دغدغه‌های فرهنگی رئیس شورای شهر درباره حفظ خانه‌های قدیمی پایتخت
خانه‌هایی که هویت شهر را می‌سازند
احمد مسجدجامعی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر سال‌ها برنامه منظمی برای بازدید از مکان‌های تاریخی شهر تهران داشته و دارد. او در بازدیدهای جداگانه‌ای از خانه‌های تاریخی و اصیل شهر، صحبت‌هایی درباره احیا و مرمت آنها کرده است. مسجدجامعی معتقد است که همه مسئولان باید دست‌به‌دست هم بدهند تا این خانه‌ها از گزند انواع خطرات، به‌ویژه تخریب کلی مصون بمانند. بخشی از صحبت‌های مسجدجامعی درباره اهمیت حفظ خانه‌های قدیمی در سال‌های گذشته در این بخش آمده است.
دست طمعکاران را کوتاه کنیم
متأسفانه دلالان و واسطه‌گران با تخریب بنای تاریخی صداقت در محدوده تاریخی سنگلج قصد دارند تاریخ این شهر را به غارت ببرند. این خانه‌ها سرمایه‌های ملی تهران هستند که نشانی از خاطره‌ها و فرهنگ قدیم پایتخت دارند. آنها با ادامه این روند و تخریب خانه‌های تاریخی، شهر را به‌سوی مکانی بدون تاریخ پیش می‌برند و این در حالی است که حتی هم‌محلی‌های خانه‌های تاریخی هم از تخریب آنها اظهار ناراحتی می‌کنند و نمی‌توانند کاری از پیش ببرند. ظرفیت تاریخی تهران به اندازه‌ای است که با شهرهای تاریخی کشور قابل مقایسه است، اما این ظرفیت‌ها در حال غارت است و باید دید این بنای شاخص چگونه از ثبت ملی خارج شده و به‌دست طمعکاران افتاده است. البته ظرفیت سرمایه‌گذاری مدیریت شهری به اندازه دستگاه‌های اجرایی دولتی نیست. آنها بایستی دقت عمل بیشتری نشان دهند تا دیگر شاهد نابودی خانه‌های تاریخی پایتخت نباشیم.
خانه‌های تاریخی شناسایی می‌شوند
طرح شورای اسلامی شهر تهران درخصوص شناسایی خانه‌های قدیمی شهر به این دلیل مطرح شد که نهادهای متولی به این موضوع بی‌تفاوت بودند، به همین دلیل ما به این حوزه ورود پیدا کردیم و اعتبار آن هم به تصویب رسید. این خانه‌ها در تهران شناسایی شده‌اند، با این حال تضمینی برای حفاظت‌شان نیست و برخی با حکم قضایی املاک ثبت‌شده را از ثبت ملی خارج و تخریب می‌کنند. در تهران با توجه به تاریخ ۲۰۰ساله آن بایستی قوانینی وضع شود که خانه‌ها پس از شناسایی حفظ شوند و با توسعه شهری هویت خود را از دست ندهند. هم‌اکنون یک‌سوم خانه‌های قدیمی و تاریخی پایتخت تخریب شده‌اند و باید برای شناسایی، حفظ و مرمت باقیمانده این هویت تاریخی تلاش کرد. این هویت به‌دلیل اتصال به ری با تاریخ هزارساله و شمیران با تاریخ ۳هزار ساله، سابقه معماری و شهرسازی دارد. تنها راه حفظ این اصالت، حفاظت از خانه‌های تاریخی شهر است. براساس اعلام مدیریت پایگاه بافت تاریخی تهران، تعداد ۲۴۰۰اثر واجد ارزش تاریخی در تهران شناسایی شده است که از آن تعداد، تنها حدود ۳۰۰ اثر به ثبت ملی رسیده است، درحالی‌که این آمار نشان از عدم‌کفایت اقدامات صورت‌‌گرفته به‌منظور حفاظت از آثار تاریخی دارد. از میان همین آثار واجد شرایط صد‌ها و بنا بر برخی گزارش‌های غیررسمی حدود ۸۰۰اثر در سال‌های اخیر تخریب شده است.
نباید بی‌تفاوت باشیم
حفظ خانه‌های قدیمی و تاریخی شهر جزو وظایف همه آنهایی است که در این حوزه مسئولیتی دارند. خانه‌های تاریخی هریک با معماری خاص خودشان بخشی از تاریخ شهر را روایت می‌کنند و می‌توانند هویت قدیمی شهر را به نسل‌های آینده منتقل سازند. برخی از خانه‌ها الان در وضعیت وخیمی هستند و به خرابه‌ای تبدیل شده‌اند. اگر اقدامات فوری از سوی مسئولان صورت نگیرد، در آینده دیگر خانه‌ای تاریخی در شهر باقی نخواهد ماند، به همین دلیل، هیچ‌کدام از ما نباید بهانه‌تراشی کنیم و بی‌تفاوت باشیم. شورای اسلامی شهر تهران هم حداکثر توان خود را برای صیانت از این خانه‌ها به‌کار خواهد گرفت؛ حتی اگر در این راه تنها باشد.
