حبس آرزوهای سیاسی سارکوزی

جواد نصرتی- روزنامه‌نگار

 همپیمانان نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور سابق فرانسه، خود را آماده کرده بودند که بازگشتی باشکوه به صحنه قدرت داشته باشد اما به جای آن، چیزی که به‌دست آورده‌اند، ناامیدی محض از آخرین نبرد حقوقی رئیس‌جمهور سابق‌شان است.
سارکوزی هفته گذشته به 3سال حبس، که 2سال آن تعلیقی است، محکوم شد. دلیل محکومیت او تلاش برای رشوه‌دادن به یک قاضی، در ازای دریافت اطلاعات از پرونده تحقیق از کارزار انتخاباتی او در سال2007 بوده است. به نوشته پولتیکو، سارکوزی فرجام‌خواهی کرده اما پروسه حقوقی که دست‌کم یک سال طول خواهد کشید، آینده سیاسی او را به‌شدت متزلزل و نامطمئن می‌کند.
سارکوزی طی سالیان، بارها در مقابل اتهام‌های حقوقی سنگین جا خالی داده و سربلند بیرون آمده اما هرگز مثل این مورد اخیر، به‌خاطر رفتارهای مجرمانه و نادرست، محکوم نشده بود. نزدیکان او البته رویکردی مثبت‌اندیشانه نسبت به این پرونده دارند و به روزنامه‌نگاران گفته‌اند که دادستان‌ها در تحقیقات خود، عملا مدرکی که ثابت کند سارکوزی عملی مجرمانه انجام داده پیدا نکرده‌اند.
این پرونده حقوقی، جایگاه سارکوزی در انتخابات سال2022 را به‌شدت به خطر انداخته است. دوستان و متحدان سارکوزی معتقد بودند که با وجود برخی رقبا، او بهترین امید اردوگاه محافظه‌کاران برای نامزدی در انتخابات بود. بریس اورتفو، وزیر کشور دولت سارکوزی در همین باره گفته است: «نیکلا سارکوزی تنها نامزد قدرتمند راست بود. حالا پیچ و تاب زیادی در شرایط ایجاد شده اما جاده برای او بسته نشده است».
سارکوزی بعد از شکست برابر فرانسوا اولاند در سال2012، ‌رسما از دنیای سیاست خداحافظی کرد اما در سال2017 دوباره برگشت. او چند سال اخیر را به نوشتن کتاب و مصاحبه کردن با رسانه‌ها اختصاص داده است اما در پشت صحنه، او نقش هدایت‌کننده در میان راست‌ها را داشته است.
هواداران سارکوزی امیدوارند که دوباره برای ریاست‌جمهوری نامزد شود. علاوه بر امیدواری، محافظه‌کاران به حضور او احتمالا نیاز هم دارند. نامزدهای پیشتاز جمهوریخواهان، درنظرسنجی‌های سراسری عقب‌تر از امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور و مارین لوپن، رهبر راست‌های افراطی هستند و انتظار نمی‌رود که بتوانند با این دوچهره قدرتمند رقابت کنند.
شرایط اقتصادی متزلزل و ناکارآمدی مکرون در مدیریت بحران کرونا، دلایل بیشتری به هواداران سارکوزی برای امیدواری داده است. ژیل پلاتره، یک شهردار دست راستی درباره احتمال بازگشت سارکوزی به رادیو فرانسه گفته است: «وحدت خانواده سیاسی، چه چپ‌ها و چه راست‌ها، من را شگفت‌زده می‌کند. نیکلاسارکوزی کسی است که ما را متحد می‌کند. پیام‌های زیادی درباره حمایت از او صادر شده است».
حتی برخی کارشناسان گفته‌اند که خود سارکوزی هم در خفا برای بازگشت به صحنه تلاش می‌کند و خود را آماده کرده است. اما شرایط، بسیار پیچیده است؛ فرجام‌خواهی سارکوزی حدود یک سال طول خواهد کشید و به او زمان بسیار کمی می‌دهد تا به دنیای سیاست بازگردد. او همچنین باید در یک دادگاه دیگر که به‌زودی تشکیل می‌شود شرکت کند. او این بار متهم است که در انتخابات2012، قوانین مالی انتخاباتی را نقض کرده است.
علاوه بر آن، حمایت از سارکوزی می‌تواند برای راست‌ها، ریسک زیادی داشته باشد. نامزد مورد حمایت آنها، ‌فرانسوا فیون در آخرین انتخابات به‌خاطر اتهام‌ها درباره ادعاهایش در مورد ایجاد اشتغال نابود شد و حالا راست‌ها نمی‌خواهند در دو انتخابات متوالی، نامزدی داشته باشند که قبل از انتخابات، بازنده می‌شود. البته فراتر از همه اینها، دیگر نامزدهای جمهوریخواهان هستند. آنها از ابتدا هم قرار نبود اجازه بدهند که سارکوزی بازگشت آرام و بی‌دردسری به صحنه داشته باشد و نامزد نهایی محافظه‌کاران شود. شرایط فعلی، به آنها خوراک زیادی می‌دهد تا به سارکوزی حمله کنند و چه بسا ممکن است شور و علاقه‌مندی زیادی که هواداران سارکوزی دارند را با حملات درست و حساب‌شده، از بین ببرند و ضربه سنگینی به اعتبار سیاسی سارکوزی بزنند.
حتی غیبت سارکوزی هم می‌تواند عواقبی برای حزب داشته باشد. اورتفو گفته است: «اگر سارکوزی نباشد، ‌مجبور خواهیم بود تا پروسه گزینش را فعال کنیم. نامزدها رقابت خواهند کرد و در نهایت به‌صورت جمعی، ‌یکی از آنها را انتخاب خواهیم کرد». حزب جمهوریخواه به‌صورت رسمی موظف است انتخابات درون‌حزبی برگزار کند تا نامزد خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری را مشخص کند. اما تجربه سال‌های اخیر آنها چندان امیدوارکننده نبوده است؛ هر بار یا حزب دوپاره شده و یا نامزد انتخاب‌شده، شکست خورده است. در این شرایط است که سارکوزی همچنان می‌تواند نقشی تعیین‌کننده داشته باشد؛ مخصوصا که پای تصمیم‌گیری برای اتحاد با حزب امانوئل مکرون در میان باشد.