گزارش
فعالان و کارشناسان حوزه‌های مختلف در گفت‌وگو با همشهری از متخصصان و نخبگان عرصه‌های گوناگون خواستند تا برای انتخابات ششمین دوره شورای شهر تهران ثبت‌نام کنند
تهران به شما نیاز دارد
ثبت‌نام از ششمین دوره انتخابات شوراهای شهر شروع شده است و مردم امیدوارند، افراد متخصص به پارلمان شهری وارد شوند. به گزارش همشهری، طی دهه‌های اخیر، گاهی برنامه‌هایی برای شهر تنظیم شده که نتیجه آن شهرفروشی برای تامین درآمدهای مورد نیاز بوده است؛ موضوعی که در دهه‌های 70 و 80 در تهران انجام شد و اگرچه نتیجه آن در کوتاه‌مدت، انجام پروژه‌های بزرگ و رضایت‌بخش بود اما سال‌ها بعدتر مشخص شد، شهر به جای آنکه محلی برای سکونت در آرامش با هوایی تمیز، آسمانی زیبا و زمین پاک باشد، در عمل به جایی برای خودنمایی غول‌های بتنی حاصل از بلندمرتبه‌سازی با کوچه و خیابان‌های پر از خودرو و آسمانی اغلب خاکستری تبدیل شده است. البته در همه این سال‌ها پروژه‌هایی به اجرا درآمد که چهره شهر تهران را نیز دگرگون کرده؛ نمونه آن ساخت پل طبیعت، دریاچه چیتگر، افزایش سرانه‌های فضای سبز و... است، اما در عین حال در آن سال‌ها بودجه شهر بیشتر از محل شهرفروشی تامین می‌شد؛ موضوعی که یک نتیجه آن نابودی صدها هکتار باغ بود. بر این اساس، از یک‌سو تغییر مسیر در رویکردها و رویه‌های شهر ضروری نشان داد و از سوی دیگر حضور متخصصان در امر برنامه‌ریزی را با اهمیت توصیف کرد. به همین خاطر طی چند سال اخیر، همواره تلاش شده تا تهران روی ریل درست توسعه قرار گیرد، برای اینکه حرکت در این مسیر ادامه پیدا کند، باید متخصصانی از حوزه‌های گوناگون، برنامه‌ریزی و نظارت برای انجام صحیح کارها را در شورا و مدیریت شهری بعدی هم برعهده بگیرند.
به هرترتیب کلانشهر تهران امروز نیازمند آرامش، آواز گنجشک‌ها و سایه درختان است و مردم می‌خواهند در پیاده‌روها قدم بزنند و شاهد خیابان‌های بدون ترافیک باشند. مطالباتی که در دوره مدیریت پنجم شهری مورد توجه قرار گرفت و اقداماتی هم شروع شد که می‌توان به توقف شهر فروشی و حتی اجرای طرح خیابان کامل اشاره کرد. تغییر رویکرد مدیریت شهری توسط اعضای شورای شهر پنجم شروع شده و با راهیابی افراد متخصص به شورای شهر ششم می‌توان شاهد تحولات بزرگ‌تر و تبدیل پایتخت به شهر انسان محور بود. نکته مهم دیگر که به‌عنوان خواسته مردمی نمود یافته، وابستگی کاندیدای حضور در انتخابات شوراها با تکیه تنها بر سابقه سیاسی است؛ موضوعی که تعدادی از چهره‌های علمی، فرهنگی، هنری، اجتماعی، ورزشی و... در گفت‌وگو با همشهری آن را تأیید کرده و خواستار حضور نمایندگان متخصص و مدیر در کارزار انتخابات ششمین دوره شورای شهر شدند.ثبت‌نام برای حضور در این انتخابات تا 26 اسفند ادامه دارد.
