
سال گذشته البرز رتبه اول از نظر تعداد موارد شناسایی در بین واحدهای شناسایی در کشور را از آن خود کرده است و در فرهنگ‌سازی این امر نجات‌بخش فعالانه عمل می‌کند. البرز بر اساس شاخص تعداد اهدای عضو جز استان‌های مهم و جانبخش بیماران فهرست انتظار است و کادر درمان این استان سال گذشته با فرهنگ‌سازی‌ها و آگاه‌سازی‌های انجام شده موفق به کسب رضایت 7/96درصدی خانواده‌های اهداکننده شدند.عمل پیوند در البرز انجام نمی‌شود و موارد شناسایی شده و منتهی به پیوند به بیمارستان‌هایی که عمل پیوند در آن صورت می‌گیرد، معرفی می‌شوند.

خوزستان
خوزستان اولین بار سال 68 پیوند کلیه را از فرد زنده انجام داد، اما هم‌زمان با تاسیس دفتر اهدای عضو در سال 82، اولین پیوند از فرد مرگ مغزی هم در این استان انجام شد که مربوط به اهدای کلیه بود. خوزستانی‌ها زمینه فرهنگی پذیرش اهدای عضو را دارند و متخصصان معتقدند فقط کافی است رسانه‌ها در این باره فرهنگ‌سازی کنند یا کادر درمان به آن‌ها آگاهی لازم را بدهد. در این استان سال گذشته 12 مورد اهدای عضو انجام شد. البته این آمار تحت تاثیر شیوع کرونا و تعطیلی بخش پیوند در 6ماهه اول سال کاهش یافته بود. امسال هم تاکنون 6 مورد پیوند از مرگ مغزی در استان ثبت شده که در یک مورد قلب یک بیمار مرگ مغزی به تهران ارسال شد و جان یک دختر 9ساله را نجات داد. 

یزد
یزد در سال 98 با ثبت ۴۷ مورد اهدای عضو رتبه اول کشور از نظر تعداد اهدای عضو نسبت به جمعیت استان را از آن خود کرده است. این موضوع در سال 99 با شیوع بیماری کرونا روندی کندتر به خود گرفت، ‌اما متوقف نشد به طوری که 38 مورد اهدای عضو در استان انجام و رتبه یزد در کشور دوم شد.در سال گذشته 3 مورد پیوند کلیه و 14 مورد پیوند کبد و پس از چند سال وقفه مجددا پیوند قلب در استان انجام شد.امسال هم از همان روزهای ابتدایی شاهد رقم خوردن اولین اهدای عضو در یزد بودیم و جوان 1۹ ساله‎ یزدی که به علت ایست قلبی دچار مرگ مغزی شده بود، نجات‌بخش هموطن دیگری شد.از ابتدای امسال تاکنون 9 مورد اهدای عضو در استان رقم خورده که آخرین آن مربوط به اهدای قلب بیماری ۴۴ ساله اهل و ساکن یزد بود که برای اولین بار در استان یزد از طریق اورژانس هوایی به تهران منتقل و به بیماری نیازمند پیوند زده شد. 

ایلام
ایلام از استان‌هایی است که سال گذشته و امسال هیچ پیوند عضوی نداشته و آمار پیوند عضو در این استان صفر است. با اینکه شعبه انجمن ملی اهدای عضو در این استان راه‌اندازی شده و برنامه‌هایی مانند همایش 3روزه اهدای عضو برگزار شده، اما تاکنون به علت همه‌گیری ویروس کرونا و نبود فرهنگ‌سازی، پیوند عضو صورت نگرفته است. مسئولان استانی معتقدند نبود شناخت جامعه از مرگ‌مغزی به عنوان نوعی مرگ و نهادینه‌ نشدن فرهنگ اهدا در جامعه از عوامل اصلی رضایت نداشتن خانواده‌ها به اهدای اعضای بدن عزیزانشان است و نیروهای داوطلب نقش مهمی در زمینه فرهنگ‌سازی دارند، چون این افراد تصمیم می‌گیرند که دلسوزانه و مسئولانه در راستای نهادینه‌کردن فرهنگ اهدای عضو مشارکت کنند.

مرکزی 
استان مرکزی با وجود قرار گرفتن در محورهای مواصلاتی پرتردد و حجم بالای تصادف‌ها و حوادثی که منجر به مرگ مغزی می‌شود، آمار پایینی در تعداد اهداکنندگان اعضای بدن دارد. سال گذشته ۴بیمار مرگ مغزی در این استان اهدای عضو داشتند که از این تعداد یک زن و ۳ مرد بودند. این افراد از ۲۸ تا ۷۱ سال سن داشتند. در فهرست این افراد نام غلامحسین قادری گرگانی دیده می‌شود؛ یکی از خیران نیکوکاری که به دلیل سقوط از ارتفاع دچار خونریزی مغزی شد. در سال ۹۸ نیز ۴ مورد اهدای عضو در مرکزی ثبت شد. سن اهداکنندگان هم بین ۳۷ تا ۵۳ سال بود. در زمینه فرهنگ‌سازی اهدای عضو فعالیت‌های جدی در استان مرکزی انجام نشده و بسیاری از شهروندان این استان تفاوت بین مرگ مغزی و کما را نمی‌دانند و تصور می‌کنند بیمار مرگ مغزی به حیات مجدد باز خواهد گشت.

