گزارش
صف‌کشی نظامی در دریای سیاه
همزمان با انتقال ناوگان دریایی روسیه به دریای سیاه، کشورهای انگلیس و آمریکا برای اعزام ناوهای خود به نزدیکی سواحل اوکراین آماده می‌شوند.
پس از شکست ترامپ و روی کار آمدن بایدن، کاهش تنش‌های خارجی در دستور دیپلماسی آمریکا قرار گرفته است. به این ترتیب پرونده‌های چین، اروپا، کشورهای خاورمیانه و شاید از همه مهم‌تر ایران، شاهد تحولات مهمی در مسیر تنش‌زدایی طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر بوده‌اند. در این میان اما وضعیت یک جبهه به کلی متفاوت است؛ روسیه. تنش‌های روزافزون میان واشنگتن و مسکو در دوران بایدن خیلی زود از سطح مجادلات رسانه‌ای و دیپلماتیک فراتر رفته و رنگ و بوی نظامی به‌خود گرفته است. پس از تحریم‌های متقابل و اخراج دیپلمات‌های 2 کشور، حالا رسانه‌های بین‌المللی از حرکت ناوگان‌های نظامی آمریکا، اروپا و روسیه به‌سوی دریای سیاه خبر می‌دهند؛ منطقه‌ای که بدون شک یکی از میادین اصلی نبرد میان روسیه و غرب طی سال‌های آینده خواهد بود.
به گزارش شبکه راشاتودی، همزمان با تحرکات برخی ناوگان‌های اروپایی، نیروی دریایی روسیه تعدادی از کشتی‌های نظامی خود را از دریای شمال و بالتیک، از طریق تنگه بسفور به‌سوی دریای سیاه اعزام کرده است. راشاتودی همچنین از انتقال قریب الوقوع بخشی از ناوگان دریایی روسیه از دریای خزر به شرق شبه جزیره کریمه خبر داده است.
دولت روسیه روز سه‌شنبه حرکت کشتی‌های نظامی خارجی از 3مسیر منتهی به شبه جزیره کریمه را به‌دلیل برگزاری مانور ممنوع اعلام کرده بود. این تصمیم مسکو، انتقاد تند مقامات ارشد آمریکا و اروپا را به‌دنبال داشته است. سرگئی ریباکوف، معاون وزیر خارجه روسیه روز گذشته در واکنش به این انتقادات گفت: «به این جنجال‌های رسانه‌ای عادت کرده‌ایم. آنچه ممنوع شده صرفا عبور ناوگان نظامی است و حرکت کشتی‌های تجاری به‌طور طبیعی ادامه دارد.» با این حال به‌نظر می‌رسد توجیهات روسیه برای کشورهای غربی چندان قانع‌کننده نیست، چرا که دولت انگلیس با موافقت پارلمان این کشور تصمیم گرفته به‌زودی یک ناوگان نظامی را برای حمایت از اوکراین به‌سوی دریای سیاه اعزام کند.
ممنوعیت‌های دریایی و هوایی
اداره کشتیرانی و آب‌های وزارت دفاع روسیه روز سه‌شنبه از تعلیق حرکت کشتی‌های نظامی خارجی در 3منطقه منتهی به شبه جزیره کریمه تا تاریخ 31اکتبر (6ماه دیگر) خبر داد. این مناطق شامل امتداد ساحل کریمه از سواستوپول تا گورزف، حریم دریایی جزیره کرچ در خلیج اوبوک و همچنین بخش غربی سواحل کریمه می‌شود؛ بخشی که از دهه‌ها قبل تاکنون محل برگزاری مانورهای دریایی شوروی و دولت فدرال روسیه بوده است. به نوشته روزنامه العربی الجدید، اگرچه روسیه به لحاظ قانونی حق برقراری محدودیت موقت در مناطق اول و سوم (برای اهدافی نظیر برگزاری مانور نظامی) را دارد، اما ایجاد ممنوعیت برای ناوگان‌های خارجی در محدوده خلیج اوبوک غیرقانونی است. با وجود این مانور نظامی روسیه در تمام مناطق مذکور از روز گذشته با مشارکت بیش از 20کشتی آغاز شده است. همچنین براساس اطلاعیه نوتام (هشدار بین‌المللی برای خلبانان) روسیه تا 24آوریل (شنبه هفته آینده) هرگونه پرواز هوایی خارجی بر فراز شبه‌جزیره کریمه و دریای سیاه را نیز ممنوع اعلام کرده است.
