نکات کوتاه اما مهم در مورد تجارت تمساح در جهان و ایران
پرورش جانور پرخاصیت
تمساحها برخلاف شکل و شمایل ترسناکشان، خدمت بزرگی به زندگی انسانها میکنند. این جانور پرخاصیت حتی استخوانهایش هم مصرف دارویی دارد. هر سال حدود ۲ میلیون طاقه پوست کروکودیل در دنیا تجارت میشود که هر طاقه آن ارزشی معادل چند هزار دلار دارد. ارزش هر کیلوگرم از گوشت این حیوان حرامگوشت نیز به 40 دلار میرسد. اما در کشور ما استفاده پزشکی از خون، استخوان و حتی گوشت این حیوان دوزیست میشود. البته صادرات گوشت و پوست کروکودیل هم سود اقتصادی بسیاری دارد.
پرورش کروکودیل در 60 کشور
برای پرورش تمساح توجیهات علمی و اقتصادی بسیاری وجود دارد .به همینخاطر هماکنون بیش از 60 کشور در جهان به پرورش این خزنده برای بهرهبرداری از پوست، گوشت و خون آن مشغول هستند. علاوه بر ساکنان جنوب شرقی آسیا که از خوردن گوشت هیچ جنبندهای دریغ نمیکنند و ثروتمندان مرفهی که باید کیف و کفششان از پوست کروکودیل باشد، مصارف پزشکی از خون و گوشت این حیوان است که پرورش آن را توجیه میکند.
اول دانش، بعد پرورش
پروانه و مجوز پرورش کروکودیل در ایران فقط درصورتی صادر میشود که علاوه بر رعایت نکات بهداشتی و نیز حداقل نکات زیستمحیطی، از تحصیلات مرتبط برخوردار باشند و از اصول علمی لازم برای نگهداری این حیوان آگاه باشند. تحقیقات شیلات ایران نشان داده افرادی که برای پرورش آبزیان و دوزیستان از دانش لازم بیبهره هستند در کار خود با شکست مواجه میشوند.
خون تمساح و جنگ با ایدز
آنطور که محققان میگویند گوشت تمساح خواص دارویی بسیاری دارد و در درمان بیماریهای تنفسی مثل آسم، و دردهای عضلانی و تقویت قوای جسمی کارگر است. وجود عاملی به نام «کروکودیلین» در خون این جانور که قدرت آن تا ۵۰۰بار قویتر از آنتیبیوتیکهای موجود است و توانسته ویروس ایدز را در محیط آزمایشگاهی به آسانی از بین ببرد، این امید را در دل دانشمندان ایجاد کرده که با خون تمساح به جنگ ایدز بروند. هماکنون در کشورهای مختلف تحقیقات برای یافتن دارویی با استفاده از خون تمساح برای درمان این بیماری مهلک ادامه دارد.
استخوانهای ضدسرطان
کروکودیل حیوانی است که همه محققان را به تعجب وا داشته است. علاوه بر خون و گوشت این حیوان که مصارف دارویی بسیار ارزشمندی دارد، تحقیقات نشان میدهد که حتی استخوانهای این دوزیست صبور هم بهکار میآید. چراکه از پودر استخوان تمساح برای درمان سرطان پوست که یکی از شایعترین سرطانهای شناخته شده است، استفاده میشود. استفاده از خون تمساح در سرمسازی و سمزدایی مجروحان شیمیایی مورد دیگری است که تاجیک به آن اشاره میکند و میگوید: تحقیقاتی انجام شده که نشان میدهد از خون این خزنده میتوان در سمزدایی از بدن مجروحان شیمیایی استفاده کرد، البته تا آنجایی که ما اطلاع داریم در ایران هنوز تحقیقات جدی در این زمینه انجام نشده است.
سازگاری کروکودیلها با خانمها
تحقیقات نشان میدهد60 تا ۷۰ درصد پرورشدهندگان تمساح در دنیا، خانمها هستند. پرورش این حیوان، کاری دقیق و پر از ظرافت و ریزهکاری است که خانمها از عهده آن بهتر بر میآیند، نخستین پرورشدهنده کروکودیل در ایران هم یک خانم است.
