بازگشت قرنطینه

جواد نصرتی- روزنامه‌نگار

بسیاری از مردم در سراسر دنیــا با شــروع واکسیناسیون، خود را برای دوران بعد از کرونا آماده می‌کردند و امیدوار بودند کرونا به‌زودی، مسئله مربوط به گذشته باشد اما این ویروس، پا به‌پای این امیدواری‌ها جلو آمده و لجوجانه سایه حضور ترسناکش را گسترده‌تر می‌کند. کشورهایی که گمان می‌کردند از فشار کووید-19 خلاص شده‌اند، حالا زیر بار امواج دوم، سوم و چهارم اوج‌گیری این بیماری مهلک کمر خم کرده‌اند. سایه شوم کرونا در حالی تیره‌تر می‌شود که اخبار مربوط به واکسیناسیون، امیدواری برای عبور از این همه‌گیری تلخ و مرگبار را افزایش داده بود؛ در انگلیس 58درصد جمعیت دست‌کم یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و در آمریکا تا حدود 30روز دیگر واکسیناسیون 200میلیون‌نفر به پایان خواهد رسید. اما در جنگ آماری و اعداد، کرونا به‌صورت مرگباری از امیدواری پیش است. به گزارش بلومبرگ، آمار جهانی ابتلا، بعد از کاهش شدید در فوریه، در طول ‌ماه مارس (دهه اول اسفند تا دهه اول فروردین)، دوباره 47درصد رشد داشته است. نرخ ابتلا، که حدود 600هزار مبتلا در روز است، بالاترین میزانی است که در یک سال گذشته ثبت شده است. همه اینها یعنی کرونا نه مسئله‌ای مربوط به گذشته، که کابوسی درست پیش چشمان ماست.
مسئله ترسناک این است که این بار سرعت ابتلا در مناطقی مانند آمریکای جنوبی، جنوب آسیا، خاورمیانه و اقتصادهای در حال رشد بیشتر است. پیش از این، سرعت ابتلا در آمریکا و اروپای غربی بیشتر بود. اروپا و آمریکا از استانداردهای بهداشتی بهتری برخوردارند اما با وجود این، آمار وحشتناک مرگ‌ومیر داشته‌اند. حالا نگرانی این است که ابتلای گسترده در مناطق کمتر برخوردار فاجعه‌ای تمام عیار را رقم بزند. پیش از این، جامعه کهنسالان در انگلیس و آمریکا هدف اول آلودگی مرگبار کرونا بود اما شرایط در حال تغییر است. آمریکا که از ابتدای همه‌گیری، بیشترین مرگ‌ومیر روزانه را داشت برای نخستین بار از این منظر، از اول‌ ماه مارس بعد از برزیل قرار گرفته است. انگلیس هم برای نخستین بار نرخ ابتلای پایین‌تری را نسبت به کشورهایی مانند بنگلادش و فیلیپین تجربه می‌کند. افزایش سرعت ابتلا در مناطقی که گفته شد، به این معنا نیست که کشورهای دیگر درگیر این همه‌گیری نیستند. اروپا و آمریکا در آستانه سومین و چهارمین موج همه‌گیری کرونا هستند، در آسیا موج سوم مردم را دوباره گرفتار کرده و در خاورمیانه، دومین و سومین موج، عراق و مصر را گرفته است.

هراس از موج چهارم در آمریکا
در میان کشورهایی که بیشترین آسیب را از ویروس کرونا دیده‌اند، آمریکا بهترین عملکرد در زمینه واکسیناسیون را داشته است. مبارزه با کرونا یکی از وعده‌های انتخاباتی جو بایدن، رئیس‌جمهور جدید این کشور بود و وعده واکسیناسیون سراسری در 100روز اول حضور او در کاخ سفید، به مبارزه با همه‌گیری کرونا شتاب بیشتری بخشیده اما ویروس هم به موازات این تلاش‌ها، با شتاب بیشتری در حال گسترش است. کارشناسان، حدود 3 هفته گذشته و در پی تصمیم برخی ایالت‌ها برای بازگشایی‌ها، درباره وقوع موج چهارم هشدار دادند. واکسیناسیون در آمریکا، مردم را در رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و ماسک‌زدن سست کرده و برخی ایالت‌ها هم محدودیت‌ها را کم کرده‌اند. به‌گزارش گاردین، همین باعث شده تا کارشناسان، هشدار دهند که احتمال وقوع موج چهارم کرونا، به‌شدت تقویت شده است. به‌گفته آنها، مردم بیشتر از هر زمان دیگری باید توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنند چون مبارزه با کرونا در این کشور، در نقطه حساسی قرار دارد. به گزارش ‌ای بی‌سی، نگرانی عمده کارشناسان، نمونه‌های جهش‌یافته ویروس به‌خصوص نمونه انگلیسی است. بیشتر موارد ابتلای جدید در آمریکا، همین گونه جدید ویروس است. گونه آفریقای جنوبی این ویروس هم در ایالت‌های مختلفی مشاهده شده است. در این شرایط، بیمارستان‌ها از چند هفته پیش خود را برای موج چهارم همه‌گیری کرونا در آمریکا آماده کرده‌اند.