جان کربی، سخنگوی پنتاگون، روز گذشته در واکنش به این ممنوعیت‌ها گفت: از روسیه می‌خواهیم دست از تهدید حرکت ناوگان‌های بین‌المللی برداشته و قدرت‌نمایی نظامی در نزدیکی سواحل اوکراین را متوقف کند. کربی با تأکید بر اینکه تصمیمات روسیه منجر به «تنش‌زایی غیرقابل توجیه» می‌شود افزود: ممنوعیت‌های اعلام شده از سوی مسکو، حتی حرکت کشتی‌های تجاری به‌سوی بنادر اوکراین را هم با اخلال مواجه می‌کند. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز ضمن هشدار نسبت به پیامدهای تصمیم‌های روسیه گفت: ارسال حجم گسترده‌ای از نیروهای نظامی روسیه به جزیره اشغالی کریمه و مرزهای اوکراین که از سال 2014تاکنون بی‌سابقه بوده، همزمان با ممنوعیت‌های دریایی و هوایی برای جامعه جهانی نگران‌کننده است. از سوی دیگر وزرای خارجه اتحادیه اروپا نیز پس از پایان نشست خود در روز گذشته ضمن محکومیت تصمیم روسیه برای ایجاد ممنوعیت‌های دریایی در مسیر شبه جزیره کریمه اعلام کردند: شرایط دریای سیاه به سرعت به منشأ تهدیدی جدید برای ثبات و امنیت جهانی تبدیل می‌شود.
آمادگی غرب برای اعزام ناوگان نظامی به منطقه
براساس اعلام وزارت دفاع انگلیس، یک ناوشکن و یک ناوچه نیروی دریایی این کشور در دریای مدیترانه تا چند روز دیگر با عبور از تنگه‌های داردانل و بسفور عازم دریای سیاه خواهند شد. به نوشته روزنامه انگلیسی تایمز، ناوگان نظامی این کشور بدون توجه به تهدیدها و ممنوعیت‌های روسیه برای انجام ماموریت خود به‌سوی مقصد حرکت می‌کند. همچنین در گزارش این روزنامه به نقل از یک مقام آگاه در وزارت دفاع انگلیس آمده است: درصورتی که کشتی‌های انگلیسی با تهدیدی از سوی روسیه مواجه شوند، جنگنده‌های اف-35مستقر روی ناو هواپیمابر ملکه الیزابت در دریای مدیترانه واکنش دفاعی مناسب از خود نشان خواهند داد. هدف از ماموریت این دوکشتی نظامی انگلیس، حمایت از متحدان و تمامیت ارضی اوکراین اعلام شده است.
از سوی دیگر، رسانه‌های آمریکایی از طرح پنتاگون برای اعزام 2 ناوشکن روزولت و دونالد کوک به دریای سیاه خبر داده‌اند. روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار این خبر می‌نویسد: درصورت عدم‌عقب نشینی روسیه از تحرکات تنش‌زا در سواحل اوکراین، روند اعزام کشتی‌های نظامی کشورهای غربی به دریای سیاه با ابعاد جدی‌تری ادامه خواهد داشت. تمام اینها در حالی است که مانور دریایی مشترک اوکراین و رومانی به تازگی خاتمه یافته است. در جریان این مانور 7روزه که هفته پیش به پایان رسید، نیروهای 2 کشور برای نبرد رو در روی کشتی‌ها و تامین امنیت ناوگان تجاری در سایه تهدیدهای نظامی تمرینات مشترکی داشتند. مجموعه این تحولات بیانگر آن است که دریای سیاه به میدانی جدید برای زورآزمایی‌های نظامی روسیه با غرب تبدیل شده است.
ترافیک نظامی در پایگاه روسیه
پایگاه سواستوپل که مهم‌ترین پایگاه نظامی روسیه در سواحل دریای سیاه به شمار می‌رود، طی روزها و هفته‌های گذشته شاهد انتقال تعداد قابل توجهی از کشتی‌های نظامی بوده است. مالکیت این پایگاه تا قبل از سال 2014در اختیار اوکراین بوده و صرفا توسط دولت روسیه اجاره شده بود؛ اما پس از تحولات 2014و انضمام شبه جزیره کریمه به روسیه، پایگاه سواستوپل نیز عملا به تصرف روس‌ها درآمد. اگرچه ناوگان روسیه در دریای سیاه شامل بیش از 30کشتی نظامی می‌شود، اما طی هفته‌های اخیر، تعداد قابل توجهی از کشتی‌های نظامی این کشور از دیگر مناطق به پایگاه سواستوپل اضافه شده‌اند. به نوشته روزنامه العربی الجدید، حرکت حجم گسترده‌ای از کشتی‌های نظامی غربی و روسی به‌سوی دریای سیاه می‌تواند نشانه‌ای بر عدم‌تمایل طرفین به جنگ و صرفا تأکید بر قدرت‌نمایی مقابل یکدیگر باشد.
در همینه زمینه :
