تقویت حمل‌ونقل‌عمومی‌در روزهای سخت

محمد سرابی ـ خبر‌نگار

110اتوبوس و مینی‌بوس سفید رنگ جدید و تازه نفس به شبکه حمل‌ونقل عمومی تهران افزوده شد؛ آن هم در شرایطی که نگرانی از شروع موج چهارم کرونا افزایش یافته و حالا مدیریت شهری می‌تواند برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی خدمات بهتری به شهروندان ارائه دهد. کارخانه سازنده‌‌ این اتوبوس‌ها که برای نزدیک  10سال ‌تعطیل شده بود هم با حمایت شهرداری و دولت به‌کار افتاده است و می‌توان امیدوار بود که تا مدتی دیگر چشم بیشتر شهروندان به اتوبوس‌های سفید رنگ جدید روشن شود. این اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها، نوید این را می‌دهد که اگر دولت، حمایت‌های لازم را از ناوگان حمل‌ونقل همگانی طبق قانون داشته باشد، طی سال‌های آینده می‌توان امیدوار بود که تردد شهروندان در شهر راحت‌تر صورت بگیرد. حمل‌ونقل عمومی یک‌‌ کالای اساسی و موضوعی حاکمیتی به‌حساب می‌آید که توسعه و نوسازی آن یعنی کاهش ترافیک و کاهش آلودگی هوا و رعایت بهتر فاصله‌گذاری اجتماعی در شرایط کرونا.
شهردار تهران در مراسم رونمایی از اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های تازه نفس که دیروز در بوستان گفتگو برگزار شد هم به این نکته اشاره کرد و گفت: «اصلی‌ترین مشکل شهرداری‌ها در کلانشهرها در ایران و خارج از ایران موضوع آلودگی و ترافیک است. موضوع بسیار مهمی که در جهان برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدتی برای رفع آن طراحی کرده‌اند اما در کشور ما مشکلات عدیده دیگری هم وجود دارد که آنها را حل نکرده‌ایم یکی از آنها تامین منابع مالی سالم، پایدار و کم عارضه برای شهر است. معنایش این است که به شهرداران می‌گوییم شهر را آنطور که می‌توانید اداره کنید نه آنطور که باید.»
پیروز حناچی تأکید کرد: «به همین‌خاطر دو لایحه مهم مربوط به درآمدهای پایدار برای شهرداری‌ها در مجلس در دستور کار است و امیدوارم به‌زودی تصویب شود. در مجلس فعلی، فراکسیون شهری ۱۷۰نماینده دارد به این معنی که 170نفر درگیر منابع مالی پایدار برای شهر‌ها هستند. اگر حل نشود باعث دامن‌زدن به بی‌انضباطی، فساد و تولید رانت خواهد شد که در درازمدت بزرگ‌ترین صدمه را به نظام مدیریت شهری وارد می‌کند.»
او با تأکید بر حجم کاری حمل‌ونقل عمومی در تهران گفت: «تا قبل از کرونا در تهران روزی ۵میلیون سفر با وسایل حمل‌ونقل عمومی انجام می‌شد؛ به‌عبارتی مترو 2میلیون‌و200هزار سفر و اتوبوس2میلیون‌و300هزار سفر داشتند که جمعا به حدود 4.5میلیون سفر بود و با اضافه شدن ظرفیت تاکسی‌ها این رقم به ۵میلیون می‌رسید. موضوعی که روزانه ۵میلیون نفر با آن درگیرند به‌طور قطع حاکمیتی است، همانطور که برای بهداشت و درمان هزینه می‌کنیم برای این کار هم باید هزینه کنیم و نباید صرفا به منابع داخلی شهرداری متکی بود.»
شهردار با اشاره به اینکه متروی تهران به ۵هزار واگن نیاز دارد اضافه کرد: «قرارداد واردات ۶۳۰واگن سی‌کی‌دی (CKD) از چین را دنبال می‌کنیم. از همه اینها مهم‌تر، اتفاقی است که در شرایط تحریم انجام می‌شود؛ ان‌شاءالله هفته جاری نخستین قطار ملی را رونمایی خواهیم کرد و این اتفاق مهمی است. سفارش بیش از ۱۰۰واگن را نیز خواهیم داشت و امیدوارم ادامه یابد. قطار‌های شهری بعد از یک‌میلیون کیلومتر حتما باید اورهال شوند و این کار برای ۳۱رام قطار تامین اعتبار شده است.»
حناچی درباره رونمایی از اتوبوس‌های جدید گفت: «امروز طبق قراردادی که در تیرماه با ایران خودرو دیزل داشتیم ۱۱۰اتوبوس و مینی‌بوس وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی شد. با این قرارداد خط تولید اتوبوس ایران خودرو دیزل که نزدیک ۱۰سال تعطیل شده بود، دوباره فعال شد و توافق کرده‌ایم که درخصوص اتوبوس‌های برقی این همکاری را ادامه دهیم. در اتوبوس‌های فعلی ضوابط مناسب‌سازی‌ برای معلولان رعایت شده است و باوجود اینکه گازوئیلی و یورو۴ هستند مجهز به فیلتر دوده شده‌اند. می‌دانیم با وجود ورود این اتوبوس‌ها همچنان ناوگان حمل‌ونقل عمومی با مشکل مواجه است. تلاش می‌کنیم که هرچه زودتر نسل جدید اتوبوس‌های حمل‌ونقل شهری را وارد ناوگان کنیم.» شهردار تهران درباره نقد شدن ۱۵۰۰میلیارد تومان اوراق مشارکت فروخته شده گفت: «هزار میلیارد تومان از این اوراق که در تعهد دولت بود آزاد شده است و بخش باقیمانده مربوط به وثیقه‌هاست. هزار میلیارد تومان از این رقم به مترو و 500میلیارد تومان به اتوبوسرانی اختصاص دارد.»