بحران واکسن و موج سوم در اروپا
در اروپا شروع موج سوم به‌خاطر مدیریت فاجعه‌بار اتحادیه اروپا در توزیع واکسن، مرگبارتر هم شده است. کشورهایی مثل آلمان و ایتالیا در هفته‌های اخیر آماری صعودی داشته‌اند و در مجموع، آمار ابتلا در این قاره وحشتناک بوده است؛ به‌گزارش سی‌ان‌ان، آمار ابتلا در اروپا 5هفته پیش به زیر یک میلیون رسید اما تحرکات بیشتر در جوامع و کاهش محدودیت‌ها، گردهمایی‌های مذهبی و ظهور گونه‌های جدید ویروس، دوباره آمار ابتلا را بالا برده است، به‌گونه‌ای که در هفته گذشته، آمار ابتلا به 1.6میلیون مورد رسید و تعداد مرگ‌ومیر ثبت‌شده هم از 24هزار مورد عبور کرد.
این افزایش آمار، احتمالا محدودیت‌های موجود را افزایش خواهد داد. هم‌اکنون، قرنطینه منطقه‌ای و سراسری در 27کشور عضو اتحادیه اروپا برقرار است و در برخی کشورها، مقررات منع تردد شبانه اعمال می‌شود. با این حال، مسئله واکسن در این قاره حیاتی است و سازمان بهداشت جهانی هم درباره مدیریت واکسیناسیون این قاره هشدار داده است. دوریت نیتسان، مدیر بخش اروپای سازمان بهداشت جهانی، هشدار داده تا زمانی که نرخ تزریق واکسن در این قاره کم باشد، نمی‌توان محدودیت‌ها را لغو کرد. او از اتحادیه اروپا در این زمینه انتقاد کرده و گفته است: «واکسن تنها راه نجات ما از همه‌گیری است. واکسن در جلوگیری از ابتلا مؤثر است. با این حال، واکسیناسیون در اروپا به طرز غیرقابل‌قبولی کند بوده است.» نرخ ابتلا در کشورهای اروپا متفاوت است اما می‌توان گفت جدی‌ترین وضعیت، در فرانسه قرار دارد؛ جایی که انتظار می‌رود در یک هفته آینده، موج فعلی کرونا به اوج برسد.

امواج دوم و سوم در خاورمیانه
درحالی‌که امارات و اسرائیل با واکسیناسیون سراسری گام‌های بلندی برای مقابله با امواج جدید کرونا برداشته‌اند، اوضاع در نقاط دیگر ازجمله مصر و عراق متفاوت است. به گزارش وب سایت ایندیپندنس مصر، عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور این کشور، به مردم هشدار داده که با رعایت موارد بهداشتی از موج سوم به سلامت عبور کنند. محمد عواد تاج‌الدین، مشاور رئیس‌جمهور مصر در امور بهداشتی، پیش‌بینی کرده که در طول ماه رمضان، موارد ابتلا به‌شدت اوج بگیرد.
در عراق هم اوج‌گیری شدید آمار مبتلایان، سایه موج دوم کرونا را سنگین کرده است. به گزارش الجزیره، تعداد مبتلایان در این کشور از 800مورد در ابتدای زمستان، به بیش از 5هزار نفر در اواخر زمستان رسیده است. هفته گذشته، این کشور آمار تکان‌دهنده 6هزارو513مورد ابتلا در یک روز را ثبت کرد. همه اینها نشانه‌ای از دومین اوج‌گیری انتشار ویروس کرونا در این کشور است. مسئله نگران‌کننده برای مقامات بهداشتی این است که این بار، بسیاری از قربانیان جوانان هستند.

موج سوم در آسیا
اوج‌گیری دوباره کرونا، در هیچ کجای دنیا به اندازه آسیا و اقیانوسیه نگران‌کننده نیست. برخی از پرجمعیت‌ترین کشورهای دنیا که زیرساخت‌های بهداشتی نامناسبی هم دارند در این منطقه قرار دارند. در هفته‌های گذشته، صدها هزار مورد ابتلای جدید در کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، اندونزی و فیلیپین ثبت شده است. هند به تنهایی هفته گذشته بیش از نیم میلیون مورد ابتلای جدید داشته و دوشنبه گذشته، ابتلای روزانه در دومین کشور پرجمعیت دنیا به رکورد 68هزار نفر رسید. این شرایط باعث شده تا دولت‌ها دوباره به محدودیت‌های منطقه‌ای محدود یا سراسری روی بیاورند و شب‌ها را حکومت نظامی اعلام کنند. در پاکستان، جایی که آمار ابتلا از 660هزار مورد عبور کرده، دولت محدودیت‌های بیشتری را در دستور کار دارد. این کشور برای نخستین بار، هفته گذشته در 5روز متوالی بیش از 4هزار مورد ابتلای جدید را ثبت کرد. وضعیت در فیلیپین، بنگلادش و اندونزی مشابه است و دولت‌ها هم محدودیت‌های بیشتر را روشی مطمئن برای مقابله با موج سوم کرونا می‌دانند.