ادامه دعوای کرونا در دولت جدید آمریکا

جواد نصرتی- روزنامه‌نگار

 سازمان بهداشت جهانی هنوز گزارش رسمی خود درباره منشا ویروس کرونا در چین را منتشر نکرده است اما تنش بین آمریکا و چین، دوباره اوج گرفته و دامن سازمان را هم گرفته است.
به‌گزارش ان‌بی‌سی نیوز، سازمان بهداشت جهانی گروهی از دانشمندان مستقل را در ماموریتی ویژه به چین فرستاده است تا به‌صورت مشخص درباره اینکه ویروس از کجا پدید آمد و جهانگیر شد تحقیق کنند.
این تحقیق، که با همکاری دانشمندان چینی انجام شده، به موضوع داغ تازه‌ای بین آمریکا و چین تبدیل شده و دوباره سؤالاتی درباره میزان همکاری چین و بی‌طرفی سازمان بهداشت جهانی در رابطه با این کشور مطرح شده است.
پتر دازاک، یکی از دانشمندانی که از طرف سازمان بهداشت جهانی برای این ماموریت به ووهان سفر کرده بود، درباره شرایط پیش آمده گفته است: «خیلی ناراحت‌کننده است که جنجال‌ها، قبل از اینکه گزارش منتشر شود شروع شده است. امیدوارم سیاستمداران کنار بروند و اجازه بدهند برای یک‌بار هم که شده علم صحبت کند. ما در این جهانگیری، به اندازه کافی شاهد سیاسی‌کاری بوده‌ایم.» دازاک رئیس «اتحاد سلامت زیستی»، یک سازمان غیرانتفاعی با تمرکز بر بیماری‌های عفونی است.
دولت آمریکا، نه‌تنها اقدامات دولت چین را زیر سؤال برده‌، که به سازمان بهداشت جهانی هم حمله کرده است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در بیانیه‌ای در این‌باره گفته است: «ما نگرانی‌های عمیقی درباره تبادل یافته‌های اولیه کووید-19 و همینطور پروسه رسیدن به آن داریم.»
سفارت چین در واشنگتن این اتهام‌ها را رد کرده و آمریکا را متهم کرده است که «انگشت اتهام را به سمت کشورهایی گرفته که خالصانه از سازمان بهداشت جهانی» حمایت می‌کنند.
دولت چین متعهد شده است که با شفافیت تمام با سازمان بهداشت جهانی همکاری کند. در این ماموریت، نیمی از دانشمندان منتخب سازمان بهداشت جهانی و نیم دیگر آنها، دانشمندان چینی بودند. این گروه از دانشمندان، به نمونه‌های جدیدی از ویژگی‌های ژنتیک ویروس در زمستان سال گذشته و همینطور پرونده‌های بیماران در مراحل اولیه دسترسی پیدا کردند.
هرچند گزارش آنها رسما منتشر نشده اما برخی از آنان گفته‌اند که در همین سفر متوجه شده‌اند که کرونا، بسیار زودتر از آنچه پیش‌ از این گمان می‌رفت منتشر شده است و مدارک فیزیکی علمی هم برای این نظریه پیدا کرده‌اند.
دعوای آمریکا و چین بر سر منشا ویروس کرونا و همینطور رویکرد سازمان بهداشت جهانی، در دولت پیشین به‌شدت داغ‌تر بود و دولت دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، در آن فضا، آمریکا را از سازمان بهداشت جهانی بیرون کشید چون معتقد بود این سازمان، «عروسک خیمه‌شب‌بازی چین» است. البته آمریکا در اتهام زدن به سازمان تنها نبود و برخی کشورهای دیگر هم چین را متهم می‌کردند که برخی جنبه‌های ویروس را پنهان کرده و سازمان بهداشت جهانی هم ساده‌لوحانه اطلاعات چین درباره همه‌گیری کرونا را باور کرده است.
تدروس آدهانو گبرسیوس، رئیس سازمان بهداشت جهانی، از تیم تحقیقاتی این سازمان که به چین سفر کرده دفاع کرده و گفته است: «نتیجه هر چه که باشد، این(افراد) کارشناسانی مستقل هستند. ما به آنها نمی‌گوییم چکار کنند. آنها گزارش مستقل خود را ارائه خواهند داد.»
برخی رسانه‌های بزرگ، ازجمله نیویورک تایمز گزارش داده‌اند که چین تیم تحقیقاتی سازمان بهداشت جهانی را تحت فشار قرار داده تا روایت پکن درباره منشا کرونا و مراحل اولیه همه‌گیری آن را بازتاب دهند. دازاک اما این گزارش‌ها را رد کرده و گفته است که پروسه تحقیقات آنها باز و شفاف بوده و واکنش‌های زودهنگام سیاسی را هم محکوم کرده است؛ «آنها چیزی که در گزارش است را ندیده‌اند. اول گزارش را بخوانید، بعد بگویید که این گزارش کافی است یا نه. من واقعا امیدوارم که سیاست‌های دوران ترامپ را کنار بگذاریم. چیزی که ما نیاز داریم علم است. پس اول بگذارید گزارش منتشر شود بعد صحبت می‌کنیم.»
او تأیید کرده که بحث‌های داغی بین تیم سازمان بهداشت جهانی و دانشمندان و مقامات چینی ایجاد شده اما آنها را بحث‌های علمی معمولی خوانده است.
او گفته است که احتمال نشت ویروس از مؤسسه ویروس‌شناسی ووهان، آنطور که دولت ترامپ ادعا کرده و در سراسر دنیا خریدار پیدا کرده بود، بسیار کم است اما گروه یافته‌های جدیدی درباره احتمال انتقال ویروس از طریق بسته‌های یخ‌زده غذا پیدا کرده است. 

