شخصیتشناسی یکی از ماندگارترین چهرههای فوتبال جهان
پله؛ افسانهای در تاریخ مستطیل سبز
معروفترین شماره10 تاریخ فوتبال، با پیراهن تیم ملی برزیل، خاطرات بیشماری برای طرفداران این ورزش بهجا گذاشت و به اسطورهای جهانی تبدیل شد. بازیکنی که منتقدان معتقد بودند زیباترین گلهایش، گلهایی است که خودش روانه دروازه نکرده اما باعث بهوجود آمدن آنها بوده، شخصیت جالبی داشته است.
اعتمادبهنفس واقعی
همانقدر که دیگران به استثنابودن پله اعتقاد داشتند، خودش با اعتمادبهنفسی دور از خودپسندی، تواناییهایش را باور داشت. فرانتس بکنباوئر، قیصر فوتبال آلمان، درباره پله گفته بود: «خود من با پله در تیم کاسموس نیویورک همبازی بودم و در همانجا به یکی از طرفداران او تبدیل شدم». جالبتر از این سخن، اظهاراتی است که خود پله درباره خود داشته است: «دیگر هرگز پله تازهای بهوجود نخواهد آمد زیرا خدا فقط یک پله، یک بتهوون و یک میکلآنژ خلق کرده است. ولی دلیل دیگری نیز وجود دارد. دیگر هرگز پله تازهای بهوجود نخواهد آمد زیرا پدر و مادر من فرزندی مثل من به دنیا نمیآورند». شاید پله حق داشته باشد و دستکم با مجموعه ویژگیهایی که در او دیدهشده، دیگر بازیکنی چون او بهوجود نیاید. او یک اعجوبه واقعی بود، میتوانست روی یک دستمال کوچک، بازیکن حریف را دریبل کند، پله قدرت شوتزنی با هر دو پا را داشت و غیر از آن با پرشی حیرتآور، سرزن قهاری هم بود و بسیاری از گلهای زیبای خود را با ضربه سر به ثمر رساند. او اندامی نیرومند و ورزشکارانه داشت و گاهی به حرکات آکروباتیک تماشایی دست میزد.
پا به توپ از کودکی
پله در خانوادهاش به Dico شهرت داشت. درواقع شهرت اصلی او پله نبوده بلکه بهدلیل اینکه او به دروازهبان تیم واسکوداگاما که نام وی Bilé بوده علاقه خاصی داشته لقب او را هم پله یا Pilé مینامند. پدر پله هم فوتبالیست بود اما بهدلیل آسیبدیدگی از ناحیه زانو، زود از دنیای فوتبال خداحافظی کرد. پله در سن پانزدهسالگی به تیم جوانان سانتوس و پس از یک سال بازی به تیم بزرگسالان سانتوس پیوست. او در نخستین بازی برای تیمش که با برد 7-1 این تیم همراه بود یک گل به ثمر رساند. در سن شانزدهسالگی در صدر جدول گلزنان لیگ برزیل قرار گرفت. فقط بعد از 10ماه از عقد قرارداد حرفهای با سانتوس، به تیم ملی برزیل دعوت شد و مسیر موفقیت را با سرعت طی کرد. کسب قهرمانی جهان، قولی بود که پله در سن نهسالگی به پدرش داده بود.
علاقه به سیاست
چهره افسانهای ورزش فوتبال، آنقدر به تواناییها و البته محبوبیت خود بین مردم مطمئن بود که در سال ۱۹۹۰ به رسانههای بینالمللی گفت به حضور در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۹۹۴ برزیل فکر میکند. هرچند این اتفاق رخ نداد ولی پله در همان دهه وارد سیاست شد و نشان داد علاقهاش به سیاست چقدر جدی بوده است. از سال ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۸ او وزیر ورزش برزیل بود. پله در آن دوران تلاش کرد به بازیکنان حرفهای قدرت چانهزنی بیشتری درمقابل باشگاهها بدهد؛ فرصتی که بازیکنان نسل پله هرگز به آن دست نیافتند. او سعی کرد حضورش در دنیای سیاست هم مثل حضورش در جهان فوتبال، تأثیرگذار و ماندگار باشد.
