توافق دوباره در وین؟

بار دیگر همه نگاه‌ها به پایتخت اتریش دوخته شده. پالس‌های مثبت برای احیای برجام از نشست آنلاین کمیسیون مشترک برجام شروع شد و دو روز دیگر هم طرف‌های برجام در وین دور یک میز، مذاکره را از سر می‌گیرند؛ همان جایی که سال94 توافق هسته‌ای امضا شد. حالا علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی مذاکرات کمیسیون مشترک را «نویدبخش» دانسته و از پایان بحث به تعبیر او «اول تو، اول تو» خبر داده است. به‌گفته صالحی در نشست روز جمعه کمیسیون مشترک برجام؛ «ظاهرا بن‌بست اولیه شکسته شده و نویدبخش است. وقتی وارد مرحله فنی می‌شویم، یعنی مسئله دارد به‌گونه‌ای مدیریت می‌شود که آن بحث «اول تو، اول تو» دور زده می‌شود.» اروپایی‌ها هم به تکاپو افتادند و وزیرخارجه فرانسه صبح دیروز با ظریف گفت‌وگو کرده است. طبق اطلاعیه وزارت خارجه فرانسه، ژان لودریان اعلام کرد: «از ایران خواستم در مذاکراتی که انجام خواهد شد، عملکردی سازنده داشته باشد. آنها باید در چند هفته آتی امکان مشخص‌کردن اقدامات ضروری برای بازگشت کامل به پایبندی به توافق هسته‌ای را ایجاد کنند.»
در سوی دیگر سخنگوی کاخ سفید هم اعلام کرده: «کاخ سفید مذاکرات غیرمستقیم با ایران را در وین به شکل بالقوه‌ای سازنده می‌داند.» جن ساکی اضافه کرد: «کاخ سفید درباره دیپلماسی کاملا شفاف است و هم‌اکنون نیز انتظار ندارد که گفت‌وگوهای مستقیم ‍[با ایران] انجام شود.» البته این در حالی است که معاون وزیرخارجه ایران پیش‌تر تأکید کرد که ایران هیچ مذاکره‌ای با آمریکا چه مستقیم و چه غیرمستقیم ندارد و فقط با اعضای برجام مذاکره و گفت‌وگو می‌کند.

لغو یکباره یا قدم‌به‌قدم؟
گفته‌های عراقچی در حالی مطرح شده که روزنامه «وال استریت ژورنال» در گزارشی خبر داده است مقام‌های ارشد آمریکایی هم در مذاکرات وین حضور خواهند داشت. البته بر اساس گزارش این روزنامه، قرار است که اروپایی‌ها با ایران و آمریکا به‌صورت جداگانه مذاکره و توافق کنند. همچنین این روزنامه به نقل از مقامات آگاه مدعی شد که واشنگتن و تهران در هفته‌های گذشته از طریق میانجی‌های اروپایی پیشنهادهایی را درباره گام‌های اولیه‌ای که هر طرف می‌تواند بردارد، تبادل کرده‌اند. این در حالی است که تاکنون هیچ‌یک از مقام‌های رسمی درباره جزئیات توافق‌های احتمالی صحبت نکرده‌اند. البته رئیس سازمان انرژی اتمی گفته که اجرای دوباره تعهدات هسته‌ای ایران زمان‌بر است و حداقل «دو سه‌ماه زمان» نیاز دارد. به‌گفته صالحی به این ترتیب ایران می‌تواند در شروع کار، برخی اقدامات را متوقف کند، سانتریفیوژهای جدید را نصب نکند، درباره درصد غنی‌سازی توافق کند و بلافاصله غنی‌سازی ۲۰درصد را متوقف کند. وزارت خارجه اما برخلاف گفته‌های صالحی بر موضع ابتدایی خود یعنی لغو یکباره همه تحریم‌ها تأکید کرده است. سخنگوی وزارت خارجه در گفت‌وگو با شبکه «پرس‌ تی‌وی» موافقت ایران با هرگونه لغو «قدم به قدم» تحریم‌ها از سوی آمریکا را رد کرده است. سعید خطیب‌زاده تأکید کرد: «همانطور که بارها گفته شده است، هیچ برنامه قدم به قدمی مدنظر نیست.» در آستانه نشست وین در ادبیات مقام‌های آمریکایی نیز تغییراتی به‌وجود آمده است. به گزارش «ایسنا» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران گفت که «ایالات متحده نیز می‌داند که باید به پایبندی بازگردد که آن، برداشتن تحریم‌هایی است که با توافقی که با ایران و سایر کشورهای حاضر در آن به‌دست آمد، ناسازگار است.» در چنین شرایطی همه نگاه‌ها بار دیگر به مذاکرات اعضای توافق هسته‌ای در وین است.