گرانی میوه در عین فراوانی

سیب زرد 23هزار تومان، سیب قرمز 20هزار تومان، پرتقال جنوب 25هزار تومان، انار 25هزار تومان و نارنگی 32هزار تومان. اینجا یک میوه‌فروشی معمولی از زمره میوه‌فروشی‌های معروف به حاجی ارزونی در یکی از مناطق غرب تهران است با میوه‌های معمولی که کیفیتی در حد متوسط دارند. خرید 3 قلم میوه، هرکدام یک کیلو، کمتر از 60هزار تومان آب نمی‌خورد. خبری از تنوع بالای محصول هم نیست؛ فقط کیوی و انگور و موز هست که آنها هم از 30 تا 47هزار تومان قیمت خورده‌اند. در بین صیفی‌جات هم خیار هنوز از 17هزار تومان پایین‌تر نیامده و هویج هم کم‌کم 10هزار تومان را پشت‌سر گذاشته و همچنان در حال پیشروی است. خریدارها به‌وضوح دقت در خرید را بالا برده‌اند، تک‌تک آنچه برمی‌دارند را به‌دقت وارسی می‌کنند و بعد در کیسه خرید می‌گذارند. حق هم دارند؛ چون برای هر یک عدد میوه‌ای که برمی‌دارند بین هزار تا 2هزار تومان باید بپردازند.

رشد قیمت زمستانه
قیمت میوه در سطح شهر طی یک‌ماه اخیر روزبه‌روز افزایش یافته و امروز نسبت به قیمت‌های پایان آذرماه با رقم‌های بالاتری مواجهیم. این گرانی حتی در میادین میوه‌و‌تره‌بار هم دیده می‌شود. توزیع میوه برای تنظیم بازار در شب یلدا تا حدودی قیمت‌ها را متعادل کرد ولی پس از آن دوباره قیمت‌ها اوج گرفت و امروز بسیاری از مردم قدرت خرید میوه را از دست داده‌اند. حالا دیگر فقط حرف از موز و بحث واردات نیست، میوه‌های تولید داخل کشور که به‌گفته مسئولان به فراوانی تولید شده نیز با قیمت‌های گزافی به‌دست مردم می‌رسد. این در شرایطی است که با نزدیک شدن به شب عید این نگرانی در حال افزایش است که اگر رشد روزافزون قیمت در بازار میوه مهار نشود تا شب عید با چه نرخ‌هایی مواجه خواهیم بود.

توزیع تنها 30درصد از ذخایر انبارها در بازار
دلیل طبیعی افزایش قیمت در هر بازاری کمبود عرضه و افزایش تقاضاست اما بازار میوه درحال حاضر چنین شرایطی ندارد. به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه باغداران کشور، استقبال از خرید میوه به‌ویژه سیب در کل امسال و به‌تبع آن پاییز و زمستان، به‌دلیل برگزار نشدن محافل و مجالس و همچنین کوچک شدن سبد مصرفی خانوار به‌شدت افت کرده و تولیدکنندگان نگران ضرر و زیان ناشی از فروش نرفتن محصولاتشان هستند. مجتبی شادلو در گفت‌وگو با همشهری، ضمن رد هرگونه کمبود در بحث میوه‌های زمستانی می‌گوید: براساس آماری که از سردخانه‌ها و انبارهای موجه برای نگهداری محصولات داریم، ذخایر کنونی ما از حدنصاب هر ساله برحسب مقدار تولید و عرضه مستمر و متداول بسیار بیشتر است که نگرانی خیلی زیادی را برای تولید‌کننده ایجاد کرده است. شیوه متعارف توزیع میوه‌های زمستانی به این شکل است که کل محصول سیب، پرتقال، کیوی و انار تولیدی، از مهرماه تا آذرماه برداشت و به سردخانه منتقل می‌شود که این ذخایر طی یک پروسه 9ماهه از ابتدای پاییز تا پایان بهار سال بعد که میوه‌های تابستانی به بازار می‌آید، به‌طور مستمر به مبادی عمده‌فروشی منتقل می‌شود. به‌گفته شادلو، با وجود گذشتن نزدیک به 60درصد بازه زمانی توزیع میوه‌های زمستانی، خروجی انبارهای ذخیره میوه کمتر از 30درصد بوده به این معنی که جذب میوه به بازار مصرف از نصف میزان تولید نیز کمتر بوده است.

گرانفروشی در خرده‌فروشی‌ها
گرانی میوه‌های تولید داخل در چند‌ماه اخیر بارها بحث صادرات انواع محصولات را به‌عنوان دلیل اصلی افزایش قیمت داغ کرده است. رئیس اتحادیه باغداران تهران اما با اشاره به قیمت بعضی از محصولات در عمده‌فروشی‌ها، دلیل گرانی‌های اخیر را گرانفروشی در مغازه‌ها می‌داند. شادلو می‌گوید: خاص‌ترین سیب تولیدی کشور سیب دماوند است که بالاترین قیمت آن در عمده‌فروشی‌ها حدود 14هزار تومان بوده و کیفیت‌های مختلف آن بین 8 تا 12هزار تومان قیمت دارند. این محصول در خرده‌فروشی‌ها با 30درصد سود نهایتا باید با قیمت بین 11 تا 19هزار تومان عرضه شود. او می‌افزاید: قیمت سیب قرمز نیز در عمده‌فروشی‌ها بین 5 تا 8هزار تومان است که با احتساب سود خرده‌فروشی نباید بیش از 6500 تا 11هزار تومان عرضه شود اما ما نمی‌دانیم در خرده‌فروشی‌ها چه می‌گذرد.

وقفه در تولید، عامل گرانی نارنگی
نارنگی و دیگر مرکبات تولید جنوب کشور به‌طور سنتی از مرکبات شمال گران‌تر هستند اما اختلاف قیمت اخیر این محصول با 2ماه پیش که نارنگی شمال در بازارها فراوان بود بسیار بیشتر از آن است که آن را تنها مرتبط با واریته این محصول دانست. به‌گفته نایب‌رئیس اتحادیه باغداران کشور وقفه در عرضه نارنگی تولید جنوب کشور که از استان‌های بوشهر، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و فارس به تهران می‌رسد، باعث شد در کنار اختلاف قیمت معمول این نوع با نارنگی شمال، کمبود هم در بازار ایجاد شود چراکه به‌دلیل ماندگاری پایین این محصول امکان انبارسازی و ذخیره طولانی مدت این محصول وجود ندارد. ضمن اینکه میزان تولید گونه‌های جدید نارنگی که هم‌اکنون در نوار جنوبی کشور تولید می‌شود هنوز محدود است و این ارقام به تولید انبوه نرسیده‌اند. 
درباره پرتقال اما قیمت در بازار با توزیع بیشتر درحال کاهش است و در زمینه دیگر محصولات ازجمله سیب نیز باید گرانی‌های اخیر با نظارت بیشتر بر بازار کنترل شود چون از لحاظ تولید هیچ کمبودی وجود ندارد.