19دستگاه مسئول در کاهش آلودگی هوا
حناچی افزود: «در برنامه جامع کاهش آلودگی هوا ۱۹دستگاه باید همکاری کنند. اگرچه در آذر و دی وارونگی دما را داریم اما اگر نمودار 10ساله آلودگی هوا را ببینیم کاهش آلاینده‌ها محسوس است. اگر نقشه راه را درست طراحی و اجرا کنیم مانند خیلی از کشور‌های دیگر بر مشکلات فائق خواهیم آمد. مهم این است که یکپارچگی در تصمیمات وجود داشته باشد. این به معنی تمرکز و فرماندهی نیست.»
شهردار افزود: «تا اوایل سال بعد خط ۶ و ۷ مترو و ۱۰ ایستگاه باقیمانده آن تمام می‌شود. برای خطوط اصلی 4، 6 و 7 پایانه‌های مترو ایجاد شده و می‌شود که در نگهداری و سرویس قطارها تأثیر بسیار دارد. با اتمام 10ایستگاه‌‌ باقیمانده، این خطوط ورزشگاه تختی را به میدان کتابی و دولت‌آباد را به سولقان متصل می‌کند.» او درباره رویکرد جدید شهرداری گفت: ‌«توسعه بزرگراه‌ها بیش از طرح جامع تهران، از دستور کار خارج است. ساخت مسیر بیشتر مانند بزرگراه‌ها، تقاضای سفر بیشتر و ترافیک و آلودگی بیشتر ایجاد می‌کند. برای زیست‌پذیر کردن شهر، توسعه مسیرهای پیاده و سواره و دوچرخه راه‌حل‌هایی هستند که در طرح جامع حمل‌ونقل دیده شده است. استفاده از خودروهای برقی و کمتر کردن استفاده از سوخت فسیلی نقشه راه ماست.» شهردار در بخشی از سخنان خود در مراسم رونمایی از اتوبوس‌های جدید، ارقامی از میزان بودجه شهرداری، صدور پروانه ساخت‌وساز و مخارج توسعه حمل‌ونقل عمومی ارائه داد و به مقایسه آنها پرداخت که نشان می‌دهد با کاهش صدور پروانه ساخت درآمد شهرداری به‌شدت کم شده است. علاوه بر این، افزایش قیمت دلار باعث شده که محاسبات بودجه و مخارج شهرداری به‌شدت تحت‌تأثیر قرار گیرد. پیروز حناچی گفت: «هزینه ساخت مترو در سال۸۹، ۵۲میلیارد تومان در هر کیلومتر بوده است و در سال۹۹ این عدد به هزار میلیارد تومان رسیده است. در سال۸۹ قیمت یک رام 7واگنه قطار 8.4میلیون دلار معادل 8.7میلیارد تومان بوده است و اکنون 8.4میلیارد دلار و معادل ۲۰۰میلیارد تومان است. در سال۸۹، تهران ۵۸رام قطار شهری و 406واگن داشت اما الان ۱۷۲ رام قطار و 1197واگن به شهروندان خدمات رسانی می‌کنند.»  او همچنین گفت که بودجه شهرداری در سال 92 رقم 9294میلیارد تومان و معادل حدود 7.7میلیارد دلار بوده اما در سال 99 این بودجه به حدود 30هزار میلیارد تومان و معادل 1.5میلیارد دلار رسیده است. یعنی با وجود افزایش هزینه اما بودجه کاهش یافته است.
به گزارش همشهری در مراسم بهره‌برداری از 110اتوبوس و مینی‌بوس جدید شهری تهران، تعدادی از مدیران شهری و مسئولان نیز حضور داشتند.

