رادیو و تلویزیون ایران گویندگان بزرگی به خودش دیده است که برخی از آن‌ها، بزرگ‌تر و خاص‌تر و معیارتر و الگوتر از دیگران شده‌اند. بازخوانی تجربیات و زندگی برخی از این گویندگان می‌تواند برای علاقه‌مندان به اجرا و گویندگی و...، کارساز باشد. البته همه گویندگان شاخص همین شش موردی که مطرح کرده‌ایم نیستند؛ اگر برخی جا افتاده‌اند بر ما ببخشایید که محدودیت، همزاد رسانه است. با هم نگاهی به شش گوینده مطرح و دلیل موفقیت‌شان که می‌توانید الگوبرداری کنید، می‌اندازیم.
راهکار: دانش و احترام
اسماعیل میرفخرایی
یکی دیگر از مشاهیر اجرا و گویندگی در ایران را باید بدون شک اسماعیل میرفخرایی بدانیم؛ مردی که با وجود او به دنیای علم و دانستنی‌ها و ... سفر می‌کردیم و بیشتر می‌دانستیم. او را پایه‌گذار برنامه‌های علمی در رادیو و تلویزیون یاران و نیز از اولین‌های این رسانه در کشورمان می‌دانند. متولد 1325 تهران است. میرفخرایی همچنین از برنامه‌سازان شاخص صداوسیمای ایران بوده و در کارنامه‌اش بیش از 500 برنامه که تهیه‌کنندگی‌اش را عهده‌دار بوده، وجود دارد. در موردش می‌گویند که از آن‌دست مجری‌هایی است که این مهمانان او بودند که به حضور در برنامه و نزد او مفتخر بودند؛ تا اینکه مجری به حضور مهمان مفتخر باشد. یعنی به چنین جایگاهی از برند رسانه‌ای و علمی رسیده بود. جالب اینکه او نیز تا مقطع دکترایش را در استرالیا خوانده است. از دلایل موفقیت او، می‌توانیم به معلمان خوبی که در حوزه اجرا داشت اشاره کنیم. ضمن اینکه در حوزه دانش نیز اطلاعات و دانستنی‌های کامل و به‌روزی داشت و همین باعث می‌شد که به‌شدت احترام‌برانگیز ظاهر شود. او نیز به سنت قدیمی، به‌شدت در برخورد با مهمانان خود ادب و احترام را رعایت می‌کرد.
راهکار: مطالعه بسیار
اکبر عالمی
یکی از کاردرست‌ترین مجری‌های تلویزیون ایران را باید بدون شک اکبر عالمی بدانیم؛ مردی که با حضور و وجود او در دهه60 بود که دنیای سینما را دوباره کشف کردیم. متأسفانه در پاییز سال گذشته به دلیل کرونا او را از دست دادیم. دکترای سینما از انگلستان داشت و در زمینه مستندسازی، گویندگی، تدریس در دانشگاه و ... فعالیت می‌کرد. «آن روی سکه»، «هنر هفتم» و «سینما ماورا» از مهم‌ترین برنامه‌های تلویزیونی او بودند که ما را به دنیای سینما می‌کشاند. یکی از نکته‌های مهمی که دکتر عالمی در گفت‌وگویی که با وی داشتیم به آن اشاره می‌کرد، بحث مطالعه است و اینکه خودش اینقدر از دوربین می‌‌ترسید، سعی می‌کرد با مطالعه فراوان جلوی دوربین حاضر شود. جالب اینکه وقتی فیلمی را بررسی می‌کرد، درباره خود فیلم و کارگردانش و موضوعی که فیلم درباره آن ساخته شده، کلی مطالعه می‌کرد؛ طوری که گاهی به گفته خودش نزدیک به 10 کتاب درباره‌اش می‌خواند. به گونه‌ای که گاهی احساس می‌کردند او کارشناس تاریخ مسیحیت یا دیگر موضوعاتی است که فیلم‌ها در آن شکل گرفته است.
راهکار: صداپیشگی و طنز
منوچهر نوذری
یکی از خاص‌ترین مجریان ایرانی را بدون شک باید منوچهر نوذری بدانیم؛ مردی که انگار همه چیز بلد بود و می‌توانست یک‌دو جین مزیت نسبی برای خودش ایجاد کند. او با برنامه «هزار برگ، هزار رنگ» بود که به مخاطبان معرفی شد. بعدها او را با «صبح جمعه با شما» در رادیو و «مسابقه هفته» در تلویزیون باید به یاد بیاوریم؛ برنامه‌هایی که هر کدام‌شان به‌تنهایی نشان می‌دهند با چه گوینده و مجری توانمندی روبه‌رو هستیم. او البته بعدها برنامه‌هایی دیگر را هم اجرا کرد. اما چرا منوچهر نوذری اینچنین اوج گرفت و از پایه‌ها و استوانه‌های اجرای ایران شد؟ قطعا به یک یا دو علت اشاره کرد. مجموعه‌ای از علل بودند که باعث ایجاد چنین جایگاهی شدند. اما مهم‌ترین علت را باید در احاطه بی‌نظیر نوذری در اجرا و صداپیشگی بدانیم. البته که اطلاعات او مهم بودند، اما چیزی که باعث می‌شد تا او یگانه دنیای اجرا به نظر برسد، تسلط او بر صدا و آواها و نیز بازیگری در صدا بود؛ امری که شاید خیلی از مجریان ما حتی با آن بیگانه باشند. طنازی همیشگی او را هم نباید در ماندگاری‌اش از یاد ببریم.
