3‌سال؛ منهای 2ماه

مرتضی کاردر- روزنامه‌نگار

پس از اعلام وضعیت نارنجی در تهران دیروز خبر رسید که موزه هنرهای معاصر از یکشنبه 15فروردین تعطیل است. حسب اعلام ستاد ملی کرونا، موزه‌ها در سطح سوم فعالیت قرار دارند و چاره‌ای جز تبعیت از دستور نیست. یعنی درهای موزه پس از 2سال و 9‌ماه تعطیلی تنها حدود 2ماه به روی دوستداران موزه باز بوده و دوباره بسته شده است.
اما مسئله موزه فقط تعطیلی و عدم‌امکان بازدیدهای حضوری نیست. امکان تماشای آثار از طریق وب‌سایت موزه نیز وجود ندارد. یعنی وقتی به وب‌سایت موزه مراجعه می‌کنید، به‌ظاهر همه‌‌چیز درست است اما نمی‌توان به بانک اطلاعات وارد شد و آثار گنجینه را تماشا کرد.
وب‌سایت موزه در دوره طولانی مرمت و بازسازی موزه از دسترس خارج بوده است. هرچه دوستداران موزه گفتند بهتر است حالا که بازسازی طولانی شده سایت موزه در دسترس قرار بگیرد که علاقه‌مندان بتوانند دست‌کم از خانه به تماشای آثار بنشینند، مسئولان موزه گفتند که پژوهشگران مشغول کارند و شناسنامه بیش از 3هزار اثر موزه تهیه شده و وب‌سایت تازه حاضر است، اما همه‌‌چیز باید با هویت بصری تازه منتشر شود و تا زمانی که از هویت بصری تازه موزه رونمایی نشود، سایت در دسترس قرار نخواهد گرفت.
زمان گذشت و هویت بصری تازه چند روز پیش از بازگشایی موزه رونمایی شد و جنجالی به پا کرد که حتی بازگشایی موزه را نیز به تعویق انداخت. هویت بصری تازه موزه فراموش شد و موزه با نشانه‌ آشنای قدیمی بازگشایی شد. وب‌سایت موزه نیز با شناسنامه کامل بیش از 3هزار اثر در دسترس عموم قرار گرفت.
اما حالا در روزگاری که همه موزه‌های بزرگ دنیا امکان بازدید مجازی آثار را فراهم کرده‌اند و هرروز خبر تازه‌ای از امکان بازدید آنلاین موزه‌ای در گوشه‌ای از دنیا، بدون هیچ‌گونه محدودیتی به گوش می‌رسد، امکان بازدید آثار موزه هنرهای معاصر تهران برای تماشاگران ایرانی وجود ندارد.
مسئله وب‌سایت موزه نیز به یکی 2خبر از رسانه‌های تندرو برمی‌گردد که چندی پیش گفته بودند مجموعه‌ای از آثار مستهجن هنری در سایت موزه به نمایش گذاشته شده است. از میان هزاران اثر گنجینه موزه تهران انگشت‌شمارند آثاری که شاید تماشایشان برای کسانی که درک روشنی از تاریخ هنر و تحولات هنر معاصر ندارند، مناسب نباشد. وب‌سایت موزه می‌توانست تماشای این آثار را برای عموم محدود کند یا موقتا آنها را از وب‌سایت حذف کند، اما مثل همیشه بدترین راه انتخاب شده است و امکان تماشای هیچ‌یک از آثار گنجینه وجود ندارد.
طبیعتا اعلام عمومی چنین خبری حساسیت‌ها را بیشتر می‌کند، پس باز هم ساده‌ترین و فریبنده‌ترین راه انتخاب شده است. سایت به‌ظاهر  بالا می‌آید و راهنمای ورود کاربران فعال است، اما امکان ورود وجود ندارد. یعنی اساسا امکان کلیک کردن روی صفحه بانک اطلاعات وجود ندارد.
کم‌کاری‌ها و اهمال‌های گردانندگان موزه به عدم‌دسترسی آثار گنجینه محدود نمی‌شود. آخرین مطالب وب‌سایت موزه همان‌هاست که در روزهای نخست رونمایی منتشر شده است؛ نوشته‌ای درباره پیر سولاژ و منوچهر یکتایی و گزارشی درباره بازسازی موزه و نوشته‌ای دیگر درباره الهامات ایرانی در معماری موزه. از انبوه مناسبت‌های تجسمی یکی، دو‌ماه گذشته در وب‌سایت موزه خبری نیست و از نمایشگاه فعلی موزه یعنی ارمغان و عکاسی مفهومی نیز خبری به چشم نمی‌خورد. قرار بود موزه هنرهای معاصر تهران در روزگار تازه سیمایی متفاوت از خود به نمایش بگذارد، اما وضعیت فعلی موزه از دوره پیش از تعطیلی نیز نامناسب‌تر است. 
حتی اندک فعالیت‌های متفاوتی که در گذشته صورت گرفته نیز متوقف شده است. 2سال قبل به مناسبت نوروز پادکست‌هایی درباره تاریخ هنرهای تجسمی ایران تهیه و منتشر شدند. اما پادکست‌ها که به‌نظر می‌رسد قرار است آغاز مجموعه‌ای صوتی درباره هنرمندان و جریان‌های هنری معاصر ایران باشند، ادامه نیافتند و تعطیل شدند.
همه این اتفاق‌ها نشان می‌دهد که در دوره طولانی بازسازی عملا کارهای پژوهشی زیادی در موزه انجام نشده است یا دست‌کم محصولات موزه در ماه‌های اخیر نشانی از فعالیت‌های انجام شده ندارد.
  
چند روز دیگر تعطیلی موزه هنرهای معاصر تهران 3ساله می‌شود. اردیبهشت 1397موزه هنرهای معاصر تهران تعطیل شد و بازسازی موزه که قرار بود 6ماهه انجام شود 2سال و 9ماه طول کشید. حالا دوباره موزه به تعطیلی رفته است. خودمان را فریب ندهیم. 2‌ماه گذشته را که استثنا کنیم، 3سال می‌شود که موزه تعطیل است. در 3 سال گذشته سایت موزه نیز تنها 2ماه در دسترس بوده است.