خیز انتخاباتی اصلاحات در محاق
با کنارهگیری سیدحسن خمینی از کاندیداتوری در 1400 و تأکید ظریف بر عدمورود به انتخابات شرایط اصلاحطلبان برای رقابت با اصولگرایان دشوارتر شده است
با اعلام تصمیم قطعی سیدحسن خمینی مبنی بر عدمحضور در انتخابات ریاستجمهوری بهدنبال نظر مقام معظمرهبری، بهنظر میرسد صحنه رقابتهای انتخاباتی دچار تحول اساسی شدهاست، چراکه این تصمیم علاوه بر اینکه بر آرایش سیاسی اصلاحطلبان تأثیر قابلتوجهی برجا میگذارد، قطعا اردوگاه اصولگرایان را هم به فکر فرو خواهد برد. اما آنگونه که از تحولات سیاسی کشور برمیآید، جبهه اصلاحات باید بهدنبال سرمایهگذاری روی چهرههای دیگری باشد؛ موضوعی که دستیابی به آن چندان هم آسان نیست.در شرایطی که اصلاحطلبان حساب ویژهای روی کاندیداتوری سیدحسن خمینی باز کرده بودند و حتی گفته میشد برخی تدارکات برای فعالیتهای انتخاباتی وی درحال انجام و شعار «همه با هم» نیز برای کمپین انتخاباتی وی انتخاب شده بود، بهنظر میرسد اجماع انتخاباتی جبهه اصلاحات باز هم درخطر قرار گرفته است؛ موضوعی که نهاد اجماعساز اصلاحطلبان از مدتها قبل بهدنبال تحقق آن بود و با سازماندهی تشکیلاتی و ساختاری و برگزاری نشستهای منظم میکوشید از بین 4 گزینه محمدجواد ظریف، اسحاق جهانگیری، سیدحسن خمینی و محسن هاشمی به انتخاب واحد و مورد اجماع برسد. آنچه قطعی است اینکه سیدحسن خمینی از دیدگاه اصلاحطلبان واجد ویژگیهای کاندیدای مورد اجماع بود و میتوانست با موجآفرینی در سطح جامعه، کارزار انتخاباتی اصلاحطلبان را با موفقیت پیش ببرد. در این میان اگرچه انتقاداتی پیرامون نداشتن تجربه کافی در عرصه سیاست عملی و مسئولیتهای اجرایی ازسوی سیدحسن خمینی مطرح بود، اما برآورد اصلی این بود که قابلیتهای مطرحشدن بهعنوان چهرهای مورد اقبال مردم را دارد و برخی نظرسنجیها نیز مبین این نکته بود که او جزو چهرههایی است که درصورت حضور در عرصه رقابتهای انتخاباتی از گزینههای مورد اقبال جامعه بهحساب میآید و از شانس نسبی برای پیروزی بر کاندیدای اصولگرا برخوردار است. اما در شرایط کنونی اصلاحطلبان باید بهدنبال گزینه جایگزین باشند و برای نیل به این مقصود ناگزیر بهسراغ راهکارهای جدیدی بروند که معرفی یک کاندیدا از هر حزب و بهدنبال آن رایزنی برای حصول اجماع نهایی بر نام یکی از این کاندیداها، میتواند یکی از این راهها باشد. ازسوی دیگر آنگونه که از شواهد امر برمیآید، راه دیگر که البته طرفداران مهمی هم در جبهه اصلاحات دارد، یافتن گزینه جایگزین برای سیدحسن خمینی از میان چهرههایی مانند اسحاق جهانگیری، محمدجواد ظریف و محسن هاشمی است که اجماع روی نام هریک از این افراد با دشواریهای ویژه خود مواجهاست. درحالیکه بهنظر میرسید گردش نظرها در جبهه اصلاحات بهسمت ظریف است، اما او دردسرهای خاص خود را با طیف وسیعی از اصولگرایان دارد تا جایی که برخی معتقدند یکی از اصلیترین اهداف پخش سری دوم سریال گاندو از رسانهملی در چنین مقطعی، از میدان بهدرکردن ظریف است و البته شائبههای ردصلاحیت وزیر امورخارجه هم مطرح است.