در دام افسردگی
پله، فوتبالیست قرن و یکی از اسطورههای فراموشنشدنی جهان فوتبال، در سالهای سالمندی حال چندان مساعدی را از نظر روحی تجربه نکرد. پسرش در دورهای به رسانهها گفت که پدرش در وضعیت جسمی و روحی ناخوشایندی بهسر میبرد. پسر پله در گفتوگویی گفته است: «او از لحاظ تحرک خیلی شکننده است. دوره درمانی او بعد از عمل جراحی مفصل لگن چندان مطلوب سپری نشده. بهندرت از خانه خارج میشود و این عدمتحرک بهگونهای او را دچارافسردگی کرده است». پسر اسطوره فوتبال معتقد است این نکته که پله بهنوعی شاه بود و همواره شخصیتی تأثیرگذار داشت حالا اما دیگر نمیتواند بهدرستی راه برود، باعث شرمساری اوست و به همینخاطر هم در انزوا فرورفته است.
نماد دوستی و وطنپرستی
فوتبالیست تاریخساز برزیلیها در دوره حرفهای فعالیتش هیچوقت در المپیک حضور نداشته، اما توماس باخ اعلام کرد پله مستحق این افتخار است چراکه نمادهای جنبش المپیک، یعنی دوستی، احترام و خوبی را در خود دارد. پله اسطوره فوتبال جهان نیز گفت: «ما هماکنون در شرایط سخت سیاسی در برزیل قرار داریم. بهیاد میآورم وقتی در سال 1958، هفدهساله بودم برای نخستینبار در جام جهانی در سوئد شرکت کردم. آن زمان بود که فهمیدم هیچکس درباره برزیل نمیداند و من از فوتبال تشکر میکنم که باعث شناختهشدن برزیل در جهان شد». پله یک وطنپرست واقعی بود و سالها تلاش کرد با توانایی منحصربهفرد فوتبالی، علاقه به کشورش را ثابت کند و نام برزیل را به گوش دنیا برساند.
زندگی ماجراجویانه
زندگی خصوصی پله با فرازونشیبهای فراوانی همراه بوده است. شکستهای متعدد در ازدواج و مبارزات سیاسی و فعالیتهای فرهنگی و هنری و اجتماعی گسترده در برزیل و سایر نقاط جهان، زندگی این اسطوره مستطیل سبز را بسیار شگفتانگیز و ماجراجویانه کرده است. شاید پله، ازجمله معدود شخصیتهای سلبریتی زنده دنیا باشد که نسلهای مختلف و میلیاردها نفر با او و هنرنماییهایش در مستطیل سبز فوتبال از دهه40 میلادی به این سو خاطرات زیادی دارند.
از مستطیل سبز تا قاب سینما
هرچند اسطوره فوتبال آنقدر مشهور شد که نیازی به دیدهشدن نداشته باشد اما پله تصمیم گرفت شهرت را جز در مستطیل سبز، روی پرده نقرهای سینما هم تجربه کند. حضور پله تنها در میدان سبز فوتبال خلاصه نمیشود بلکه او در فیلم سینمایی «فرار بهسوی پیروزی» در کنار استالونه نیز هنرنمایی کرده است. او در این فیلم نقش زندانیای را بازی کرد که در کمپی از نازیهای آلمانی زندانی بود و با برگزاری یک مسابقه فوتبال موفق به فرار شدند. او در 12فیلم و مجموعه تلویزیونی ایفای نقش کرده است. بعدها اسطوره فوتبال برزیل بیش از دوهزار قطعه از خاطرات و یادگاریهایش را که مربوط به دوران فوتبالیاش بوده، شامل 3جام قهرمانی جهان و یک جام ژول ریمه، در مرکز خیریهای در شهر لندن به حراج گذاشت.