پرهیز از نگاه تخصص‌گرایی صرف
امیرحسین پورجوهری، کارشناس برنامه‌ریزی شهری:
انتظار ما این است که شوراهای‌آینده با کسانی که تخصص دارند، تشکیل شود. در واقع یک نهاد تخصصی که دغدغه‌های شهر را می‌شناسد، بر موضوعات شهری حاکم شود. با این حال، همواره این اتفاق تحت‌تأثیر کنش‌هایی سیاسی که در لایه‌های بالاتر جامعه جاری بوده، روی داده است. برای همین، به اعضای شوراهای شهر هم اصولگرا و اصلاح‌طلب گفته می‌شود، درحالی‌که رویکرد گروه‌های مختلف سیاسی نسبت به مدیریت شهری به هیچ وجه مشخص نیست. یعنی پیدا نیست که اگر یک نحله سیاسی وارد شورای شهر شود، در مدیریت شهری چه اتفاقی خواهد افتاد. نکته نگران‌کننده این است که معمولا در حوزه تخصص کسانی را قرار می‌دهیم که یا مدارک تحصیلی مرتبط دارند یا کسانی که سابقه مدیریت کلان کشور و سابقه مدیریت شهری دارند. اگر این افراد یک‌جا جمع شوند، تصور اشتباهی است که تأثیر مناسبی در مدیریت شهری بگذارند. به‌عقیده من، مهم‌ترین پارامتر در رابطه با انتخاب اعضای شورای شهر این است که آنها تا چه حدی شناخت نسبت به شهر دارند. همچنین چقدر در مورد شهر دغدغه و ایده دارند. من بر این باور هستم که با پرهیز از نگاه سیاسی به موضوع انتخابات شورای شهر و پرهیز از نگاه تخصص‌گرایی صرف، باید به‌دنبال کنشگرانی باشیم که در سال‌های اخیر دغدغه شهر داشتند؛ مثلا در حوزه اجتماعی، اقتصادی، محیط‌زیست، معماری، شهرسازی و... دغدغه دارند و در این صورت می‌توانیم امید داشته باشیم.
شورای بعدی، مدیریت شهری را به فازهای قبلی برنگرداند
سیدمحمد بهشتی، عضو شورای‌عالی میراث فرهنگی و گردشگری:
برای اعضای شورای شهر 2شرط لازم است؛ یکی اینکه اهل آن شهر باشند، نه اینکه فقط ساکن آنجا باشند و دیگر اینکه سواد موضوعاتی که در آنجا مطرح می‌شود را داشته باشند که از آن به تخصص تعبیر می‌شود. وقتی شرایط شهر خیلی نابسامان و سخت باشد، شهروندان بیشتر نیاز‌های مربوط به خدمات شهری دارند. وقتی حال اهل شهر بهتر می‌شود، توقع دارند که فعالیت‌های عمرانی و مهندسی زیادی اجرا شود و بعد نظم، انضباط، قانون و شهرسازی اهمیت پیدا می‌کند. وقتی حال اهالی شهر باز هم بهتر باشد، مباحث فرهنگی و اجتماعی مانند عرصه‌های عمومی مهم می‌شود و حتی جمع‌آوری زباله هم از این نظر دیده می‌شود. در این میان، معماری 2جنبه دارد که اگر آن را به‌صورت کیفیت و هنر ببینیم در رده آخر قرار می‌گیرد. این دوره مدیریت شهری که شورای شهر هم جزئی از آن است، نخستین‌باری بود که بعد از سال‌ها، مدیریت شهری به استقبال تحولات مثبت رفت. الان زندگی از پلاک‌های خصوصی به پهنه‌های شهری رجوع می‌کند و شهر عملا وارد فاز جدید می‌شود. درواقع شهر از کارگاه ساختمانی خارج شده است. شهرداری شهرفروشی نکرده است و اتفاقا به‌سمت این رفته که کیفیت فضای شهری را ارتقا بدهد؛ البته نتیجه گرفتن از کار‌های کیفی زمان‌بر است. درباره شورای شهر ششم هم باید گفت در بین متخصصان رشته‌های مختلف همیشه کسانی هستند که احساس مسئولیت کنند و بخواهند خدماتی در حد عضویت در شورای شهر ارائه کنند. باید آرزو کرد که شورای شهر بعدی مدیریت شهری را به فازهای قبلی برنگرداند و قدمی جلوتر بگذارد.
