کرونا اروپایی‌ها را دوچرخه‌سوار کرد

 سمانه معظمی- روزنامه‌نگار

در طول یک سال گذشته، شیوع کرونا و به‌دنبال آن وضع محدودیت‌های تردد و حفظ فاصله اجتماعی موجب شد که صدها شهر در اروپا دست به طراحی مسیرهای جدید پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در خیابان‌ها بزنند. هدف این بود که پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری برای شهروندان آسان‌تر و استفاده از حمل‌ونقل عمومی و خودروی شخصی کمتر شود. آمارها نشان می‌دهد شهرهای اروپا از میلان گرفته تا بروکسل به هدفشان رسیده‌اند و استقبال مردم از تردد سبز افزایش پیدا کرده است.
براساس آمار فدراسیون دوچرخه‌سواری اروپا، شهرهای این قاره یک‌میلیارد یورو برای توسعه دوچرخه‌سواری در طول یک سال گذشته میلادی که کرونا شیوع پیدا کرده، هزینه کرده اند. ساخت دست‌کم 1000کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری و توسعه خیابان‌های بدون خودرو و کم‌ترافیک، ازجمله دستاوردهای این سرمایه‌گذاری است. این آمار فقط مربوط به شهرهای واقع در دانمارک و هلند که به داشتن زیرساخت‌های قوی دوچرخه‌سواری معروف هستند، نمی‌شود و در مورد مناطقی که امکانات کافی ندارند نیز صدق می‌کند. شیوع کرونا یک نیاز پنهان برای توسعه امکانات دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی را آشکار کرد و فرصتی به سیاستمداران قاره سبز داد تا با شعار «بازسازی بهتر» به اجرای چنین طرح‌هایی سرعت دهند. این روزها با اینکه محدودیت‌های قرنطینه در برخی شهرها رو به کاهش است، موفقیت این روش‌ها باعث شده تا توسعه خطوط دوچرخه‌سواری همچنان ادامه داشته باشد.
به گزارش گاردین، الکساندر بوزینسکی، رئیس فدراسیون دوچرخه‌سواری اروپا، می‌گوید: «توسعه زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری در شهرهای هلند و دانمارک 30 تا 50سال طول کشید. اما ما به‌دلیل بحران آب‌وهوا فرصت زیادی نداریم. باید هرچه سریع‌تر سیستم حمل‌ونقل عمومی متحول شود و این موضوع بدون توسعه زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری برای شهروندان ممکن نیست».
براساس تحقیقی که در 21شهر اروپایی انجام شده، 75درصد شرکت‌کنندگان از مسئولان خواسته‌اند که فضای مخصوص تردد خودروها را محدودتر کنند تا وضعیت آلودگی هوا به زمان قبل از کرونا برنگردد. 21درصد گفته‌اند قصد دارند بعد از همه‌گیری نیز بیشتر دوچرخه‌سواری کنند. 35درصد هم اعلام کرده‌اند که زمان بیشتری را به پیاده‌روی اختصاص خواهند داد.
بارسلونا
در طول همه‌گیری، استفاده از حمل‌ونقل عمومی در بارسلونا 50درصد و استفاده از خودروی شخصی 10درصد کاهش پیدا کرد. تابستان امسال در این شهر 20کیلومتر مسیر جدید دوچرخه‌سواری ایجاد شد. میزان استفاده از دوچرخه حالا 10درصد بیشتر از زمان قبل از همه‌گیری شده است.
مقام‌های بارسلونا در حال سرعت بخشیدن به ساخت 160کیلومتر مسیر جدید و توسعه مسیرهای قبلی دوچرخه‌سواری هستند تا شبکه خطوط تا سال 2024 به 305کیلومتر برسد. این موضوع زمینه را برای توسعه طرح «سوپربلوک» فراهم می‌کند. دوچرخه‌سواری یک جزء اساسی این طرح است که براساس آن استفاده از خودروی شخصی تا سال2024، 25درصد کاهش پیدا می‌کند. در این طرح، تردد خودروها در خیابان‌ها و کوچه‌های داخل هر بلوک محدود و به خارج از بلوک هدایت شده تا فضا برای پیاده‌روی و تفریح مردم فراهم شود.

میلان
طرح «خیابان‌های باز» میلان، اوایل بهار سال2020 آغاز و طی آن 35کیلومتر مسیر جدید دوچرخه‌سواری و محدوده‌های با اولویت تردد پیاده، اجرا شد. مسیر دوچرخه‌سواری خیابان معروف کورسو بوینس ایرس در این شهر اکنون به یکی از پرترددترین خیابان‌ها برای دوچرخه‌سواران تبدیل شده و روزانه 10هزار دوچرخه‌سوار در آن تردد می‌کنند. این میزان تنها در چند‌ماه 122درصد افزایش داشته است. طرح خیابا‌ن‌های باز میلان اکنون به 67.5کیلومتر افزایش پیدا کرده و قرار است تا تابستان 2020 به حدود 100کیلومتر برسد.
از آنجا که پیش‌بینی می‌شود بعد از فروکش‌کردن کرونا، تعداد گردشگران دوچرخه‌سوار افزایش پیدا کند، ایتالیا قصد دارد بیش از 1000کیلومتر مسیر جدید برای دوچرخه‌سواری ویژه شهروندان و 1600کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری ویژه گردشگران در شهرهای مختلف طراحی کند.