در چنین فضایی هم بود که ظریف با انتشار پستی در صفحه رسمی اینستاگرام خود، بر عزم پیشیناش مبنی بر عدمحضور در کارزار رقابتهای انتخاباتی تأکید کرد. وزیر امورخارجه از مخالفان داخلی میخواهد اجازه دهند او و تیم مذاکراتیاش بر رفع تحریمها تمرکز کنند و «نگران سنگاندازیها، اتهامات و فضاسازیهای مسموم انتخاباتی نباشند».
ظریف علاوه براینکه ایجاد فضای دوقطبی در جامعه را اتهامی ناروا میداند، عنوان میکند که از «رأیآوردن» خود نگران است و تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها میتواند در عزم او برای «نیامدن» تأثیر معکوس داشته باشد. این جملات آخر گمانهزنی درباره عدم حضور او در انتخابات را زیرسوال برده و احتمال حضورش را مطرح کرده است. اما در این میان قطعیت یافتن خروج سیدحسن خمینی از گردونه کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری فقط اصلاحطلبان را با چالش مواجه نکرده، بلکه بهنظر میرسد اصولگرایان نیز با دردسرهایی مواجه خواهند شد که مربوط به حضور یا عدمحضور رئیسی در میدان انتخاباتی است.
براساس آنچه از شرایط فضای انتخاباتی کشور استنباط میشود، بهنظر میرسد احتمال حضور رئیسی در عرصه انتخابات ریاستجمهوری بهعنوان کاندیدای مورداجماع اصولگرایان روزبهروز درحال کاهش یافتن است و این موضوع میتواند آرایش سیاسی این طیف را کاملا دگرگون کند، چراکه در غیاب رئیسی حصول اجماع مطلوب درمیان اصولگرایان سختتر میشود و گزینههای این جریان سیاسی، که خود را بالقوه پیروز انتخابات خردادماه قلمداد میکنند، بهراحتی عرصه را برای چهرههای دیگر خالی نخواهند کرد.
در دیدار سیدحسن با رهبرمعظم انقلاب چه گذشت؟
سیدیاسر خمینی در شرح جزئیات دیدار برادرش سیدحسن خمینی با رهبر معظم انقلاب و توصیه ایشان به سیدحسن خمینی گفت: مطابق با رویهای که اخوی دارند، به دیدار رهبر معظم انقلاب رفتند. نزدیکان میدانند که رابطه ایشان با رهبری، رابطهای است همانند پدر و فرزندی. در ضمن مباحث مطرح شده، طبیعی است که بحث به مسائل انتخابات و حضور مردم میکشد. اخوی میگویند که بسیاری از بزرگان و جریانات سیاسی از ایشان خواستهاند که کاندیدای انتخابات شوند و از رهبری جویای نظر میشوند، ایشان هم بهرغم اینکه معمولاً به این گونه امور وارد نمیشوند، اما به جهت رابطه خاصی که با اخوی دارند و تأکید اخوی بر اطلاع از نظر ایشان، صلاح را در این کار تشخیص نمیدهند و میفرمایند، اگر هریک از فرزندان من از من مشورت میگرفتند من همان را میگفتم. البته اخوی در پایان از ایشان اجازه میگیرند که مسئله را اعلام کنند و ایشان بزرگوارانه میپذیرند. با توجه به این توصیه، طبیعی است که تصمیم ایشان روشن است و اخوی یقینا تصمیمی برای کاندیداتوری ندارند. امیدوارم انتخابات پیشرو بهصورت پرشوری برگزار شود. لازم است، به نیابت از اخوی از همه شخصیتهای حقیقی و حقوقی که از ایشان دعوت کردند، تشکر کنم. ایشان خود را خدمتگزار مردم میداند و برای صلاحدید مردم و انقلاب حاضر به هرگونه ازخودگذشتگی است و در هر جایی باشد، خدمتگزار و دلسوز مردم است. (جماران)