نیاز به حضور متخصصان در آستانه قرن جدید
شهاب‌الدین کرمانشاهی، دکترای شهری و متخصص حوزه حمل‌ونقل:
مدیریت کلانشهرها امری بسیار پیچیده و نیازمند تخصص‌های متنوعی است. انتخابات شوراها و شهرداری‌ها در سراسر دنیا تنها جنبه سیاسی ندارد؛ دلیل آن هم اثرگذاری مستقیم و جدی روی محل زندگی و محل کسب‌وکار و فعالیت و در نتیجه زندگی روزمره رأی‌دهندگان است؛ از این رو، اگر در انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی نیاز به سیاستمداران توانمند وجود دارد، شوراهای شهر و روستا نیاز به افرادی توانمند، متخصص و متعهد در حوزه‌های مختلف برنامه‌ریزی شهری دارند تا بتوانند با ارتباط با جوامع حرفه‌ای درک بهتری از مسائل پیچیده شهری داشته باشند و بتوانند منافع مردم در طرح‌ها و برنامه‌های شهری را تضمین کنند. اقتصاددانان، حقوقدانان، کارشناسان، مهندسان عمران، معماری، شهرسازی و محیط‌زیست و البته همکاران من در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک باید به‌صورت فعال در حوزه مدیریت شهری حضور یابند تا بتوانند فعالیت‌های حرفه‌ای و طرح‌ها و برنامه‌هایی را که معمولا برای شهروندان در دسترس یا قابل بررسی دقیق نیست را با وکالت از ایشان کنترل کنند. در حوزه برنامه‌ریزی شهری پرهیز از اصرار بر اجرای کلان پروژه‌های تزیینی، توجه به فراهم کردن دسترس‌پذیری و فرصت عادلانه برای تمام شهروندان، توجه به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها و درنتیجه کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار باید در دستور کار مدیریت شهری قرار گیرد. فناوری اطلاعات فرصت‌های جدیدی را در افزایش بهره‌وری و شفافیت فراهم کرده است. به‌نظر می‌رسد در دوره بعدی با توجه به تجارب شورای پنجم و فعال‌تر شدن تیم‌های خلاق حل مسئله، ارتباط استارت‌آپ‌ها با مدیریت‌شهری قوی‌تر و مؤثرتر خواهد شد. در حوزه حمل‌ونقل به‌صورت خاص، حمل‌ونقل همگانی تغییراتی قابل توجه را در سطح شهری و منطقه‌ای تجربه خواهد کرد. حضور جوانان متخصص، متعهد و پاکدست در انتخابات شوراها این تغییرات را تسریع خواهد کرد؛ ان‌شاءالله.
شهر بدون هنر و فرهنگ، بی‌محتواست
حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه موسیقی:
هنر می‌تواند مهم‌ترین رکن مدیریت شهری باشد. زمانی که شهرداران در گزارش کار خود اداره شهر با نگاه فرهنگی را نقطه قوت کار خود می‌دانند، این نگاه فرهنگی از کجا نشأت می‌گیرد؟ شورا اصل پشتوانه مدیریت شهری است و سیاستگذاری‌های اصلی باید در شورا انجام شود و شهردار مجری مصوبات شوراست. این عملکرد کجا انجام می‌شود؟ در انتخابات شورا و نمایندگان شورا باید به این نکته توجه کنند که شهر بدون هنر و فرهنگ، بی‌محتواست. روح این کالبد فرهنگ و هنر است که در بررسی‌های شهرهای موفق جهان مانند رم این مسئله هویداست؛ توریست‌ها با فضای شهری، موزه‌ها، موسیقی و... شهر آن را می‌شناسند. باید بخش فرهنگ و هنر در شهری مانند تهران که مرکز ثقل کشور در زمینه‌های مختلف است، پررنگ‌تر باشد. انتظار می‌رود در تصمیم‌گیری شهری متخصصانی داشته باشیم که در این عرصه صاحب نظر و نگاه هستند. نمی‌شود برای فرهنگ و هنر شهر تصمیم بگیریم اما در این مورد متخصص نباشیم. این ضرورت حضور متخصصان امر فرهنگ و هنر را در شورای شهر برجسته می‌کند. اغلب وضعیت شوراها تا‌کنون به‌گونه‌ای بوده که احزاب تلاش کرده‌اند شورا را در دست بگیرند تا بتوانند فرد منتخب خود را شهردار کنند. نفس این عمل بد نیست اما به شرطی که به همه جنبه‌ها توجه شود. در مجلس هم همینطور است و کمیسیون‌های خاص خواهان بیشتری دارند اما در مسئله مدیریت شهری این اهمیت بیشتری دارد. باید افرادی که با مسائل شهر و جنبه‌های مختلف آن آشنا هستند و تخصص‌های لازم را دارند و نه صرف وابستگی سیاسی، در این سمت‌ها قرار گیرند. در این راه باید از تجربه و سابقه بزرگان و افراد پیشکسوت در حوزه‌های مختلف استفاده کرده و از تهور و شجاعت جوانان استقبال کرد. عدم‌محافظه‌کاری جوانان ظرفیت خوبی است که در افراد باتجربه کمتر دیده می‌شود. همه اینها در کنار هم می‌توانند همپوشانی خوبی داشته و نتیجه‌بخش باشند.
