گزارش 11‌ماهه بازده بازارها

آمارها تصویری جالب از نتایج هجوم سرمایه‌گذاران به بازار سهام در سال‌جاری به نمایش می‌گذارند. ارزش معاملات بازار سرمایه طی 11‌ماه امسال به شکل بی‌سابقه‌ای رشد کرده و با 500درصد افزایش به‌رقم 4450هزار میلیارد تومان، یعنی معادل 175میلیارد دلار رسیده است. طبق آمارهای موجود امسال تاکنون بورس با 140درصد بازده پیشتاز بازارهاست و سکه، مسکن و ارز به‌ترتیب با 90-75 و60درصد بازده در رتبه‌های بعدی قراردارند.

هجوم میلیونی به بورس
به گزارش همشهری، افزایش ناگهانی تعداد متقاضیان سرمایه‌گذاری در سال‌جاری همه معادلات بازار سرمایه را دستخوش تغییرکرد. ورود میلیونی صاحبان پول به بازار سهام نه فقط به تزریق دست‌کم 120هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار سهام و رشد شاخص‌های بورس منجر شد بلکه زمینه رشد ارزش معاملات بازار سرمایه را هم فراهم کرد، به‌طوری که تازه‌ترین اطلاعات از گردش معاملات بازار سهام، که یکی از مهم‌ترین مولفه‌های توسعه‌یافتگی بازارهای سهام است، نشان می‌دهد: نسبت گردش معاملات در بازار سهام ایران از مرز 50درصد فراتر رفته است. این رقم در طول تاریخ بازار سرمایه ایران بی‌سابقه است. این نسبت نشان می‌دهد چه میزان از سهام شرکت‌های بورس در طول یک‌سال مورد مبادله قرار می‌گیرد. در بورس نیویورک این نسبت در محدوده 200درصد است؛ به این معنا که کل سهام موجود در این بورس در طول سال 2بار مورد معامله قرار می‌گیرد. سال‌ها نسبت گردش معاملات در بازار سهام ایران کمتر از 15درصد بود اما با ورود نسل جدیدی از سهامداران این نسبت اکنون از مرز50درصد فراتر رفته است. این آمار نشان می‌دهد سالانه نیمی از کل سهام موجود در بورس و فرابورس مورد دادوستد قرار می‌گیرد.
آمار‌ها نشان می‌دهد طی 11‌ماه امسال جمعا 4450هزار میلیارد تومان محصولات مختلف ازجمله سهام، اوراق بدهی، کالا، اوراق تسهیلات مسکن، اوراق مشتقه و یونیت‌های(واحدهای) صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بازار سرمایه دادوستد شده است که بخش عمده آن مربوط به دادوستد‌های سهام بوده است.

معاملات اوراق بهادار
مطابق آمار‌های موجود 74درصد از معاملات بازار سرمایه در 11‌ماه امسال به خرید و فروش سهام اختصاص داشته است. سهامداران طی 11‌ماه امسال 2400هزار میلیارد تومان سهام در بورس و 910هزار میلیارد تومان در فرابورس دادوستد کرده‌اند. این رقم نشان می‌دهد 72.5درصد معاملات در بورس و 27.5درصد در فرابورس انجام می‌شود اما در مورد معاملات اوراق بدهی شرایط متفاوت است. طبق آمار موجود در 11‌ماه امسال جمعا 445هزار و 800میلیارد تومان اوراق بدهی در بازار سرمایه دادوستد شده که از این مقدار 432هزارو 800میلیارد تومان، یعنی 97درصد معاملات، از طریق فرابورس انجام شده است.

استقبال از صندوق‌های سرمایه‌گذاری
آمار‌ها نشان می‌دهد واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله روزبه‌روز بیشتر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد. تا 2سال پیش، جمع ارزش معاملات این صندوق‌ها کمتراز 2درصد کل معاملات بازار سرمایه بود اما اکنون 6درصد از کل معاملات بازار سرمایه به معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله(ETF) اختصاص یافته است.
طبق این آمار‌ها طی 11‌ماه امسال سرمایه‌گذاران جمعا 274هزار و 500میلیارد تومان از واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله(ETF) را دادوستد کرده‌اند که نسبت به سال قبل رشد زیادی داشته است. بخشی از رشد معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌دلیل عرضه یونیت‌های صندوق‌های دارا و پالایش یکم بود. برآورد می‌شود در سال‌های آینده ارزش معاملات این صندوق‌ها با رشد بیشتری مواجه شود؛ به‌ویژه آنکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی نیز رفته‌رفته مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند. در 11‌ماه امسال 6هزار میلیارد تومان از واحد‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی در بورس کالا دادوستد شده است.

