نبرد با کرونا در زیرزمین

نورا عباسی ـ روزنامه‌نگار

اسفند سال گذشته همزمان با روزهایی که بالاخره خبر حضور کرونا در ایران تأیید شده بود، سیستم حمل‌ونقل عمومی ازجمله مترو برنامه‌ها مختلفی را برای مقابله با این ویروس درنظر گرفتند. درست در نخستین روز اسفند‌ماه بود که خبر آمد در راستای حفظ سلامت شهروندان و کنترل ویروس کرونا، متروی تهران در بعضی ایستگاه‌ها در ساعت‌های مشخص ضدعفونی می‌شود تا به این ترتیب نخستین گام‌ها برای به عقب‌راندن این مهمان ناخوانده برداشته شود. در ادامه مسیر، اقداماتی همچون الزام استفاده از ماسک، خرید بلیت با ثبت شماره کارت ملی و... پیگیری و همچنین آمار و ارقام مختلفی در رابطه با تأثیر سفر با مترو بر کرونا منتشر شد.

 الزامی‌شدن استفاده از ماسک
از اواسط اردیبهشت‌ماه ورود به مترو بدون استفاده از ماسک ممنوع شد و در شیوه‌نامه استفاده از مترو بر نکاتی مانند لزوم استفاده از ماسک در زمان سوارشدن به مترو برای تمامی مسافران، عرضه‌نکردن بلیت تک‌سفره به شکل نقدی و حذف پول از گیشه‌های فروش بلیت، فاصله‌گذاری در ایستگاه‌ها در مقابل گیشه‌های فروش بلیت، سکوهای انتظار و داخل واگن‌ها، ایجاد تونل‌های ضد‌عفونی مسافرین در ورودی و خروجی ایستگاه‌های مترو، ممانعت از ورود مسافران مشکوک به علائم ابتلا به داخل شبکه و ایستگاه‌های مترو و... تأکید شده بود.

تغییر در سیستم تهویه مترو
براساس گفته مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه، در قطارهای DC برای افزایش جریان هوا دریچه‌های ورودی هوای سیستم‌های تهویه را در حالت دائم باز قرار گرفته‌اند و پنجره‌ها هم باز گذاشته می‌شوند. در قطارهای AC به‌علت نداشتن پنجره از مجموعه 14سیستم تهویه، 5سیستم را از حالت تهویه خارج و در حالت دمنده تنظیم شده‌اند. در ابتدا و انتهای هر واگن فن‌های خروجی هوا قرار دارد که در شرایط اضطراری کاربرد دارند.

استفاده از کارت ملی در مترو
21بهمن ماه، مدیریت ارتباطات و امور بین‌الملل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه از خرید و شارژ کارت بلیت‌های مترو با استفاده از کدملی متقاضیان خبر داد. بر این اساس، ارائه کد ملی برای نخستین شارژ کارت بلیت‌های اعتباری که قبلا تهیه شده، اجباری است و بعد از آن با توجه به اینکه مشخصات فردی که از کارت استفاده می‌کند در سامانه ثبت می‌شود، نیاز به ارائه کد ملی نیست.

تعداد مسافران مترو با تست مثبت کرونا
براساس گفته فرنوش نوبخت در 18بهمن، از میان افرادی که از تست رایگان کرونا در مترو استفاده کرده‌اند، نتیجه تست ۲۰نفر مثبت بوده است.

آمار مسافران مترو در دوره کرونا
از ابتدای اسفندماه 98تا روز 29 اسفندماه، تعداد مسافران مترو 19میلیون و 543هزار و 671مسافر بوده است و در 25روز نخست فروردین سال99 تعداد مسافران مترو به 4میلیون و 279هزار و 321نفر رسیده بود. آمار مسافران مترو در هفته آخر خرداد‌ماه نسبت به هفته‌های قبل این‌ماه یک‌سوم کاهش داشت و همچنین در هفته آخر مهر‌ماه مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران از کاهش ۱۰۰هزار نفری آمار مسافران مترو طی یک هفته خبر داده بود. در بهمن‌ماه این آمار روند صعودی به‌خود گرفت و در هشتم بهمن اعلام شد که تعداد مسافران مترو نسبت به‌ماه قبل بیش از 5درصد بیشتر شده است.

جایگاه مترو در جدول عوامل کرونا
براساس یک پروژه تحقیقاتی که به‌سفارش کمیته سلامت شورای اسلامی شهر تهران و مرکز مطالعات شهرداری تهران در بازه زمانی 14فروردین تا 14تیر بر 19هزار و 640نفر انجام شده است، علت ابتلای بیماران مورد بررسی به‌ترتیب مراکز بهداشتی- درمانی (298نفر، معادل 26.8درصد)، خانواده و نزدیکان (158نفر، معادل 14.1درصد)، اعضای فامیل و دوستان (58نفر، معادل 5.2درصد)، فرزند و نوه (60نفر، معادل 5.3درصد)، همسر (40نفر، معادل 3.6درصد)، محل کار (134نفر، معادل 11.9درصد)، مراکز خرید (96نفر، معادل 8.6درصد)، مسافرت (50نفر، معادل 4.5درصد)، مراسم ترحیم (38نفر، معادل 3.4درصد)، مترو (28نفر، معادل 2.5درصد)، اتوبوس و تاکسی (24نفر، معادل 2.1درصد) ذکر شد، بنابر این پژوهش، وسایل حمل‌ونقل عمومی در رتبه یک تا 5ابتلای بیماران نیستند.

 تست رایگان کرونا برای مسافران مترو 
تست رایگان کرونا از ۲۰دی‌ماه در 2ایستگاه علی‌آباد و شوش آغاز شد. حداکثر زمان لازم تا اعلام نتیجه برای این تست‌ها، ۲۰دقیقه است و به‌صورت اختیاری این کار انجام می‌شود. براساس گفته معاون امور فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره‌برداری متروی تهران، روزانه از ۷۰ تا ۸۰ نفر این تست گرفته می‌شود و در 2ایستگاه شوش و علی‌آباد از بیش از ۳ هزار نفر تست کرونا گرفته شده است.

کرونا و بلیت متروی  اتباع خارجی 
اتباع خارجی و مهاجرین نیز از نیمه اول اسفند‌ماه۱۳۹۹ با ارائه کد اتباع خارجی یا کارت اقامت که هویت شناسایی آنها را نشان می‌دهد، می‌توانند بلیت تهیه کنند. اما تا زمانی که امکان ثبت کد اقامت برای دریافت بلیت در سیستم مهیا شود، می‌توانند بدون محدودیت‌ از باجه، بلیت تهیه و یا کارت‌های خود را شارژ کنند.

فرایند ضدعفونی‌کردن مترو
براساس اطلاعاتی که مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه‌در رابطه با آن صحبت کرده بود، قطارهای خطوط متروی تهران و حومه  حداقل 3بار در روز، با 2روش خشک و ‌تر در سیستم‌های مکانیزه شست‌وشوی مترو، شست‌وشو و ضد‌عفونی می‌شوند. نظافت و ضد‌عفونی تمامی قطارها در ایستگاه‌های ابتدایی و انتهایی هرخط نیز به‌صورت خشک انجام می‌شود و در برخی خطوط همانند خط 6که فاصله زمانی رسیدن قطارها، بیشتر است، قبل از حرکت هر قطار، نظافت و ضدعفونی انجام می‌شود. همچنین هندریل پله برقی‌ها، گیت‌ها، صندلی‌ها، پله‌های ثابت و دستگاه‌های شارژ بلیت به‌طور مداوم براساس استانداردها و دستورالعمل‌های ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضدعفونی‌ می‌شوند.