وام 90میلیون تومانی برای تاکسیرانان
سیدمناف هاشمی،‌معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران: تا امروز ۳ هزار و ۲۲۷ دستگاه تاکسی به بانک‌ها معرفی و ۲ هزار و ۲۰۶ دستگاه تاکسی نوسازی و پلاک شده است. هرچند امسال انتظار می‌رفت که ۵ هزار دستگاه تاکسی نوسازی شود اما بعید می‌دانم که تا پایان امسال به ۳ هزار دستگاه برسد؛ چرا که منابع شهرداری کافی نیست. البته یک توافق بسیار خوبی صورت گرفته که شهردار تهران و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور آن را امضا کرده‌اند. اعطای ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار از  طریق دولت، صندوق کارآفرینی امید و شهرداری تهران در قالب نوسازی ۱۰ هزار دستگاه تاکسی فرسوده در دستور کار پایتخت قرار گرفته است. مدیریت شهری منتظر نخستین تخصیص منابع از دولت است تا نوسازی تاکسی‌های فرسوده با وام ۹۰ میلیون تومانی برای تاکسیرانان تهران آغاز ‌شود و حتماً تا پایان سال ۱۴۰۰ به اتمام خواهد رسید. شهرداری و سازمان برنامه و بودجه کشور تفاهمنامه دیگری را به امضا رسانده‌اند که برمبنای آن ۳۱ رام قطار با اعتبار ۴۱۳ میلیارد تومان، اورهال خواهند شد. هرچند نتوانستیم واگن جدیدی وارد شبکه مترو کنیم اما تلاش می‌شود که واگن‌های فرسوده، اورهال شوند. 



60 درصد ناوگان اتوبوسرانی فرسوده است
محمود ترفع ، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران:بیش از ۶۰ درصد ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران فرسوده است. شهرداری تهران امسال ۲۵۰ دستگاه اتوبوس و مینی‌بوس از شرکت ایران خودرو دیزل خریداری کرده که تاکنون ۲۱۰ دستگاه آن تحویل داده شده و ۴۰ دستگاه دیگر نیز تا پایان سال به شهرداری تهران تحویل داده خواهد شد. 

نیاز به 3هزار اتوبوس جدید
محمد علیخانی  رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران: دولت مصوبات مناسبی در زمینه خرید و تأمین اتوبوس در کلانشهرها به‌ویژه تهران دارد ولی متأسفانه تا‌کنون این مصوبات محقق نشده است که امیدواریم با همکاری وزارت کشور این مسئله به سرانجام برسد. تهران به 3هزار اتوبوس جدید نیاز دارد زیرا بسیاری از ‌اتوبوس‌های پایتخت فرسوده است. مصوبه اخیر ستاد ملی کرونا درباره تحویل 5هزار اتوبوس به شهرها بود که امیدواریم سهم تهران هر چه سریع‌تر تحویل شود. از طرف دیگر رانندگان تاکسی به واسطه ارتباط با مردم و نحوه کارشان بیشترین قربانیان را در دوران شیوع کرونا داشته‌اند و ‌انتظار داریم به این قشر توجه بیشتری شود. 

ضرورت حمایت دولت
علیرضا زالی ، فرمانده ستاد عملیات مدیریت کرونا در تهران: سفر از مبدا تا مقصد در معدل سفرهای درون‌شهری با توجه به دوری محل کار با محل سکونت افراد در تهران به‌طور متوسط 10.5کیلومتر است. راه‌حل اصلی رفع مشکل مقابله با کرونا در حمل‌ونقل عمومی، استفاده از مجموعه ناوگان جدید و افزوده شدن قطارهاست که دولت باید به‌صورت ویژه به شهرداری تهران کمک کند. هرچند مدیران و کارکنان شرکت اتوبوسرانی و مجموعه مترو از آغاز کرونا هر روز ضدعفونی اتوبوس‌ها و واگن‌های مترو را انجام می‌دهند و همچنین مترو تلاش کرده است با کاهش سرفاصله‌ها، زمان رسیدن مترو را سریع‌تر کند، اما راه‌حل اصلی، استفاده از مجموعه ناوگان جدید و افزوده شدن قطارهاست.

احیای خط تولید اتوبوس
فرشاد مقیمی ،مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو : پس از نزدیک به 10 سال توقف، خط تولید اتوبوس در مجموعه ایران خودرو دیزل احیا شده است. این اقدام با کاهش ارزبری ۵۸ هزار یورویی در هر اتوبوس آغاز شد، اما امروز مبلغ کل ارزبری به حدود ۴۴ هزار یورو رسیده است. اگر این روند و سفارش‌گذاری‌ها به موقع انجام شود، تا پایان سال ۱۴۰۰ این میزان ارزبری به ۳۳ هزار یورو کاهش خواهد یافت. آمادگی تحویل دست‌کم 2 هزار دستگاه اتوبوس به کلانشهرها در سال ۱۴۰۰ را داریم و اگر سفارشی وجود داشته باشد، برنامه‌ریزی تولید آن را انجام خواهیم داد.