برای آینده تهران باید پیشقدم شد
مهرشاد کاظمی، کارشناس حوزه گردشگری:
کلانشهری چون تهران مانند همه شهرهای کشور و دنیا به‌دلیل وسعت و جمعیتی که در آن ساکن است، نیاز به جوانان مدیر و خلاق دارد تا شهر را دوشادوش سایر نهادهای مرتبط به شهری ایده‌آل نزدیک کنند. هم‌اکنون مشکلات شهر تهران یا امکانات موجود در آن شامل حال همه شهروندانش می‌شود. برای آنکه همه شهروندان ساکن در شهر احساس مسئولیت کنند، شعارهای خوبی تا به امروز منتشر شده؛ ازجمله «شهر ما، خانه ما» یا «تهران، شهری برای همه». بنابراین شهر تهران بعد از خانه‌های کوچکی که در آن زندگی می‌کنیم، به‌عنوان خانه دوم و بزرگ دیگر محسوب می‌شود که باید آینده آن برایمان اهمیت داشته باشد. هر کسی با هر تخصصی که دارد، بهتر است خودش را با ثبت‌نام در هر دوره از انتخابات شورای شهر محک بزند. تهران زمانی آینده‌ای روشن خواهد داشت که در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری، هنری، شهر و شهرسازی، فنی و عمران، فضای سبز و محیط‌زیست متخصص، کارشناس و مدیر خلاق داشته باشد تا شهر را برای زندگی آماده کند. شهر تهران، فرصتی برای فرصت‌سوزی ندارد و برای برآورده کردن انتظارات مردم برای رسیدن به ایده‌آل‌ها باید پیشقدم بود.
فرصت حضور به زنان داده شود
سپیده علیزاد، روانشناس و فعال اجتماعی:
نماینده یا به‌طور کلی مدیری که اموری را به‌دست می‌گیرد، الزاما نباید دلسوز باشد، بلکه باید تخصص و کار اجرایی و میدانی هم در سوابق‌اش ثبت شده باشد. جامعه کنونی همانطور که در گذر زمان دچار تغییر و تحول شده، نیازها و مشکلات آن هم دگرگون شده است و به همین دلیل نگرش‌ها نسبت به انتخاب افراد اصلح و شایسته در امور شوراها یا هر پست و مقامی که از سوی مردم انتخاب می‌شوند، باید تغییر کند. مشکلات امروز به‌دست مدیر دلسوز بدون تخصص رفع نمی‌شود پس باید در دوره انتخابات پیش‌رو مدیران و نمایندگان متخصص انتخاب شوند. همچنین لازم است این تغییر نگرش در مسائل جنسیتی هم مطرح شود و این شکاف‌ها را از بین ببریم و با انتخاب درست و منطقی فرصت حضور به زنان هم داده شود و بانوان هم نباید بی‌تفاوت از کنار این فرصت بگذرند. قطعا در جامعه مشکلات و مسائلی وجود دارد که معطوف به زنان است و حتما یک مدیر زن آن را بهتر درک می‌کند و راهکار بهتری هم ارائه می‌دهد. جامعه امروز نیاز به نیرو و خلاقیت جوانان دارد و چون نخبگان و تحصیلکردگان وابستگی سیاسی و جناحی ندارند، امیدی به حضورشان نیست اما متولیان می‌توانند با یک دید دلسوزانه عرصه انتخابات را برای حضور این افراد باز کنند تا شاهد یک تحول جدید در انتخابات و ظهور شورای شهر مملو از نیروهای جوان، متخصص، دلسوز و بدون وابستگی جناحی باشیم.