ایران مناسب است
اگر قصد پرورش کروکودیل در ایران را دارید باید به مناطقی مهاجرت کنید که حداقل یکچهارم از سال هوا در آن گرم و مرطوب باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی و وجود آب شور، پتانسیل پرورش تمساحهای آب شور وجود دارد. برای اینکه کروکودیلها پوست لطیف و مرغوبی داشته باشند، لازم است منطقه پرورششان دستکم در سهچهارم از طول سال گرم و مرطوب باشد.
زیست تمساح
حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یکبار و گاه دوبار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم میگذارد و دارای سرعت رشد بالایی است، بهطوری که بهازای مصرف هر یک کیلوگرم ماده غذایی، یککیلوگرم افزایش وزن دارد. بهترین دما برای پرورش تمساح، بین ۲۸ تا ۳۴ درجه سانتیگراد است و بهترین رطوبت برای پرورش این حیوان بین ۷۵ تا ۹۰درصد است؛ یعنی جانور تقریباً بهطور مرتب باید در آب باشد.
نوزادی 30 درجهای
نوزادان کروکودیلها تا یک سالگی باید در فضای سرپوشیده نگهداری شوند و جانورانی که بیشتر از یک سال سن دارند درصورت فراهم بودن شرایط هوایی مورد نیازشان، ۳۰درجه به بالا، میتوانند در محیط باز پرورش یابند و در غیراین صورت باید در گلخانههای بزرگ با آبگیرهای جداگانه نگهداری شوند.
تغذیه تمساح پرورشی
کروکودیلها برای تغذیه نیاز به جیره غذایی کامل شامل پروتئین، قند، ویتامین و املاح دارند که این غذا را میتوان از ضایعات کشتارگاهی و تلفات دامداریها و مرغداریها البته زیرنظر ادارات دامپزشکی و ضایعات صید آبزیان به اضافه افزودنیهای مجاز تامین کرد. البته نگران نباشید تمساحها پرخوراک نیستند و قدرت جذب بالایی در مواد غذایی دارند همانطور که گفته شد تقریباً به اندازه غذایی که میخورند وزن میگیرند.
پوست 1500 دلاری
دوره پرورش کروکودیل چهارساله است و طبق گفتههای پرورشدهندگان این دوزیست در ایران حدوداً 3میلیارد تومان برای شروع باید هزینه کنید. هماکنون قیمت هر نوزاد کروکودیل از ۸ میلیون شروع میشود. هر پوست هم حدود ۱۵۰۰ دلار قیمت دارد. قیمت هر کیلو گوشت هم حدود ۴۰ دلار است.
نوپک (مزرعه کروکودیلها) و حمایت از حیات وحش
نوپک یک خانواده 20نفره از پرسنل، کارشناسان، دامپزشک و مدیریت است. بهخاطر گردشگرپذیر بودن طرح یکی از مقاصد گردشگران جزیره قشم است.این موفقیت بیشتر از این جهت دلنشینتر میشودکه برای بیشتر از ۲۰ نفر شرایط شغلی فراهم کرده و تاکنون چند میلیارد تومان درآمدزایی داشته که به غیراز حقوق پرسنل، مابقی درآمد صرف همین مجموعه شده است؛ «ما به جای آنکه به فکر فعالیت دیگری باشیم، تلاش میکنیم با صرف کردن سود مجموعه در بخشهای مختلف آن، به رشد و شکوفایی مزرعه و پارک کروکودیلهایشان کمک کنیم.» از جمله فعالیتهای دیگر نوپک حمایت از حیاتوحش نیازمند درمان، تیمار و پرستاری جزیره قشم است. این مجموعه داوطلبانه و زیرنظر سازمان محیطزیست کشور بهصورت مرکز خدمات دامپزشکی و بیمارستانی حیاتوحش عمل میکند. بهطوریکه در 10سال گذشته حیوانات مختلفی ازجمله لاکپشت پوزه عقابی، آهو(جبیر)، پلیکان، مرغ دریایی، عقاب، کرکس و... مورد مداوا قرار گرفتهاند.