کارون
عطش 47روستا در همسایگی سد کارون
ستاره حجتی- خبر‌نگار
کهرلا، نام آشنای روستاهای دهدز است. میراث و یادگار روزگار مکنت، بزرگی و رزق و روزی برای ایل خدابخشی. حالا اما نه از آن رزق و روزی خبری است و نه از آن میراث و یادگار. سدهای کارون 3و 4بیش از 100اثر تاریخی و همه داشته‌های کهرلا و بخش خدابخشی را در خود بلعیدند و فقط پیکره یک روستا باقی ماند و اهالی 63روستای دیگر وادار به مهاجرت شدند. اینجا حالا حتی از آب آشامیدنی هم خبری نیست. آب که نباشد، مراتع هم می‌میرند و دیگر از دامداری هم نشانی نیست. چه‌کسی است که نداند قوم بختیاری معیشت‌شان را از دامداری تامین می‌کنند؟ حالا حتی نام کهرلا خدابخشی و 43روستای همسایه‌اش که از آبگیری سدها جان به در بردند هم به گوش کمتر کسی خورده است، حتی نام دهدز، اما سدکارون را می‌شناسیم. کارونِ نامهربان با دهدز و همه روستاهای اطرافش.
15سال جیره‌بندی آب
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان که به‌عنوان تسهیل‌گر در کهرلا، روستایی با 53خانوار کار می‌کند، می‌گوید: سازمان آبفای خوزستان برای رفع نیاز آبی روستاهای موجود و حتی دهدز، در فاصله چندمتری کارون چاه حفر می‌کند. آن هم آب چاهی که به‌خاطر رسوب بالا و املاح سنگین فقط برای موارد بهداشتی استفاده می‌شود و مناسب آشامیدن نیست.
هژیر کیانی که خودش از بومیان منطقه است، ادامه می‌دهد: مردم این منطقه ناچار شده‌اند آب آشامیدنی را از محل بقایای چشمه‌ها تأمین و به‌صورت کولبری یا با چهارپایان و خودرو در ظرف‌های ۱۰ تا ۲۰ لیتری حمل کنند. آب همیشه جیره‌بندی است. خرداد امسال بیش از ۴۶ روستا در حدود ۱۵روز از داشتن همین آب جیره‌بندی هم محروم بودند. پس از پیگیری مسئولان و احیای یکی از دو چاه باقی مانده که با ۵۰متر افزایش عمق احیا شد، در تاریخ 8خرداد الکتروپمپ چاه سوخت و از مدار خارج شد تا رنج ۱۵ساله جیره‌بندی آب تداوم یابد.
او با بیان اینکه 2500مشترک روستایی در ۴۶روستا هیچ‌گاه از آب چاه‌های حفرشده برای آشامیدن استفاده نمی‌کنند، توضیح می‌دهد: مردم ناچار هستند طی چند ساعت جریان آب در شبکه، آن را برای مصارف بهداشتی در مخازن هزار تا 2هزار لیتری ذخیره کنند. در روستاهای دهستان قلعه سرد با حدود 5هزار نفر جمعیت، مردم سال‌هاست باغ‌های خود را که روزگاری محل درآمدشان بود، رها کردند. در آخرین برآورد سازمان جهادکشاورزی استان حدود 70درصد باغ‌های این منطقه خشکیدند.
20هزار نفر را ندیدند
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان با بیان اینکه منطقه میان 2 سد بزرگ کارون۳ و ۴ محصور است، می‌گوید: فاصله مخزن سد کارون۳ تا روستاهای دارای مشکل بی‌آبی 200متر در روستای کهرلا خدابخشی و روستاهای قلعه سرد به‌عنوان بخشی از ۴۶ روستا کمتر از 7کیلومتر است. مردم فکر می‌کنند عامدانه مردم را فراموش کرده‌اند. اینجا منطقه‌ای است که حدود ۲۰ هزار نفر جمعیت رسمی دارد. یعنی آدم‌هایی که در هر سرشماری کشور شمرده می‌شوند. چطور همه این سال‌ها مسئولان توانستند این جمعیت را نبینند؟ کیانی ادامه می‌دهد: طبق برآوردهای کارشناسی و وسعت بیش از 100کیلومترمربع سدهای موجود در ایذه و دهدز، تقریبا معادل ۳ تا ۴برابر مصرف حدود 200هزار مشترک آب ایذه و دهدز و باغملک و قلعه تل از سطح دریاچه این سدها سالانه آب تبخیر شده و از دسترس خارج می‌شود. از طرفی فشار بر ذخایر آب زیرزمینی توسط آب روستایی و شهری در شهرهای یادشده به شکل جبران‌ناپذیری بیلان آبی را با بحران مواجه کرده و موجب خشکانیدن تالاب بندون ایذه با وسعت ۱۲۰۰ هکتار و به ارزش میلیاردها دلار شده است.
وعده استاندار محقق نشد
مسئله آب در روستاهای شهرستان دهدز در حالی ادامه دارد که رضا اردکانیان، وزیر فعلی نیرو در دوران ساخت پروژه سد و نیروگاه سد کارون۳ به‌عنوان معاون طرح در منطقه حضور داشت. از سویی، استاندار خوزستان به همراه مدیرعامل شرکت آبفار این استان پس از 15سال، خرداد امسال در منطقه حاضر شدند و وعده دادند پروژه تأمین آب از مخزن سد کارون۳ و ایستگاه پمپاژ رکعت به دهدز آغاز شود؛ وعده‌ای که حتی کلنگ اجرای آن پس از 8ماه به زمین نخورده است.
تقلیل مشکلی عظیم
مجید رحمانی، بخشدار دهدز اما مشکل آب در این روستاها را فقط در حد ترک یک منبع ذخیره آب توصیف می‌کند. کهرلا و 46روستای همسایه آن مشت نمونه خروار از روستاها و شهرهایی هستند که سال‌ها با مشکل بی‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند. حالا کهرلا مانده است و دام‌هایی که برای تامین غذا به مناطق حفاظت شده محیط‌زیست در منطقه وارد می‌شوند. کهرلا مانده است و جنگل‌های بلوطی که به‌خاطر یک لقمه نان سوزانده می‌شوند تا زغال شده و فروخته شوند و مردمی که هر روز از گذشته خسته‌تر و فقیرتر می‌شوند.
