تکمیل مسیر دوچرخه پایتخت تا 1401

زینب زینال‌زاده- خبر‌نگار

 کووید- 19این روزها به مرگبارترین واژه تبدیل شده است و برای در امان ماندن از آن چاره‌ای جز رعایت موارد بهداشتی و فاصله اجتماعی یک تا یک و نیم متری نیست؛ فاصله‌ای که در برخی از مکان‌ها مانند اتوبوس و مترو رعایت نمی‌شود و از این‌رو شهرداران برخی از شهرهای بزرگ دنیا دوچرخه را به‌عنوان بهترین مد حمل‌ونقل منطبق با رعایت فاصله اجتماعی معرفی و برای توسعه آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. براساس آمارها از زمان شیوع کرونا حدود 62درصد سفرهای درون شهری در کپنهاگ با دوچرخه انجام می‌شود. شهردار بوئنوس‌آیرس هم از ایجاد 60کیلومتر مسیر جدید دوچرخه‌سواری همزمان با شیوع کرونا خبر داده و شهردار هلسینکی هم 105ایستگاه دوچرخه و هزار و 50دوچرخه اشتراکی جدید برای شهروندان فراهم کرده است. به واقع می‌توان گفت که پاندمی کووید- ۱۹ زیرساخت‌های شهری را برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی متحول کرد و امروز بسیاری از مردم به استفاده از آن روی آورده‌اند و ترویج دوچرخه‌سواری در شهرهای خودرو محور چون تهران قطعاً امری لازم و ضروری است.
کرونا این روزها در ایران روی موج چهارم قرار گرفته است و رنگ شهرهای کشور زرد، نارنجی و قرمز شده‌اند و در چنین شرایطی، تعداد کثیری از مردم از بین رفتن فاصله‌ اجتماعی در ناوگان حمل‌ونقل عمومی را  از عوامل خطرناک می دانند و خواهان توسعه و رفع نواقص در شبکه اتوبوسرانی و مترو هستند.  پیروز حناچی در گفت‌وگو با همشهری گفت که ناوگان حمل‌ونقل عمومی یک موضوع حاکمیتی است و دولت در این بخش باید به شهرداری کمک کند اما با شروع تحریم‌ها دولت هیچ کمک مستقیمی در تامین تجهیزات و رفع کمبودهای ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران به شهرداری نکرده است. مدیریت شهری در چنین شرایطی منتظر حمایت‌های دولت نمانده است و با استفاده از منابع مالی‌ای که در اختیار داشته، توانست سال گذشته 250دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس به ناوگان اتوبوسرانی اضافه و واگن‌های مترو را هم اورهال کند اما با توجه به اینکه بیش از 50درصد ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت فرسوده است، کارهای انجام شده مسکنی بیش نیستند.

لغو طرح ترافیک، پاک کردن صورت مسئله
سیر صعودی کرونا در هفته‌های اخیر سبب شد مسئولان ستاد مقابله با کرونا روی گزینه دیگری برای رعایت فاصله اجتماعی فکر کنند که در نهایت به لغو طرح ترافیک اجماع کردند. تصمیمی که بلافاصله محسن هاشمی رفسنجانی،  رئیس شورای شهر تهران به آن واکنش نشان داد و گفت: «لغو طرح ترافیک تجربه ناموفق است. چرا که با این کار بخش عمده‌ای از مردم که نمی‌خواهند از حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند در خانه‌هایشان می‌مانند اما وقتی اجازه داده می‌شود از خودروهایشان به‌صورت تک سرنشین استفاده کنند، به شهر می‌آیند و این ترددها سبب شلوغی و افزایش ترافیک می‌شود.» محمد علیخانی، عضو دیگر شورای شهر هم لغو طرح ترافیک را در جلوگیری از شیوع کرونا بی‌تأثیر دانست و گفت که   با لغو طرح ترافیک فقط صورت مسئله مقابله با کرونا پاک می‌شود.  سیدمناف هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران هم در گفت‌وگو با همشهری عنوان کرد که اجرای این طرح از اوایل اردیبهشت‌ماه شروع شده و تأثیری در کاهش حجم مسافران اتوبوس و مترو نداشته است اما برابر تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا تا پایان این هفته لغو طرح ترافیک تمدید شده است. به گفته او‌ یکی از راه‌های مناسب در چنین وضعیتی تشویق شهروندان به استفاده از دوچرخه است که خوشبختانه بسترهای خوبی برای  این منظور ایجاد شده است.

تهران زیرپای دوچرخه‌سواران
بحث توسعه دوچرخه و ورود این وسیله نقلیه بی‌دود به ناوگان حمل‌ونقل عمومی در تهران به دهه 90برمی‌گردد. زمانی که مطالعات جامع دوچرخه‌سواری انجام و در نهایت به تدوین سند برنامه جامع توسعه دوچرخه‌سواری در تهران منتهی شد و پاندمی کووید- ۱۹ زیرساخت‌های شهری را برای دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی متحول و مردم را بیش از پیش به استفاده از این وسیله ترغیب کرد. در حقیقت سال‌های اخیر مدیریت شهری با تغییر رویکرد گام‌هایی را در راستای تبدیل تهران از شهر خودرو محور به انسان محور برداشت و به‌گفته یعقوب آزاده‌دل، مدیر واحد توسعه حمل ونقل پاک معاونت حمل‌ونقل شهرداری تهران، ساخت 550کیلومتر مسیر دوچرخه و پیاده در دستور کار معاونت فنی شهرداری تهران قرار گرفته است که این کار تا پایان سال 1401به اتمام می‌رسد. براساس برنامه‌ریزی انجام شده در راستای توسعه مسیر دوچرخه در هر یک از مناطق پایتخت باید سالانه حدود 5کیلومتر مسیر دوچرخه احداث شود که تا‌کنون 260کیلومتر ساخته و بهره‌برداری شده است. آزاده‌دل به استقبال مردم از این مد حمل‌ونقل پس از شیوع کرونا اشاره کرد و به همشهری گفت: «از ابتدای سال گذشته یعنی همزمان با اپیدمی کرونا استفاده از دوچرخه در پایتخت دوبرابر شده و اکنون سهم دوچرخه از سفرهای درون شهری به حدود یک درصد رسیده است که با توسعه و اتمام مسیرهای دوچرخه پایان سال 1401 این سهم قطعا به 1.5درصد افزایش می‌یابد.» به‌گفته او با تکمیل شدن شبکه 550کیلومتری دوچرخه در تهران روزانه حدود 305هزار سفر درون‌‌شهری با دوچرخه انجام می‌شود.

   اقدامات انجام شده در راستای توسعه مسیر دوچرخه
   طرح بهسازی پیاده‌رو و مسیر دوچرخه در 177معبر به اتمام رسیده است.
    عملیات مرمت و بهسازی در 136معبر شروع شده است.
   229کیلومتر پیاده‌رو بهسازی و به مسیر دوچرخه تجهیز شده است.
  244معبر دارای مجوز برای بهسازی و تجهیز به مسیر دوچرخه هستند.
     دوچرخه‌های اشتراکی سهم 40درصد و دوچرخه‌های شخصی هم سهم ۶۰ درصدی در توسعه حمل‌ونقل پاک دارند.