مبادله کالاها
معاملات بازار سرمایه صرفا مختص به اوراق بهادار نیست. بخش مهمی از معاملات بازار سرمایه به دادوستد کالا ازجمله محصولات صنعتی و معدنی، کشاورزی، پتروشیمی و فراورده‌های نفتی اختصاص دارد که از طریق بورس کالا و انرژی دادوستد می‌شود. اطلاعات موجود نشان می‌دهد در 11‌ماه امسال جمعا 385هزار میلیارد تومان کالا از طریق بازار سرمایه دادوستد شده که از این مقدار 265هزار میلیارد تومان از طریق بورس کالا و 120هزار میلیارد تومان از طریق بورس انرژی دادوستد شده است. امسال 140هزار میلیارد تومان از کالاهای صنعتی و معدنی ازجمله فولاد در بورس کالا دادوستد شده که نسبت به سال قبل 162درصد رشد نشان می‌دهد. معاملات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی هم در سال‌جاری نسبت به‌مدت مشابه سال قبل به‌ترتیب 89و 77درصد رشد داشته است. در 11‌ماه امسال 71هزار میلیارد تومان از محصولات پتروشیمی و52هزار میلیارد تومان فراورده نفتی در بورس کالا مورد مبادله قرار گرفته است.

بورس با 140درصد بازده در 11‌ماه امسال پیشتاز بازارهاست؛ سکه، مسکن و ارز به‌ترتیب با 90-75 و 60درصد بازده در رتبه‌های بعدی قرار دارند

   بورس همچنان در صدر بازارها

آمار‌ها نشان می‌دهد با وجود نزول بازار سهام طی 6‌ماه گذشته، همچنان میزان بازده سرمایه‌گذاری در این بازار بیشتر از بازارهای مسکن، طلا و ارز بوده است. اطلاعات موجود نشان می‌دهد با وجود افت 50درصدی شاخص بورس از 20مرداد‌ماه تاکنون، میانگین بازده سرمایه‌گذاری در بورس طی 11‌ماه امسال به 140درصد می‌رسد که کماکان بالاتر از همه بازارهاست. شاخص کل بورس تهران که بیانگر بازده سرمایه‌گذاری در بورس است در ابتدای سال در محدوده 513هزار واحد بود اما اکنون به یک‌میلیون و 232هزار واحد رسیده است. در همین مدت سرمایه‌گذارانی که به‌جای سرمایه‌گذاری در بورس، سکه خریده‌اند توانسته‌اند 90درصد بازده به‌دست بیاورند؛ قیمت هر سکه طرح جدید از ابتدای سال تاکنون با 5میلیون و 450هزار تومان افزایش معادل 89.3درصد رشد کرده و اکنون به 11میلیون و 550هزار تومان رسیده است. هر دلار آمریکا نیز در این مدت با 9هزار و 500تومان رشد از 15هزار و 800تومان در ابتدای سال به 25هزار و 300تومان در پایان بهمن‌ماه رسید. یعنی خرید دلار فقط 60درصد بازده داشته و سرمایه‌گذاری در این بازار و همین‌طور بازار طلا در مقابل بازار سهام به‌صرفه نبوده است. در بازار مسکن هم میزان بازده سرمایه‌گذاری متناسب با رشد بازارهای طلا و ارز بوده است؛ به‌طوری که طبق اطلاعات موجود قیمت هر مترمربع آپارتمان در تهران در 11‌ماه امسال 75.6درصد رشد کرده که تقریبا نصف بازده سرمایه‌گذاری در بورس است. قیمت هر متر آپارتمان در تهران امسال به‌طور میانگین 11میلیون 840هزار تومان افزایش یافته است؛ با این حال این روز‌ها به‌دلیل کاهش انتظارات تورمی، بازار مسکن هم مانند بسیاری دیگر از بازار‌ها وارد دوره رکود شده است.