جریان رودخانه کرج

زهرا اشرف‌زاده-خبرنگار

چند سالی است با شروع فصل گرما، البرز درگیر بحران کم‌آبی می‌شود، اما امسال زنگ خطر این بحران زودتر به گوش می‌رسد و آن را از کمبود بارش در زمستان سال گذشته و بهار امسال می‌توان به خوبی حس کرد. گزارش‌های هواشناسی هم کاهش 34درصدی بارش‌ها نسبت به سال قبل را نشان می‌دهد، اما مساله‌ای که نگرانی‌ها را دو چندان کرده، طرح انتقال آب رودخانه کرج به تهران است. به گفته کارشناسان، این طرح که قرار است بحران آب در پایتخت را به حداقل برساند، علاوه بر آسیب به کشاورزی و زیست‌بوم منطقه موجب بحران در تامین آب آشامیدنی مردم البرز می‌شود؛ بحرانی که سال‌هاست در شهرها و روستاهای استان اتفاق افتاده و حالا ممکن است پررنگ‌تر از قبل نمایان شود. سطح آب‌های زیرزمینی البرز به شدت کاهش یافته و با وجود این، برخی از شهرستان‌های البرز از آب‌های سطحی درون استانی سهمی ندارند و چشم‌انتظار افزایش حقابه از سدهای استان 
|هستند.

البرز، نیازمند افزایش سهم از منابع آبی
یک فعال محیط‌زیست و عضو سمن همایاران منابع آبی با بیان اینکه البرز بیش از 3 میلیون نفر جمعیت دارد که سالانه 100 هزار نفر به آن افزوده می‌شود به همشهری می‌گوید: «بسیاری از مناطق استان حتی در روستاها با کم‌آبی مواجه هستند و کیفیت آب آشامیدنی مصرفی شهروندان هم بسیار پایین است. در این شرایط چرا باید آب رودخانه کرج به تهران برود؟ جمعیت تهران هم هر روز بیشتر می‌شود و انتقال آب با حجم‌ فعلی جوابگوی نیاز آبی پایتخت در آینده نیست در حالی که برداشت بیشتر از آب رودخانه کرج پیامدهای بیشتری را به‌همراه خواهد داشت.»
«مریم خدابین» با بیان اینکه بیش از 80درصد آب آشامیدنی البرز از منابع زیرزمینی تامین می‌شود که حیات آن‌ها وابسته به رودخانه کرج است، می‌افزاید: «تونل انتقال آب عامل تخریب و خشک‌شدن منابع آب زیرزمینی است و وجود دشت‌های ممنوعه، نشست سفره‌های زیرزمینی، فرونشست خاک و تخریب آب‌خوان‌ها نشان می‌دهد البرز به شدت نیازمند آب سدهای کرج و طالقان است.»

دوبرابر شدن حقابه البرز از سدهای استان
مدیر دفتر مطالعات پایه آب شرکت آب منطقه‌ای البرز با اشاره به دوبرابر شدن حقابه  استان از آب‌های سطحی و سدهای طالقان و امیرکبیر به همشهری می‌گوید: «یکی از دغدغه های اصلی درباره انتقال آب از سد امیرکبیر به تهران با تونل، کمبود و بی‌کیفیت شدن آب آشامیدنی البرز بود. سال گذشته این دغدغه با دو برابر شدن حقابه استان از ۵۵ میلیون  به ۱۱۰میلیون متر مکعب در سال رفع شد که پس از تکمیل ساخت بخش سوم تصفیه‌خانه شماره 2 استان و همچنین ساخت تصفیه‌خانه شماره 3 وارد مدار خواهد شد.»
«سعید نقدی» با اشاره به ساخت رینگ سراسری تامین آب آشامیدنی نظرآباد، اشتهارد و ساوجبلاغ از سوی آب منطقه‌ای که با تامین اعتبار اجرا خواهد شد، می‌افزاید: «با ایجاد تصفیه خانه‌ها و رینگ سراسری مدیریت یکپارچه در منابع آبی شکل خواهد گرفت و مشکل کم‌آبی استان حل خواهد شد. با ورود این حجم از آب سطحی به چرخه مصرف، علاوه بر رفع مشکلات تامین آب و کمک به سفره‎های زیرزمینی، سطح کیفی آب نیز افزایش خواهد یافت.»
به گفته وی، تهران و البرز در یک اقلیم قرار دارند و با توجه به یکپارچگی‌های این 2 استان نمی‌توان آن‌ها را جدا از هم دید و بنابراین لازم است نگاه ملی نسبت به مساله آب داشته باشیم. 
نقدی با بیان اینکه 2 برابر شدن حقابه استان بعد از سا‌ل‌ها محقق شده است، ادامه می‌دهد: «قرار است همین سهم برای تهران از منابع دیگر تامین شود.»

بحران آب، یک مساله ملی
مدیر دفتر مطالعات پایه آب شرکت آب منطقه‌ای البرز با تاکید بر حفظ حیات رودخانه کرج می‌گوید: «طبیعی است که مسئولان و مردم استان درباره انتقال آب و به خطر افتادن اکوسیستم منطقه نگران باشند، اما این طرح کارشناسی شده است. برای اینکه حیات منطقه هم به خطر نیافتد، قرار است فقط 2 متر مکعب در ثانیه، آب از تونل به تصفیه‌خانه ششم تهران منتقل شود و بقیه در محدوده سد کرج تا ایستگاه قدیمی بیلقان جاری باشد و مانند گذشته از جریان طبیعی رودخانه و محل قبلی یعنی آبگیر بیلقان به تصفیه‌خانه شماره یک و دو منتقل منتقل شود. ما به صورت آنلاین حجم آب برداشت شده را پایش می‌کنیم و افزایش حقابه استان از سد امیرکبیر و انتقال آن از رودخانه کرج از دیگر عوامل حفظ رودخانه کرج خواهد بود.»
نقدی با بیان اینکه بحران آب یک مساله ملی است و همه کشور با آن درگیر هستند، تاکید می‌کند: «خوشبختانه  برنامه سازگاری با کم آبی البرز در چهار بخش آشامیدنی، کشاورزی، صنعت و فضای سبز تدوین و پیش‌بینی و به همه اداره‌های استان ابلاغ شده است. طبق این برنامه توسعه هر استان باید براساس منابع آبی پایدار باشد و پیش‌بینی می‌شود با اجرای این برنامه تا افق ۱۴۰۵ میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی به میزان ۱۳۵.۵ میلیون مترمکعب کاهش یابد.»