لرستان
پیشینه اهدای عضو در لرستان به سالها پیش برمی‌گردد که به صورت خودجوش از سوی کادر درمان اتفاق می‌افتاد. در 15 سال اخیر 54 اهدای عضو در لرستان انجام شد تا اینکه سال 98 دستورالعمل اجرای شیوه اهدای عضو سبک ایرانی از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شد و 270 نفر از اعضای کادر درمان لرستان در این زمینه آموزش دیدند.با این اتفاق در 6 ماه آمار اهدای عضو در لرستان به 21 مورد رسید که در کل کشور رکورد محسوب می‌شد، اما با شیوع کرونا، ماجرای اهدای عضو هم زمین خورد. حتی گاهی پیش می‌آمد خانواده فرد مرگ مغزی شده برای اهدا رضایت می‌دادند، اما ابتلای بیمار به کرونا مانع از عمل می‌شد. به این ترتیب سال 99 فقط 8 مورد اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی در لرستان انجام شد که حدود یک دهم بیماران مرگ مغزی در استان است. این استان در سال 1400 دیگر اهدای عضو نداشته است.

قم
تعداد اهدای عضو در قم طی سال‌های 98 و 99 تفاوتی نداشته است. در هر یک از این سال‌ها 14 بیمار مرگ مغزی برای اهدای اعضای بدن به وزارت بهداشت منتقل شدند. بیشتر این افراد بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی شده بودند. البته سال گذشته اعضای بدن 3 بیمار مرگ مغزی به دلیل اختلال آزمایش و مثبت بودن تست کرونا قابل استفاده نبود. مورد خاص اهدای عضو در سال گذشته مربوط به پسربچه 8 ساله بود که بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی شد و با رضایت خانواده‌ به چند بیمار بدحال در فهرست انتظار زندگی و حیات دوباره بخشید. با وجود اینکه قم در سال گذشته از نظر اهدای عضو بر اساس میلیون نفر جمعیت، رتبه سوم را به دست آورده، اما فرهنگ اهدای عضو هنوز در این استان جا نیفتاده است. پخش سریال‌هایی که زندگی پس از مرگ را نشان می‌دهد در کاهش اقبال خانواده‌ها به اهدای عضو تاثیر زیادی دارد.

اردبیل
در سال 98 اردبیل رتبه نخست شناسایی بیماران مرگ مغزی و اهدای عضو در کشور را به دست آورد و فرهنگ اهدای عضو جان‌باختگان در این استان به شکل ملموسی در حال رشد است. به علت پیشتازی استان در اهدای عضو بیماران مرگ مغزی، بخش نگهداری و مراقبت از بیماران مرگ مغزی در محل ساختمان تازه‌تاسیس ترومای شهر اردبیل راه‌اندازی شده است. بنا بر آمار اعلام شده در سال گذشته 46 مورد بیمار مرگ مغزی در استان تشخیص شد که از این تعداد تست کرونای 22 مورد مثبت اعلام شد و از 24 مورد باقی مانده 11 خانواده رضایت دادند. از ابتدای امسال 6 مورد مرگ مغزی تایید شد که جان باختن فوری و وجود تومورمغزی موجب شد زمینه برای اهدای عضو مهیا نباشد.از روایت‌های تلخ اهدا عضو، اهدای عضو 2 فرزند خردسال یک خانواده است. خانواده نازنین‌زهرا بهرام‌پور تالشی 5 ساله سال ۹۹ پس از مرگ مغزی با اهدای عضو موافقت کردند. همین خانواده سال 95 نیز اعضای فرزند چهار ساله خود سبحان بهرام پور تالشی را اهدا کرده بودند.

فارس 
فارس در صدر اهداکنندگان اعضا در کشور است و بعد از آن کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری قرار دارند. سال گذشته بیش از 100 مورد اهدای عضو در استان انجام شد و فروردین امسال هم 15 اهدای عضو در شیراز انجام شده است. فارس همچنین قطب پیوند اعضا در ایران، خاورمیانه و حتی جهان محسوب می‌شود. مرکز پیوند ابوعلی سینای شیراز از نظر تعداد پیوند در سال و توان علمی بزرگ‌ترین مرکز پیوند در دنیاست. از سال 72 تا امروز فقط بیش از ۶ هزار پیوند کبد و علاوه بر آن ۶۵ پیوند روده، 5600 پیوند کلیه، ۶۰ پیوند قلب، ۵۰۰ پیوند پانکراس، 8756پیوند قرنیه، 1825 پیوند مغز استخوان، ۲۴۲ پیوند پوست و ۳۱ پیوند دست و ۳۰۰ پیوند انگشت در شیراز انجام شده است. در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰ نفر در فهرست انتظار برای دریافت عضو پیوندی کبد، کلیه، پانکراس، روده، قلب و سایر اعضای این استان هستند. در بیمارستان ابوعلی سینای شیراز سالانه بیش از هزار پیوند انجام می‌شود که اغلب آن‌ها مربوط به استان‌های دیگر است.

قزوین
قزوین مرکز پیوند عضو ندارد و اعضای بدن افراد مرگ مغزی استان در صورت رضایت اولیای دم به بیمارستان امام خمینی (ره) تهران منتقل می‌شود. سال گذشته ۶پیکر اهداکننده برای اهدای عضو به تهران اعزام و کبد، کلیه‌ و نسوجشان به بیماران نیازمند اهدا شد.با شروع طرح انتقال اهداکنندگان به تهران از سال۹۳ تاکنون ۸۱مورد اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی در استان انجام شده است. هر چند در سال‌های اخیر با اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی مناسب و صدور بیش از ۱۰۰کارت پیوند عضو خانواده‌های بیماران مرگ مغزی از این طرح استقبال می‌کنند، اما به دلیل نبود مرکز پیوند، این کار برای خانواده‌ها دشوار است یا در حین انتقال فرصت پیوند از دست می‌رود. قزوین در شاهراه مواصلاتی کشور با بیشترین حجم از تصادف جاده‌ای، سالانه به طور میانگین با بیش از ۷۰بیمار مرگ مغزی روبه‌روست که کمتر از یک هفتم به تهران منتقل می‌شوند.