برای یک تفریح امن و کم‌خطر در روزگار کرونا «غار یخ‌مراد» کرج گزینه بسیار خوبی است
سرزمین قندیل‌های یخی
پرنیان سلطانی
بدون شک برای همه ما ایرانی‌ها، غار علیصدر همدان شناخته‌شده‌ترین غار کشور به‌حساب می‌آید. درحالی‌که ایران تا دلتان بخواهد غارهای زیبایی دارد که دیدن‌شان می‌تواند به اندازه غار علیصدر یا حتی بیشتر از آن جذاب و شگفت‌انگیز باشد. شاید برایتان جالب باشد بدانید در همین محدوده پایتخت هم غارهای مختلفی وجود دارد که مراجعه به آنها بسیار ساده است و تجربه کم‌نظیری در زندگی هر کدام از ما به‌حساب خواهد آمد. یکی از این غارها، غار «یخ‌مراد» کرج است که همانطور که از نامش برمی‌آید، سرزمین قندیل‌های یخی است؛ روزهای زیبای بهاری که هنوز قندیل‌ها آب نشده و برای یک غارنوردی بکر و جذاب، بسیار عالی است. ضمن اینکه این غار در محدوده‌ای قرار دارد که در روزهای ممنوعیت تردد اتومبیل‌ها بین‌شهرها، گزینه بسیار خوبی برای یک تفریح چند‌ساعته ساکنان تهران و کرج به‌حساب می‌آید.
غار چند ده میلیون ساله!
غار یخ‌مراد کرج که در منطقه گچسر واقع شده، عمری به درازای تاریخ دارد؛ فسیل‌های یافت‌شده از گروه نرم‌تنان به نام «کاردتیا» در این غار، قدمت آن را به دوره سوم زمین‌شناسی می‌رساند؛ درواقع زمین‌شناسان با توجه به فسیلی که روی سنگ بزرگ دهانه غار نقش بسته، گفته‌اند احتمالا این غار حدود 50میلیون سال پیش زیردریا به‌وجود آمده است. اما برخی از پژوهشگران و باستان‌شناسان این غار را به دوره دوم زمین‌شناسی نسبت داده و عمر آن را 70 تا 230میلیون سال تخمین زده‌اند!
شگفتی‌های قصر بلورین
نکته جالب توجه درباره غار یخ‌مراد در مقایسه با دیگر غارهای کشور این است که قندیل‌ها، استالاگمیت‌ها و استالاگتیت‌های این غار از جنس آهک و دیگر رسوبات نیست بلکه هر آنچه در این غار به چشم می‌آید، یخ است؛ کریستال‌های شفافی که از زمین سر برآورده یا روی سقف و دیوارهای غار جا خوش کرده و باعث شده‌اند یک قصر بلورین در حاشیه پایتخت به‌وجود بیاید. این استالاگتیت‌ها (چکنده‌سنگ‌ها، رسوبات یا قندیل‌هایی که بر سقف غار تشکیل می‌شوند) و استالاگمیت‌ها (چکیده‌سنگ‌ها، رسوبات یا قندیل‌هایی که روی زمین تشکیل می‌شوند) با شروع فصل زمستان ایجاد می‌شوند و در اواخر زمستان به اوج خودشان می‌رسند اما با رسیدن به فصل تابستان آب‌شده و دوباره با فرارسیدن زمستان، منظره بی‌نظیری از یخ را خلق می‌کنند. با اینکه کریستال‌های یخی و بلورین این غار در اواخر اسفند‌ماه به اوج خودش می‌رسد اما به‌دلیل سرمای هوا در این فصل، بهترین زمان برای سفر به این غار را فصل بهار می‌دانند؛ فصلی که هوا مناسب غارنوردی است و از طرفی قندیل‌ها هنوز آب نشده‌اند.
درمان بیماری‌ها
اما بد نیست کمی هم درباره وجه تسمیه غار یخ‌مراد صحبت کنیم. اینکه چرا به این غار یخی، یخ‌مراد گفته می‌شود، دلیل بسیار جالبی دارد که از گذشته‌های دور به یادگار مانده. ظاهرا در گذشته مردم بومی و همسایه‌های این غار بر این باور بوده‌اند که یخ‌های موجود در غار خواص درمانی دارد و شفابخش است. بسیاری از مردمان این محدوده یخ این غار را در درمان بیماری‌ها به‌خصوص ناباروری بانوان مؤثر می‌دانستند. ضمن اینکه برخی هم آن را محل مقدسی می‌دانستند و معتقد بودند کسی که یخ این غار را بخورد، تا سال بعد به مراد خود دست پیدا می‌کند! به همین دلیل به دهانه اصلی و درون غار دخیل می‌بستند که برخی معتقدند علت نامگذاری روستای مجاور این غار به «کهنه‌ده»، وجود کهنه‌های آویخته یا همان دخیل‌ها به دهانه غار بوده است!