تهران، نمایندگان متخصص و شجاع می‌خواهد
علیرضا نورپور، دکترای محیط‌زیست و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران:
افرادی که به‌عنوان نماینده انتخاب می‌شوند و امور را به‌دست می‌گیرند باید به این نکته توجه داشته باشند که نماینده ملت هستند؛ نه جناح، حزب و یک گروه خاص. متأسفانه در سال‌های اخیر گزینش و تأیید یا ردصلاحیت کاندیداها به‌گونه‌ای شده که همیشه شاهد بودیم بخشی از افراد متخصص و شایسته از دور انتخابات کنار گذاشته شده‌اند و همین امر سبب شده امروز جوانان نخبه، تحصیلکرده و متخصص در حوزه‌های مختلف میل و رغبتی برای حضور در صحنه‌های انتخاباتی نداشته باشند. این در حالی است که جوانان نیروهای بالقوه‌ای هستند که جامعه برای پیشرفت نیازمند آنهاست و ازاین‌رو نباید دلسرد شوند و صحنه را ترک کنند. با حضور افراد متخصص در پارلمان‌های کوچکی چون شوراهای شهر و روستا یا به‌طور کلی در شوراها که امور شهر را به‌دست دارند، قطعاً مشکلاتی چون آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی قابل حل است. شهر مکزیکوسیتی، آلوده‌ترین شهر دنیا بود که در مدت 10سال با 35میلیون جمعیت به پاک‌ترین شهر تبدیل شد. پس چرا با گذشت 50سال هنوز آلودگی تهران رفع نشده و هر روز به میزان و مشکلات آن افزوده می‌شود؟ بنابراین پیشنهاد من این است که جوانان متخصص، شجاع و با سابقه به صحنه انتخابات وارد شوند و اگر هم تمایلی به این کار ندارند، حداقل با شرکت در انتخابات به افراد اصلح و شایسته رأی دهند و سهمی در شکوفایی جامعه داشته باشند.
شهروندان برای شهر زنده، مطالبه‌گر باشند
اسکندر مختاری، شهرساز:
ثبت‌نام انتخابات شورای شهر سال1400، رویداد بزرگ شهری است که می‌طلبد همه برای کیفیت زندگی به این انتخابات توجه جدی داشته باشیم. اما انتخاباتی ثمره‌ای رضایت‌بخش دارد که در اختیار سیاست نباشد و اتفاقا برعکس در اختیار خواسته همه مردم شهر باشد. نباید فراموش کنیم که شهر زنده، شهری است که نخبه‌ها، فرهیختگان، کارشناسان و شهروندان آن شهر برای شهرشان آرزو و آرمان دارند. اگر مردم شهر برای شهری که در آن زندگی می‌کنند، آرزویی نداشته باشند به‌طور حتم هر شهروند بی‌آرزویی سبب هرج و مرج در آن شهر خواهد شد و به‌تبع آن، شهر پویایی نخواهیم داشت. آنچه امروزه تهران به آن نیاز دارد، مطالبه‌گر بودن شهروندان درباره آرزوهایشان است؛ آرزوهایی که با کمک در شورای شهر می‌توان به آن رنگ واقعیت بخشید. اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، پایتخت‌مان، شهری سرد، بی‌روح و دل‌مرده شده است؛ چون هیچ شهروندی در این شهر آرزوهایش برآورده نمی‌شود و این اصل به‌تنهایی برای تخریب شهر کافی است. برای آنکه شهر خوابگاه محض برای شهروندانش تلقی نشود، باید از شهرهای پویا و بزرگ در دنیا الگوبرداری کنیم؛ همان شهرهایی که با آرزو و آرمان کارشناسان و متخصصان شکل گرفته و شهروندانش از کیفیت زندگی رضایت کامل دارند.
صدای همه شنیده شود
لیلا ارشد، مددکار و مؤسس خانه خورشید:
تجربه نشان داده است که اگر اعضای شورا با یک ترکیب غیرتخصصی به شورا وارد شوند، بخشی‌هایی از شهر دیده نمی‌شود و قسمت‌هایی از مشکلات شهروندان، نادیده گرفته می‌شود. معمولا هم مسائل اجتماعی مغفول می‌ماند و دیده نمی‌شود. حتی در تغییر دولت هم مسائل اجتماعی آخرین موضوعی است که به آن پرداخته می‌شود و گاهی اصلا پرداخته نمی‌شود. در مقابل گرایش تخصصی اعضا نشان می‌دهد که شورا نماینده همه شهروندان است. شورای شهری که مسائل اجتماعی را بشناسد و به نیازها و خواسته‌های جامعه توجه کند، برای شهروندان شرایط بیشتری ایجاد می‌کند. کسی که در حوزه اجتماعی هم تحصیل کرده و هم تجربه لازم را دارد، می‌تواند صدای گروهی از ساکنان شهر باشد که معمولا صدایی ندارند.
در حوزه اجتماعی و انسانی برخلاف حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و مانند آن، کمتر تخصص دیده شده است. حتی بعضی از کسانی که در این حوزه کار می‌کنند، کمتر خودشان را درگیر می‌کنند و ترجیح می‌دهند به کاری که مشغول آن هستند، بپردازند. برای دوره جدید شوراها انتظار داریم که با ورود متخصصان، صدای همه گروه‌های اجتماعی مانند کودکان، زنان و... در شورای شهر تهران و دیگر شهر‌ها شنیده شود.
