انقلاب اسلامی و راه پر زحمت اجرای قانون اساسی

نجفقلی حبیبی- استاد دانشگاه

۱۲بهمن‌ماه سالروز ورود پرشکوه حضرت امام خمینی به میهن اسلامی پس از ۱۵سال تبعید، گرامی باد. پرشکوه‌ترین استقبال تاریخ همواره ۱۲بهمن را در انظار عمومی جهانیان زنده نگه داشته است.
ضمن تبریک آغاز دهه پیروزی انقلاب اسلامی به ملت بزرگ ایران و همه آزادگان جهان، همگی با خانواده‌های داغداری که عزیزی را با کرونا از دست داده‌اند همدردی می‌کنم. علاوه بر این از دست‌اندرکاران پزشکی که رنج رسیدگی به بیماران کرونایی را تحمل می‌کنند، تشکر می‌کنم و از ملت بزرگ و فهیم و مسئولیت‌شناس و مسئولیت‌پذیر ایران عزیز درخواست می‌کنم که دستورهای حفاظتی را برای جلوگیری از شیوع کرونا جدی بگیرند.
براساس بیانات روشنگرانه حضرت امام و اصول قانون اساسی که راهنمای حکومت جمهوری اسلامی در تمام زمینه‌هاست چند اصل همواره باید مدنظر قرار بگیرد:
1-در بند ۶ اصل دوم قانون اساسی بر لزوم «کرامت انسانی» تأکید شده است و به موجب بند ج همین بند، این مهم باید از راه نفی هرگونه ستمگری و ستم‌کشی و سلطه‌گری و سلطه‌پذیری، بتواند قسط و عدل و استقلال سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و همبستگی ملی را تأمین کند.
2-برای نیل به این هدف مطرح شده در اصل دوم قانون اساسی، وظایفی 16گانه در اصل سوم قانون اساسی به‌عنوان وظیفه دولت جمهوری اسلامی ایران تعیین شده است. ازجمله ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی و مبارزه با کلیه مظاهر فساد (بند یک) و آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه مردم (بند۳) و تعمیم آموزش عالی و تقویت روح تتبع و ابتکار در تمام زمینه‌های علمی و فرهنگی(بند۴)، طردکامل استعمار و محو هرگونه استبداد و خودکامگی و انحصارطلبی (بند۶)، تأمین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی در حدود قانون (بند۷)، رفع تبعیض‌های ناروا (بند ۹)، ایجاد نظام اداری صحیح (بند۱۰). تقویت کامل بنیه دفاع ملی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی و نظام اسلامی کشور(بند۱۱). پی‌ریزی اقتصادی صحیح، جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه‌های تغذیه و مسکن و کار و بهداشت و تعمیم بیمه (بند۱۲). ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه و تساوی عموم در برابر قانون(بند۱۴). توسعه و تحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی بین همه مردم(بند ۱۵).
تنظیم سیاست خارجی کشور و تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمان و حمایت بی‌دریغ از مستضعفان جهان (بند۱۶).
دقت در بندهای 18گانه اصل سوم قانون اساسی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی البته در حوزه‌های مختلف بسیار موفق عمل کرده است اما در عین حال در بعضی حوزه‌ها عملکرد قابل تأملی داشته است. هر فرد منصفی به این اصول راهنما به دقت نگاه کند، تصدیق می‌کند الحمدلله در بسیاری از حوزه‌های مذکور توفیقات خوبی داشته‌ایم. اما متأسفانه در بعضی حوزه‌ها وضع خوبی نداریم. ازجمله ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف کردن هر نوع محرومیت در زمینه تغذیه و مسکن و بهداشت، آموزش و پرورش و ورزش برای همه، ایجاد محیط مساعد برای رشد فضای اخلاقی و مبارزه با کلیه مظاهر فساد.
در بند ۶ اصل ۲ به‌خصوص بخش ج و در بند ۱۱ اصل ۳ بسیارموفق بوده‌ایم و در بند ۱۳ تا حدودی قابل‌قبول عمل کرده‌‌ایم. اما در اصل سوم قانون اساسی به‌خصوص در بندهای ۶ و ۷ و ۸و ۹ و ۱۰ و ۱۲ و ۱۴ هنوز مشکلاتی داریم. این مشکلات البته بر کسی هم پوشیده نیست. همواره در گفتارهای رهبر معظم انقلاب و رؤسای قوا و دلسوزان نظام این نکات مطرح می‌شوند و شاید اگر برخی تحولات جهانی و رویدادهای داخلی به‌گونه‌ای دیگر رقم می‌خوردند در موقعیتی بهتر از وضعیت کنونی به مرور گذشته می‌پرداختیم.
در چهل ودو سالگی انقلاب و در سالروز ورود امام خمینی به ایران در بهمن ۵۷، که پیروزی انقلاب اسلامی را تسریع کرد، راهبردی بهتر از آنچه در بهمن ۵۷ میان مردم بود نمی‌توان سراغ گرفت. همان که در اصل دوم قانون اساسی هم به آن اشاره شده است: تأمین «همبستگی ملی» و همراه با آن هموارکردن راه پر زحمت اجرای قانون اساسی و ماندن برسر باورهای بنیادین انقلاب اسلامی.