پاریس
در پاریس، خیابان‌هایی که زمانی در تصرف خودروها بود حالا با دوچرخه‌ها اشغال شده است. برآوردها حاکی است که دوچرخه‌سواری از بهار سال گذشته میلادی تاکنون 70درصد افزایش پیدا کرده است. 50کیلومتر مسیر موقت دوچرخه‌سواری که در اوایل شیوع کرونا ایجاد شد، قرار است تبدیل به یک طرح دائمی شود و حتی توسعه پیدا کند. میزان دوچرخه‌سواری بین زنان نیز افزایش چشمگیری داشته است. آن هیدالگو، شهردار پاریس، در حال سرعت بخشیدن به طرح‌های توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری است. قرار است در پایتخت فرانسه 320کیلومتر مسیر جدید برای دوچرخه‌سواران ایجاد شود که تاکنون 160کیلومتر آن تکمیل شده است.
شهرداری پاریس همچنین در 2سال گذشته اجرای طرح «شهر 15دقیقه‌ای» را پیش برده است. طبق این طرح، افراد می‌توانند همه نیازهای روزانه خود شامل تردد به محل کار، خرید و تفریح را فقط در 15دقیقه با پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا با استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی برآورده کنند.

بروکسل
در بروکسل نیز با اجرای 60کیلومتر مسیر ویژه دوچرخه در سال2020 تعداد دوچرخه‌سواران 87درصد افزایش پیدا کرد. طبق آمارها، دوسوم مسیر سفرهای درون‌شهری در بروکسل کمتر از 5کیلومتر است و به همین دلیل دوچرخه بهترین وسیله برای تردد است.
الکه وان برنت، وزیر حمل‌ونقل بلژیک، بهار سال میلادی گذشته در نامه‌ای از شهروندان خواست که از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده نکنند و همین موجب شد آمار استفاده از دوچرخه افزایش پیدا کند. بلژیک حتی قصد دارد طرح ساخت مسیرهای ویژه دوچرخه‌سواری را در کنار آزادراه‌ها به اجرا دربیاورد تا مردم بتوانند مسیر بین شهرها را نیز با دوچرخه تردد کنند. دولت این کشور در‌ماه جاری میلادی اعلام کرد که 150میلیون یورو برای توسعه طرح‌های دوچرخه‌سواری درنظر گرفته که به این ترتیب سرانه هر فرد به 22یورو می‌رسد. این سرانه در انگلیس 8یورو است.

لندن
از آغاز همه‌گیری کرونا تاکنون در لندن 100کیلومتر مسیر دوچرخه‌سواری تکمیل یا ساخت آن آغاز شده است. آمارها نشان می‌دهد که گرایش مردم به دوچرخه‌سواری از بهار2019 تا پاییز2020 در مناطق حومه لندن 22درصد و در مناطق مرکزی 7درصد رشد داشته است. بهار2020 تقریبا نیمی از رفت‌وآمدها در لندن با دوچرخه یا پای پیاده انجام شد، درحالی‌که قبل از کرونا این میزان 29درصد بود. کارشناسان معتقدند با توجه به افزایش گرایش به دوچرخه‌سواری در پایتخت انگلیس، شهرداری باید مسیرهای جدید و ایمن‌تری برای این منظور درنظر بگیرد. روش محبوب دیگر برای رفت‌وآمد در لندن، پیاده‌روی است. از تابستان تا پاییز امسال، یک‌سوم ترددها در این شهر به‌صورت پیاده انجام شده است.

سایر شهرها
مسیر 105کیلومتری دوچرخه‌سواری در لیسبون قرار است امسال به 200کیلومتر برسد. مانند بارسلونا، این طرح بخشی از یک برنامه بلندمدت برای کاهش آلودگی هوا و گرم شدن زمین است. توسعه مناطق مخصوص پارک دوچرخه و فضای سبز بخش دیگری از این طرح است. در یک سال گذشته دوچرخه‌سواری در پایتخت پرتغال 25درصد افزایش داشته است.
در شهر کراکوف لهستان نیز با راه‌اندازی مسیرهای ویژه برای دوچرخه‌سواری، میزان استفاده از این وسیله در طول همه‌گیری کرونا دوبرابر شده و خیلی از مردم از دوچرخه به جای اتوبوس و مترو استفاده می‌کنند. مسئولان این شهر نیز به فکر طرح‌های بلندمدت هستند و یک برنامه پنج‌ساله برای توسعه مسیرهای دوچرخه‌سواری تنظیم کرده‌اند.