جدال استرالیا و فیسبوک؛ نبرد سرنوشت‌ساز شبکه‌های اجتماعی

دعوای دولت فدرال استرالیا و شبکه اجتماعی فیسبوک به جاهای باریکی رسیده است؛ جدالی که بر سر پرداخت هزینه به رسانه‌ها بابت تولید محتوا شروع شد حالا به نقطه‌ای رسید که می‌تواند سرنوشت شبکه‌های اجتماعی را تعیین کند.
پس از آنکه فیسبوک راه دسترسی استرالیایی‌ها به اخبار را مسدود کرد، دولت این کشور هم اعلام کرد تبلیغات خود را از فیسبوک خارج می‌کند. به گزارش بی‌بی‌سی، در همین زمینه گرگ هانت، وزیر بهداشت استرالیا، ، اعلام کرد که مجموعه تحت نظر او از فیسبوک برای امور تبلیغاتی استفاده نخواهد کرد.
این ماجرا باعث شده است که دوطرف بار دیگر پای میز مذاکره در این رابطه بنشینند. مقام‌هایی از دولت استرالیا در تلاش برای مصالحه در این رابطه هستند.
اما سایمون بیرمنگام، وزیر دارایی استرالیا، می‌گوید که این ممنوعیت تبلیغ در فیسبوک در این کشور گسترش خواهد یافت؛ «وقتی آنها حرکت وحشتناک عدم‌دسترسی ملت و دولت ما به اخبار را عملی کردند، باید هم منتظر واکنش ما باشند. آنها به‌دنبال اعمال قدرت یا نفوذ بر سیستم‌های دمکراتیک ما هستند و ما این را تحمل نخواهیم کرد. قاطعانه بر قانون جدیدی که وضع کردیم خواهیم ایستاد و تمام نکات تبلیغاتی را بررسی خواهیم کرد.» به‌گفته وزیر بهداشت استرالیا آنها از ظرفیت‌های دیگری مانند تلویزیون، رادیو و روزنامه‌ها برای انتشار پیام در مورد واکسن کووید-19 استفاده می‌کنند. این اقدام پس از آن صورت گرفت که فیسبوک هفته گذشته اخبار و صفحات مرتبط با اخبار را برای کاربران استرالیایی مسدود کرد. در این میان صفحات خیریه، بهداشت، بخش آتش‌نشانی و خدمات اضطراری و اداره هواشناسی نیز سهوا مسدود شدند.
هرچند فیسبوک روز گذشته اعلام کرد بار دیگر صفحات مسدودشده را احیا خواهد کرد، اما جدال همچنان ادامه دارد.
اقدام فیسبوک با لایحه قانونی دولت انجام شد تا غول‌های فناوری دیجیتال را مجبور به مذاکره با ناشران در مورد مبلغ پرداختی به آنها برای استفاده از اخبار در نتایج جست‌وجو یا در شبکه‌های اجتماعی کند. بیرمنگام، وزیر دارایی استرالیا می‌گوید باوجود بحث و گفت‌وگوهای مداوم با فیسبوک، دولت به شکل فعلی این لایحه متعهد است. اما جای تأسف است که این اتفاق دقیقا در میانه یک بیماری همه‌گیر بحرانی رقم خورده است؛ جایی که به اطلاع‌رسانی بیش از همیشه نیاز است.
سخنگوی فیسبوک نیز می‌گوید: ما با هدف دستیابی به یک مسیر ثابت و منصفانه، هم برای فیسبوک و هم برای ناشران، به‌کار با دولت در زمینه اصلاحات قانون ادامه خواهیم داد.

عواقب ناخواسته
پس از مسدودکردن اخبار در استرالیا، خیلی زود مشخص شد که یکی از تأثیرات منفی این رفتار فیسبوک مسدود‌شدن سرویس‌های اضطراری بود. برخی از صفحات بخش بهداشت و خدمات اضطراری دولت استرالیا متوجه شدند که حساب فیسبوک آنها تحت‌تأثیر قرار گرفته است که البته بعد از اطلاع به فیسبوک بازیابی شدند. جو فلاناگان، مدیر اجرایی این گروه، می‌گوید: ما کلاس‌های فعالیت بدنی و اخبار به‌روز درباره کووید-19 را از طریق فیسبوک پخش می‌کنیم. حتی بیشتر از این، مددجویان ما در زمان نداشتن اعتبار تلفن همراه، از پیام رسان موجود در فیسبوک برای تماس با ما استفاده می‌کنند و حرکتی که فیسبوک انجام داد مخل این روند بود. البته هم‌اکنون و با رایزنی‌های انجام‌شده صفحه دوباره به حالت قبل برگشته است.
ویل ایستون، مدیرعامل فیسبوک استرالیا، می‌گوید: صفحاتی مانند دولت، صفحات ایمنی عمومی و آموزش نباید تحت‌تأثیر این حرکت قرار بگیرند. ما از هر صفحه‌ای که ناخواسته تحت‌تأثیر قرار گرفته است عذرخواهی می‌کنیم. روز بعد از ممنوعیت، برخی از صفحات را که با مشکل روبه‌رو شده بودند بررسی کردیم و همه آنها دوباره فعال شدند. فیسبوک می‌گوید در تلاش است تا سایت‌های دیگری را نیز که ناخواسته مسدود شده‌اند بازگرداند.
فیسبوک در پاسخ به منتقدان خود می‌گوید تعهد خود در مبارزه با اطلاعات غلط را تغییر نمی‌دهد؛ «ما مردم را به سمت اطلاعات معتبر بهداشتی هدایت می‌کنیم و از طریق مرکز اطلاعاتی کووید-19 آنها را از به‌روزرسانی‌های جدید مطلع می‌‌سازیم.»