شهر مکتوب/ شکایت به کجا بَریم؟

میثم قاسمی

 در روزهای اخیر فیلم کوتاهی از درگیری مأموران نیروی انتظامی با یک شهروند معلول منتشر شد که مانند همیشه، واکنش‌های رسمی را به‌دنبال داشت. در ظاهر، ماجرا ساده‌تر از آن بود که به بلوایی رسانه‌ای ختم شود. این شهروند، تنها می‌خواهد مسیر رفت‌وآمدش، پل یا رمپ داشته باشد؛ اما گویا نامه‌نگاری به شهرداری محل سکونتش به نتیجه‌ای نرسیده، خودش دست به‌کار شده و طبیعتا در نهایت، کارش به دستگیری و مشکلات بعدی ختم شده است. احتمالا خیلی از ما با مشکلاتی اینچنینی در شهر روبه‌رو شده‌ایم. مثل خود من و همسایه‌هایم که با مشکل پارک کردن ماشین، مقابل در پارکینگ خانه‌مان دست به گریبانیم و هیچ کاری - مطلقا هیچ کاری - از دستمان برنمی‌آید. فکر می‌کنم مشکلاتی از این دست در تمام شهرهای بزرگ دنیا کم و بیش وجود دارند. گاهی بعضی‌ها آنقدر مبالات و آداب ندارند که حقوق دیگران را محترم بشمارند و گاهی نهادهای حاکمیتی بی‌توجه به حقوق مردمی که در شهر زندگی می‌کنند، تصمیماتی می‌گیرند. تا اینجای کار، روند معمولی زندگی در شهری شلوغ و پرمسئله است. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که راهی برای گرفتن حق یا از بین بردن ظلم وجود ندارد. تصور کنید یک شهروند تهرانی، به سمت ساختمان اداری یک ارگان، سنگی پرتاب کند.
چه خواهد شد؟ در کمتر از ۵ دقیقه این شهروند دستگیر می‌شود؛ اما اگر به‌طور مثال یک ارگان یا سازمان برای مدیریت محدوده تحت سیطره‌اش میله‌ای را در وسط پیاده‌رویی کار بگذارد، چه خواهد شد؟ باید به کجا شکایت برد؟ فرایند شکایت، چقدر هزینه و زمان می‌برد؟ بعد از همه اینها آیا نتیجه‌ای حاصل خواهد شد؟ اینها شهروندان را ناراضی می‌کند و متأسفانه راه سرراست و ساده ای برای شکایت بردن و به نتیجه رسیدن وجود ندارد. اینها هستند که شهروندان را عصبانی و شهر را دوست‌نداشتنی می‌کنند.
اواخر سال گذشته صفحه‌ای در سایت تهران من ایجاد شد که شهروندان تهرانی از آرزوهایشان بگویند و قرار شد آرزویی که تحقق آن بیشترین درخواست را داشته باشد جزو برنامه‌های مدیریت شهری قرار گیرد؛  حداقل کارکرد این صفحه، آگاهی برخی از مدیران از آرزوهای شهروندان بود. می‌توان در همان سایت تهران من، صفحه‌ای برای ثبت شکایت‌ها و مشکلات شهروندان ایجاد کرد تا حتی اگر کسی کاری برای رفع آنها نمی‌کند، حداقل بداند مردم واقعا چه می‌خواهند.