حمل‌ونقل عمومی در خدمت کتابخوان‌ها
محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار
نمایشگاه‌های سالانه کتاب رویدادهای بزرگی در شهرها هستند که رفت‌وآمدهای عادی شهرها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. با وجود اینکه میزان کتابخوانی سنتی در سال‌های اخیر کاهش پیدا کرده و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان رقیب آن مطرح می‌شوند، اما برگزاری نمایشگاه کتاب همچنان گروه زیادی از شهروندان را به‌سوی خود جلب می‌کند. شهرداری‌های شهرهای مختلف جهان برنامه‌ریزی‌هایی برای این رویدادهای پرمخاطب انجام می‌دهند که مهم‌ترین قسمت آن اختصاص بخشی از شبکه حمل‌ونقل عمومی به مسافران علاقه‌مند به کتاب است.
مصر
اتوبوس‌های قاهره جدید
مدیریت شهری قاهره برای پنجاه‌و‌ششمین نمایشگاه کتاب این شهر که 2ماه قبل برگزار شد، خطوط اتوبوسرانی موقت ایجاد کرد. 58دستگاه اتوبوس از خطوط دیگر شهری به این نمایشگاه اعزام شدند که با نصب نشانه «خدمات نمایشگاه کتاب» از خطوط عادی شهر جدا می‌شدند. این اتوبوس‌ها در 7خط مشغول به‌کار بودند. نمایشگاه کتاب قاهره بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین نمایشگاه کتاب در خاورمیانه است که در سطح جهان پس از نمایشگاه کتاب فرانکفورت آلمان در رتبه دوم قرار دارد. سهم زیادی از کتاب‌هایی که هر سال در جهان به زبان عربی منتشر می‌شوند، چاپ مصر هستند.
نمایشگاه در شهر اقماری «قاهره جدید» قرار دارد که در سال2000 از ترکیب چند منطقه حاشیه پایتخت مصر ساخته شد. رفت‌وآمد عمومی از این منطقه به شهر اصلی قاهره با اتوبوس انجام می‌شود. شهرداری از بازدید‌کنندگان می‌خواهد که برای کاهش تجمع، بلیت‌های ورودی خود را به‌صورت غیرحضوری رزرو کنند.
هند
نمایشگاه روی دریاچه نمک
نمایشگاه کتاب کلکته در محله بیدهانگار برگزار می‌شود؛ جایی در سمت شرقی شهر که حدود 70سال قبل براساس طرح توسعه شهری و روی یک دریاچه خشک شده نمک ساخته شد. بخشی از طرح توسعه شامل ایجاد خطوط مترو بود و اکنون می‌توان در مسیر شرقی غربی خطوط متروی شهر سفر کرد و در ایستگاه «سالت لیک» پیاده شد. از آنجا اتوبوس‌هایی مراجعان را به محل برگزاری نمایشگاه می‌برند. کسانی که اهل کلکته نیستند هم با قطار به این شهر می‌آیند و در ایستگاه بیدهانگار پیاده می‌شوند. استفاده از تاکسی‌های خصوصی و اینترنتی هزینه زیادی دارد و به همین دلیل شهرداری اتوبوس‌هایی را برای جابه‌جایی مسافران از ایستگاه قطار به نمایشگاه اختصاص داده است. نخستین دوره‌های نمایشگاه در پارک عمومی شهر برگزار می‌شد، اما از حدود 30سال قبل به مکان جدید منتقل شد تا مراجعان بتوانند از شبکه حمل‌ونقل عمومی شهر استفاده کنند.
آلمان
500سال سابقه
نمایشگاه کتاب فرانکفورت با 500سال سابقه، قدیمی‌ترین و معتبر‌ترین نمایشگاه کتاب است که از ابتدای اختراع دستگاه چاپ تاکنون برپا شده است. این نمایشگاه 5روز طول می‌کشد که 2 روز انتهایی نمایشگاه برای بازدید عموم باز می‌شود. نمایشگاه در محدوده‌ای از شهر، به نام «مسه فرانکفورت» برگزار می‌شود که از 800سال قبل محل تجمع بازرگانان بوده و اکنون نیز مرکز نمایشگاه‌های تجاری شهر است.
مجموعه‌ای از وسایل حمل‌ونقل عمومی شامل مترو، تراموا و اتوبوس امکان رفت‌وآمد به نمایشگاه را فراهم می‌کنند و در نزدیکی آن ایستگاه دارند. شهرداری برای کسانی که شرکت‌کننده رسمی هستند تخفیف‌هایی درنظر گرفته است و از آنجا که عده زیادی از مراجعان اهل کشور‌های دیگر هستند اطلاع‌رسانی به زبان‌های گوناگون انجام می‌شود. مسیر‌های ویژه‌ای برای سفر بین فرودگاه و هتل‌ها تا محل نمایشگاه هم تعریف شده است تا مخاطبان نمایشگاه بدون اینکه وارد ترافیک عادی شهر شوند به مقصد خود برسند.
در همینه زمینه :