بازدید از تالارها و یخچال‌های زیرزمینی
غار یخ‌مراد دارای 3تالار بزرگ، 3یخچال زیرزمینی و 7حلقه چاه است. به محض اینکه قدم به داخل غار بگذارید، با 3مسیر مواجه می‌شوید؛ مسیر سمت راست که به آن تالار اول گفته می‌شود، فقط 20متر طول دارد اما در همین تالار می‌توانید به‌راحتی قندیل‌ها را دیده و در فضای بلورین آن عکس‌های یادگاری جذابی بیندازید. مسیر سمت چپ، مسیر لغزنده‌ای به طول 50متر و شیب 10درجه است که به گردشگران عادی توصیه نمی‌شود و فقط کسانی که غارنوردی را به‌طور حرفه‌ای انجام می‌دهند، بهتر است این مسیر را انتخاب کنند. این تالار در نهایت به چاهی پهن و عمیق می‌رسد. و اما مسیر سوم که در سمت چپ تالار و 3متر بالاتر از کف آن قرار دارد، زیباترین مسیر این غار به‌حساب می‌آید؛ این راهروی 250متری دارای زیباترین قندیل‌های موجود در غار است و اگر آن را تا انتها بروید، می‌توانید از دو دخمه پوشیده از یخ و برکه و آبشار یخ‌زده غار هم دیدن کنید.
چه موقع برویم؟
همانطور که گفته شد، بهترین زمان برای رفتن به غار یخ‌مراد، همین فصل بهار به‌خصوص اردیبهشت‌ماه است. برای رفتن به این غار باید راهی جاده چالوس شوید؛ در 65کیلومتری این جاده پرپیچ و خم و زیبا، با دیدن تابلوی روستای کهنه‌ده از جاده چالوس خارج شده و راه منطقه گچسر را در پیش بگیرید. این غار در حوالی روستای آزادبر و کهنه‌ده قرار دارد و برای رسیدن به ورودی آن، باید حدود یک ساعت پیاده‌روی و کوهنوردی کنید. ورودی این غار 8متر طول و 3متر عرض دارد.
غاری که ته ندارد!
شاید برایتان جالب باشد بدانید با اینکه غار یخ‌مراد علاوه بر افرادی که صرفا قصد تفریح دارند، پاتوق همیشگی غارنوردان حرفه‌ای است، اما هنوز کسی موفق به کشف انتهای آن نشده است! ضمن اینکه بخشی از این غار بیش از 30متر ارتفاع دارد و در این قسمت طبقات روی هم قرار گرفته‌اند! غارنوردان حرفه‌ای و زمین‌شناسان معتقدند این مطبق‌بودن غار و وجود 4طبقه در بخشی از آن، حساب یخ‌مراد را از دیگر غارهای کشور جدا می‌کند؛ چون چنین بخش تماشایی‌ای تا‌کنون در هیچ غاری در ایران دیده نشده است.
ثبت‌شده در آثار ملی
غار یخ‌مراد در 10دی‌ماه 1381با شماره 6573 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. نکته قابل توجه درباره این غار و قندیل‌های یخی‌اش این است که این بلورهای یخی بسیار شکننده هستند و با کوچک‌ترین برخورد دست می‌شکنند. پس اگر قصد دارید از این غار دیدن کنید، همه تلاش‌تان را به‌کار ببندید تا برخوردی با قندیل‌های این یخ نداشته باشید تا این جاذبه گردشگری زیبا برای همه علاقه‌مندان به غارنوردی حفظ شود.
ارتفاع از سطح دریا
2640 متر
همانطور که گفته شد، برپایه حدس و تخمین برخی از زمین‌شناسان، غار یخ‌مراد ابتدا زیردریا به‌وجود آمده است. اما امروزه این غار در ارتفاع 2هزار و 640متری از سطح دریا قرار دارد؛ یعنی نه‌تنها داخل آب نیست، بلکه حتی برای رسیدن به آن باید چندین کیلومتر کوهنوردی کرد!
