خانه فرانسوی دوست

مهدیا گل محمدی

آکیرا کوروساوا، ژان لوک گدار و عباس کیارستمی. مثلثی که به گواه آن دو کارگردان ژاپنی و فرانسوی حول یک محور می‌چرخند و آن هم هنر برای هنر است. موج نوی سینمای جهان اگرچه پیش از او هم به مرزهای ایران رسیده بود اما نگاه خاص عباس کیارستمی، کارگردان و عکاس نام‌آشنای ایرانی آنقدر جهانی شد که موج نوی سینمای ایران را با نام او گره زده‌اند. این هنرمند فقید برای نگاه خاص و فنومنالیستی (پدیده انگارانه) خود ارزش قائل بود که هیچ‌گاه به رنگ عناصر هنری مرسوم در نیامد بلکه خود به آنها رنگ داد. همین نگاه خاص باعث شد او فراتر از مرزهای کشورش نظر منتقدهای بسیاری را در جهان به آثارش معطوف کند. حالا پس از مرگ نابهنگام او در سال 2016 میلادی مرکز ملی فرهنگ و هنر ژرژ پمپیدو در پاریس به مناسبت بازگشایی پساکرونایی خود پس از چند ‌ماه تعطیلی، برنامه کامل مرور آثار عباس کیارستمی را برگزار می‌کند. آغاز نمایشگاه مرکز ملی هنر و فرهنگ ژرژ پمپیدو از تاریخ ۲۹ می ‌برنامه‌ریزی شده که همزمان با آغاز فعالیت مجدد سالن‌های سینما، موزه‌ها و مکان‌های فرهنگی پس از 6‌ماه تعطیلی در فرانسه به‌دلیل کروناست. برنامه مرور آثار کیارستمی همچنین با برپایی یک نمایشگاه هنری با عنوان «دوستمان کیارستمی کجاست؟» در مساحتی بیش از هزار مترمربع در مرکز هنری ژرژ پمپیدو همراه خواهد بود که شامل نمایش مجموعه‌ای از عکس‌ها و چیدمان‌های دیده‌نشده این هنرمند خواهد بود. محل این رویداد که اکنون به نوعی خانه کیارستمی است به‌عنوان بزرگ‌ترین موزه هنر مدرن در اروپا شناخته می‌شود. برای آشنایی با ابعاد شخصیت کیارستمی به جای کلوزآپ روی شخصیت او باید لانگ شاتی از تأثیر او بر سینمای ایران و جهان را کلیک بزنیم. در فیلم «خانه دوست کجاست» نه اشتباه دانش‌آموزی که دفتر مشقی را گم می‌کند اهمیتی دارد نه اضطراب کودکی که می‌خواهد دفتر مشق را به هر قیمتی شده به صاحبش برساند. تمام اینها بهانه‌ای است تا کودک طی سیر و سلوکی میان دو روستا با پدیده وظیفه‌گرایی خود روبه‌رو شود. در نگاه کیارستمی هر پدیده‌ای حتی مرگ سنگ محکی است که عیار نگاه ما به زندگی را محک می‌زند.