راهکار: اطلاعات و تداوم
عادل فردوسی‌پور
یکی دیگر از گزارشگران و مجریانی که زندگی و سیر حرکت او می‌تواند برای کسانی که به این حوزه علاقه‌مند هستند سراسر آموزش باشد، همین عادل فردوسی‌پور است. اوایل که قصد ورود به صداوسیما و تست دادن را داشت، خیلی‌ها به صدا و میمیک چهره‌اش می‌خندیدند که چطور یک پسرک لاغراندام با آن صدای غیرقاعده‌مند خود آمده تا گزارشگری کند. او اما به جادوی «دوام آوردن» اعتقاد داشت. ضمن اینکه زبان انگلیسی‌اش هم حرف نداشت و همین باعث شد تا اطلاعات مورد نیازش را از منابع اصلی استخراج کند. اوایل فوتبال گزارش نمی‌کرد، تا اینکه به طور تخصصی روی فوتبال کار کرد. بعدش هم برنامه نود را ایجاد کرد که عملا تبدیل به برند او در تلویزیون ایران شد. خیلی‌ها لذت فوتبال را به این می‌دانند که با گزارش‌های این گزارشگر باشد. اطرافیانش می‌گویند که زمان تولید برنامه نود، به طور همزمان با چند تا نمایشگر فوتبال‌های مختلف را نگاه می‌کرد و در عین حال با موبایل خودش، اخبار اینترنتی فوتبال را دنبال می‌کرد. رمز و راز او، به‌واقع دوام آوردن و پا پس نکشیدن و همچنین غرق شدن در علاقه‌اش بود؛ در فوتبال.
راهکار: صدایت را دریاب
مهران دوستی
او نیز یکی از صداهای جادویی و خاص رادیوی ایران بود که دست بر قضا اصلا هم دوست نداشت به تلویزیون برود. او خودش را آدم رویاپردازی می‌دانست و دوست نداشت به قول خودش، با تصویری که دیگری برایش ساخته و پرداخته کرده، به مخاطب عرضه شود و به همین دلیل دنبال رادیو بود. فعالیت او از سال 59 اتفاق افتاد؛ گوینده برنامه نیامده و او به جایش گویندگی کرد و همین اتفاق، یک مسیر دنباله‌دار شد. به خاطر صدای خاص و پرطنینی که داشت، از ابتدای دفاع مقدس، گویندگی اعلامیه‌های مربوط به جنگ را هم برعهده گرفت و از سال 65 نیز که رادیو جبهه راه‌اندازی شد، اولین گوینده این رادیو بود. صدای حماسی و پرطنین او همچنین در نریشن برنامه‌های مختلف و البته تیزرهای تبلیغاتی گوناگون نقش بسته است. بدون شک بزرگ‌ترین دلیل موفقیت او را باید نوع خاص و قدرت صدایش بدانیم؛ صدایی که به‌شدت پرشور و حماسی بود. اطلاعات خوب فرهنگی او نیز مزید بر علت بود. اما از دیگر دلایل موفقیتش، تمرکزش روی رادیو بود؛ نه روی تلویزیون؛ برعکس دیگر مجریان. بزرگ‌ترین توصیه‌اش نیز این بود که اول صدای خودتان را گوش کنید و ببینید واقعا به درد گویندگی می‌خورد یا نه.
راهکار: شخصیت صدا
بهروز رضوی
صدای این مجری، صداپیشه و هنرمند رادیو و تلویزیون ایران نیز، از آن‌دست صداهای خاص و به یاد ماندنی است که غالب ما آن را می‌شناسیم و در حافظه شنیداری‌مان داریم. از سال 1347 بود که گویندگی رادیو را آغاز کرده و حتی طبع شعری هم دارد. جالب اینکه او به پاس یک عمر فعالیت فرهنگی و رسانه‌ای، بدون درخواست خودش نشان درجه یک هنری هم گرفته است. نکته جالب در مورد او، علاقه‌اش به رادیو است؛ با اینکه امکان کار در تلویزیون و سینما و حتی دیگر هنرها را داشته است. مورد دیگر، چند وجهی بودن این چهره است؛ شاعری، بازیگری، روزنامه‌نگاری و .... اما دلیل موفقیت رضوی چیست؟ شاید صدای پرطنین و خاص او. اما این صدا، به قول رشید کاکاوند، شخصیت فرهنگی دارد و شاید این، همان نکته خاص و راز مگو باشد. وسعت مطالعات و نیز وسواس او به اعراب درست واژه‌ها، از او یک گوینده معیار ساخته است. مردی که حتی با صدای سلام کردنش، فرهنگ منتقل می‌شود؛ دیگر چه برسد به اینکه عاشق رادیو و پایه برنامه‌های فرهنگی هم باشد.
درباره رمز و رازهای ماندگاری چند تن از معتبرترین مجریان تاریخ رادیو و تلویزیون
ایستاده در قله‌ها
در همینه زمینه :
گشتی در اقتصاد ایران