یافته‌های جدید 
مهم‌ترین یافته گروه، این است که شیوع ویروس در دسامبر سال2019، بسیار فراگیرتر از آنچه بوده که قبلا تصور می‌شده است. به همین‌خاطر است که کار محققان در ووهان تمام نشده و به‌گفته پتر بن امبارک محقق ارشد این گروه، قرار است دوباره دانشمندان به ووهان سفر کنند. او گفته است که دانشمندان با توجه به یافته‌هایی که تا حالا داشته‌اند، خواستار دسترسی‌های بیشتری شده‌اند.
بن امبارک در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان‌ بیان کرده که گروه او چند نشانه از شیوع فراگیرتری در سال2019 پیدا کرده است؛ در واقع آنها برای نخستین بار ثابت کرده‌اند که چند چرخه از این ویروس در اوایل دسامبر سال2019 فعال بوده است. این تیم همچنین این شانس را پیدا کرده تا با بیماری که مقامات گفته‌اند نخستین فرد آلوده شده به این ویروس بوده است مصاحبه کنند. این فرد، کارمندی میانسال است که سابقه هیچ سفری نداشته و عفونت او روز هشتم دسامبر(17 آذر 1398) گزارش شده بود.
انتشار داده‌های این تیم تحقیقاتی درباره منشا جهانگیری کرونا، احتمالا به نگرانی‌هایی که تحقیقات پیشین ایجاد کرده‌اند می‌افزاید. مدت‌هاست که محققان می‌گویند ویروس کرونا، بسیار زودتر از آنچه مقامات رسمی در چین گفته‌اند در این کشور پخش شده است. تحقیقات همچنین مشخص کرده که میزان انتشار هم بسیار بیشتر از ادعاهای اولیه مقامات بوده است.
بن امبارک که به تازگی از چین به سوئیس بازگشته به سی‌ان‌ان گفته است: «ویروس در ابتدای دسامبر، در سطحی گسترده در حال پخش و انتشار بود. این یافته جدیدی است.»
بن امبارک که کارشناس امنیت غذایی سازمان بهداشت جهانی است گفته است دانشمندان چینی، 174نمونه ویروس کرونا مربوط به دسامبر2019 را به تیم او ارائه کرده‌اند. از این موارد، 100مورد توسط تست‌های آزمایشگاهی تایید و 74مورد دیگر از طریق نشانه‌های بالینی در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها تشخیص داده شده بودند.
بن امبارک گفته که ممکن است این تعداد زیاد ارائه شده، به این معنا باشد که بیماری در آن ماه، بیشتر از هزار نفر را در ووهان درگیر کرده است؛ «ما هنور به‌صورت دقیق مدلسازی نکرده‌ایم اما به تجربه می‌دانیم که حدود 15درصد مبتلایان نشانه‌های شدیدی داشته و اکثریت آنها نشانه‌هایی ملایم دارند.»
بن امبارک گفته است که دانشمندان چینی، پرونده تحلیلی 92بیمار آلوده به ویروس از اکتبر تا نوامبر2019 را در اختیار گروه قرار داده است؛ بیمارانی که نشانه‌هایی کرونامانند داشته‌اند و به‌شدت بیمار بودند. تیم سازمان بهداشت جهانی درخواست کرده بود که این 92بیمار، ژانویه امسال آزمایش بدهند تا مشخص شود چقدر آنتی‌بادی دارند. 67نفر از این افراد موافقت کردند که تست بدهند و پاسخ آنتی‌بادی آنها منفی بود. بن امبارک البته گفته است که هنوز مشخص نیست که آیا آنتی‌بادی بیماران بهبود یافته کرونا، تا یک سال در بدن آنها باقی می‌ماند یا نه.
از نظر جغرافیایی، این بیماران در محدوده‌هایی نبوده‌اند که بتوان گفت باعث بروز همه‌گیری بزرگی در این سطح بشوند.